In het Paritair Comité woor de bewakings- en/of toezichtsdiensten werd op 9 oktober 2009 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten betreffende de arbeidsduur en de humanisering van de arbeid. Zij werd gewijzigd door de CAO van 1 maart 2011. De nieuwe bepalingen treden in werking op 1 maart 2011.

Artikel 19, 3° en 23 van de arbeidswet van 16 maart 1971 geven aan de Koning de mogelijkheid om respectievelijk de tijd te bepalen gedurende dewelke het personeel ter beschikking is van de werkgever en toe te staan dat de normale grenzen van de arbeidsduur kunnen overschreden worden in de bedrijfstakken, de categorieën van ondernemingen en de takken van ondernemingen waar deze grenzen niet kunnen worden toegepast. In dat kader werd een koninklijk besluit van 4 juni 1999 genomen betreffende de arbeidsduur van de werklieden tewerkgesteld in de ondernemingen die onder het Paritair Comité voor de bewakingsdiensten ressorteren (B.S. van 29 juni 1999). Dit K.B. bepaalt in sommige gevallen wat arbeidsduur is en in welke gevallen meer mag gepresteerd worden dan de normale wekelijkse arbeidsduur.

Wij geven u hierna de bepalingen van de CAO inzake de arbeidsduur van toepassing op de arbeiders tewerkgesteld aan  activiteiten op militaire basissen alsmede de tekst van het koninklijk besluit van 4 juni 1999 betreffende de arbeidsduur van de werklieden tewerkgesteld in de ondernemingen die onder het Paritair Comité voor de bewakings- en/of toezichtsdiensten ressorteren.

A. Tekst van de CAO

HOOFDSTUK I - Toepassingsgebied

Artikel 1

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werkgevers en op de werknemers van de ondernemingen die ressorteren onder het Paritair Comité voor de bewakings- en/of toezichtsdiensten.

Onder werknemer wordt verstaan zowel de mannelijke als de vrouwelijke arbeider of bediende.

HOOFDSTUK II - Arbeiders

Artikel 2 

De herverdeling van de arbeid, gepland op het niveau van de ondernemingen, alsook de veralgemeende vermindering van de gemiddelde arbeidstijd voor het geheel van de arbeiders tot 37 uren per week, alsook de vermindering van de overuren, zullen van toepassing zijn volgens de modaliteiten beschreven in de volgende artikels.

Artikel 3 - Definities

Onder "aanwezigheidsuur" verstaat men de werkelijk gewerkte uren, de schaft- en rusttijd. Elk aanwezigheidsuur wordt verloond volgens de bepalingen van deze CAO.

Onder "volledige arbeidsprestaties" wordt verstaan, alle uren aanwezigheid overdag en/of 's nachts, begrepen tussen het eerste en het laatste gewerkte uur overdag en/of 's nachts.
Het is mogelijk dat een volledige arbeidsprestatie twee kalenderdagen overbrugt.

Voor wat betreft de definiëring van de contractuele uren, de recuperatie-uren of de uren die gerecupereerd moeten worden, en de overuren, wordt verwezen naar de tekst in bijlage.

Artikel 4 – Principe

Er wordt een minimummaandloon gewaarborgd dat gelijk is aan het aantal contractuele dagen en uren voor iedere maand in 2009, 2010 en 2011, zijnde: 

Ter gelegenheid van de feestdag van de gemeenschappen is het aantal dagen en uren vastgesteld als volgt:

• Vlaamse gemeenschap in juli: 25 dagen - 154u15;
• Franse gemeenschap in september: 25 dagen – 154u15;
• Duitstalige gemeenschap in november: 22 dagen – 135u45.

Ter gelegenheid van de feestdag van de gemeenschappen is het aantal dagen en uren vastgesteld als volgt:

• Vlaamse gemeenschap in juli: 25 dagen - 154u15;
• Franse gemeenschap in september: 25 dagen – 154u15;
• Duitstalige gemeenschap in november: 23 dagen – 141u55.

Ter gelegenheid van de feestdag van de gemeenschappen is het aantal dagen en uren vastgesteld als volgt:

• Vlaamse gemeenschap in juli: 24 dagen - 148u05;
• Franse gemeenschap in september: 25 dagen – 154u15;
• Duitstalige gemeenschap in november: 23 dagen – 141u55.

(...)

Afdeling 2 – Militaire basissen

Artikel 9 - Arbeidsduur

§1. Aantal aanwezigheidsuren per dag

• maximum 12 uur (de arbeider heeft het recht een langere tewerkstelling te weigeren zonder dat hij hiervoor kan gesanctioneerd worden);
• er wordt een rusttijd van 12 uren gewaarborgd tussen twee volledige arbeidsprestaties;
• iedere prestatie die de 12 uur overschrijdt, geeft recht op overuren van 50% per gepresteerd uur bovenop deze 12 uur.

§2. Aantal aanwezigheidsuren per week

• maximum 60 uur
• de maximum ononderbroken prestatieperiode niet meer bedragen dan 6 opeenvolgende dagen.
• de minimum rustperiode na een prestatieperiode van 6 dagen of van 60 uren bedraagt 48 uren.
• de mogelijkheid bestaat om op het niveau van de ondernemingen afwijkende overeenkomsten te sluiten waarbij rekening wordt gehouden met specifieke toestanden zoals flexibele arbeidstijdregelingen die in de onderneming van de klant toepasselijk zijn.
• iedere prestatie die de 60 uur overschrijdt geeft recht op overuren van 50 % per gepresteerd uur bovenop deze 60 uur.

Een week is gedefinieerd als een 'blok' van 7 dagen (van 00u00 tot 24u00). Elke dag wordt opnieuw wordt het aantal gepresteerde uren van de vorige 7 dagen berekend voor elke werknemer. Indien de grens van 60 uren wordt overschreden, dan dient de overuurtoeslag betaald te worden. Het is wel duidelijk dat een betaling in één blok maar één keer in aanmerking komt.

§3. Aantal aanwezigheidsuren per maand 

• de maximum grens: 180 uur.
• iedere prestatie die de 180 uur overschrijdt, geeft recht op overuren van 50% per gepresteerd uur bovenop de 180 uur. De uren boven de 180 dienen te worden gerecupereerd.
• er kan geen negatief worden overgedragen naar de volgende maand.

§4. Het overloon op dagbasis, weekbasis en basis zijn cumuleerbaar.

Artikel 10 - Rustpauze op het terrein en recuperatie van de saldo's

• De rustpauze op het terrein bedraagt 12,5% van de aanwezigheidsuren.
• Van alle aanwezigheidsuren op maandbasis zal 6,25% omgezet worden in betaalde compensatierust, op te nemen vanaf de volgende maand. De 6,25% betaalde compensatierust wordt opgebouwd door de aanwezigheidsuren (werkelijk gepresteerde uren, de schaft- en rusttijd), opleidingsuren (syndicaal en professioneel), alsook door de uren arbeidsongeval (1ste maand) en het klein verlet.
• De compensatierust dient zo mogelijk opgenomen te worden, teneinde operationele problemen te vermijden.
• De werkgever zal aan de arbeider de afrekening van z'n overuren en compensatie bezorgen samen met de loonfiche.
• Voor zover de werkgever deze afrekening aan de arbeider bezorgt ten laatste op de 15de van de maand, dient deze laatste zijn aanvraag om deze uren te recupereren te doen ten laatste de 20ste van dezelfde maand, voor de maand die er op volgt.
• De aanvraag tot compensatieverlof dient schriftelijk te gebeuren.
• Indien de werkgever voornoemde afrekening niet binnen de voorziene termijn heeft verstrekt, staat het de arbeider vrij zijn recuperatieperiode te bepalen.
• In geval het saldo 'compensatieverlof' de 65 uren overschrijdt, kan de werkgever eenzijdig het compensatieverlof opleggen voor het gedeelte boven de 65 uur.

(...)

Afdeling 4. Gemeenschappelijke bepalingen

Artikel 12

De verplaatsingstijd gelegen tussen opeenvolgende arbeidsprestaties bij verschillende klanten of op verschillende locaties, zal beschouwd worden als arbeidstijd en als dusdanig worden vergoed. Onder verplaatsingstijd wordt verstaan de effectieve tijd die noodzakelijk is om zich van de ene klant/locatie naar de andere klant/locatie te begeven.

Artikel 13 - Oproepen

Onder oproep wordt verstaan prestatie die wordt gedaan buiten de planning. Zij gebeurt op vrijwillige basis en geeft geen aanleiding tot de betaling van een specifieke premie.

Er wordt een lijst opgesteld van de personen die beschikbaar zijn voor deze oproepen; deze lijst wordt gecontroleerd door de vakbondsafvaardigingen. Indien er geen vakbondsafvaardigingen zijn, wordt de controle uitgevoerd door de gewestelijke secretarissen van de ondertekenende vakorganisaties van deze collectieve arbeidsovereenkomst.

Artikel 14

§1. Voor elke prestatie van 3 uren kan afgeweken worden van de wettelijke regeling voor zover dit het voorwerp heeft uitgemaakt van een discussie binnen de syndicale delegatie, en er met de bevoegde regionale vakbondssecretarissen van de organisaties vertegenwoordigd in het Paritair Comité voor de bewakings- en/of toezichtsdiensten een bijzonder collectieve arbeidsovereenkomst wordt afgesloten die zal worden neergelegd bij de Voorzitter van het paritair comité voor de bewakings- en/of toezichtsdiensten, en goedgekeurd door het paritair comité.

§2. De uren en dagen jaarlijkse vakantie komen niet in aanmerking om eventuele planningsproblemen op te lossen. De ondernemingsraad of syndicale delegatie zal een verlofaanvraagformulier uitwerken waardoor misbruiken uitgesloten kunnen worden.

§3. Specifieke problemen op het vlak van een onderneming dienen met de bevoegde regionale vakbondssecretarissen van de organisaties vertegenwoordigd in het paritair comité, besproken te worden en maken het voorwerp uit van een lokale of bijzondere collectieve arbeidsovereenkomst die zal neergelegd worden bij de Voorzitter van het paritair comité.

Artikel 15 - Weekends

§1. De arbeiders hebben recht op twintig vrije weekends per jaar, buiten de jaarlijkse vakantie. De werkgevers verbinden zich ertoe alles in het werk te stellen om voor de arbeiders meer weekends vrij te plannen.

§2. Sinds 1 januari 2008 kunnen arbeiders weigeren om te werken vanaf het 29ste weekend (i.e. na 28 gewerkte weekends) zonder te worden gestraft.

§3. Onder weekend verstaat men een referentieperiode van vrijdag 20 uur tot maandag 8 uur (=60 uren) met de waarborg van een ononderbroken periode van 48 uren binnen de referentieperiode, terwijl een volledige zaterdag of zondag wordt gehandhaafd.  De mogelijkheid bestaat om in de ondernemingen samen met de vakbondsafvaardiging eventuele afwijkingen te bepalen tijdens het onderzoek van de planningen.

§4. In de ondernemingen voor dewelke deze definitie van het begrip weekend een probleem zou vormen, kan een ondernemingscollectieve arbeidsovereenkomst voorzien in een afwijking als zij de volgende elementen bevat:

• Het gaat om vrijwilligheid beperkt in de tijd met een mogelijkheid voor de werknemer om uit deze vrijwilligheid te stappen met een te bepalen opzeggingstermijn;
• De vrijwillige aanvraag zal worden ingediend doorde vakbondsafvaardigingen die de lijst van de vrijwilligers aan de betrokken werkgever zullen overhandigen.

Alle (bestaande of komende) ondernemingscollectieve arbeidsovereenkomsten die afwijken van de definitie van het bovenvermelde begrip weekend zullen ter controle moeten worden voorgelegd aan de Voorzitter van het Paritair comité. De Voorzitter zal het paritair comité informeren over aile ontvangen collectieve arbeidsovereenkomsten.

§5. De bepaling van §§1 en 2 gelden niet voor arbeiders die een weekendovereenkomst hebben afgesloten.  De weekendprestaties zullen bij voorkeur gebeuren door vrijwilligers.

De werkgevers engageren zich om strikter toe te zien op de bestaande regeling voor weekendarbeid, en om op het bedrijfsniveau, samen met de raad, een concrete evaluatie uit te werken.

Artikel 16 - Feestdagen

Sinds 1 januari 2008 verdubbelt, vanaf de 7de gewerkte feestdag, de premie voor prestaties geleverd tijdens een feestdag, zoals bepaald in artikel 4, § 2, b) van de collectieve arbeidsovereenkomst van 9 oktober 2009 met betrekking tot lonen, premies, diverse vergoedingen en indexeringen.

Artikel 17

Wat betreft de arbeidstijd van deeltijdse werknemers zijn de wettelijke bepalingen inzake deeltijdse arbeid van toepassing.

Artikel 18

Wat betreft de flexibiliteit, zullen de bestaande collectieve arbeidsovereenkomsten het voorwerp uitmaken van een evaluatie op het niveau van de onderneming.

Artikel 19 - Planning

§1. De werkgevers zullen voor de vaste commerciële contracten de planningslijsten overmaken aan de arbeiders tussen de 22ste en 25ste van iedere maand.

§2. Elke onderneming zal moeten spreken over de mogelijkheid om een chronologische controle van de planning in te voeren.

(...)

HOOFDSTUK IV - Algemeenheden

Artikel 21

Overeenkomstig artikel 38 quater, § 4, alinea 1 van de wet van 16 maart 1971 op de arbeid en zonder afbreuk te doen aan de bepalingen van toepassing op de waardevervoerders en op de mobiele agenten, hebben de werknemers zoals bedoeld in artikel 1 recht op 15 minuten pauze na 6 uren van prestatie. Deze 15 minuten maken integraal deel uit van de duur van de prestaties en worden vergoed als arbeidstijd. De pauze in de zin van deze bepaling kan door de werkman worden gebruikt voor zijn persoonlijke bezigheden, zonder dat het hem is toegelaten afwezig te zijn, te slapen, of zich te onttrekken aan de taken van de dienst.

Artikel 22

§1. Indien sommige van de voordelen, opgenomen in deze collectieve arbeidsovereenkomst, reeds geheel of gedeeltelijk door bepaalde werkgevers worden toegepast, wordt tussen de ondertekenende partijen overeengekomen dat deze werkgevers enkel het eventuele verschil tussen wat reeds werd toegekend en wat is bepaald in deze overeenkomst, moeten betalen.

Alle hogere voordelen die reeds worden toegekend blijven verkregen.

§2. Alle bepalingen van de bestaande overeenkomsten die niet door deze conventie worden gewijzigd blijven van toepassing, meer in het bijzonder inzake waardentransport.

§3. Voordeliger overeenkomsten, gesloten in het paritair comité of in het vlak van de onderneming, en voor zover ze niet strijdig zijn met de algemene bepalingen van de collectieve arbeidsovereenkomsten gesloten in het Paritair Comité voor de bewakings- enf toezichtsdiensten blijven behouden.

Artikel 22bis - Berekening van het overloon

Het overloon waarvan sprake in de artikelen hierboven wordt berekend op basis van een gemiddeld uurloon dat wordt verkregen door de vergoedingen (met inbegrip van de premies) van de drie kalendermaanden voorafgaand aan de maand waarin een overloon moet worden uitbetaald te delen door het aantal gepresteerde uren.

Voor de vergoedingen worden in rekening gebracht: de normale prestaties, de niet-productieve uren, de opleiding, de interne syndicale uren, de externe syndicale uren, de recuperatie uren, de verschillende premies (zaterdag, zondag, feestdag, nacht, wapen, hond, ....) die RSZ onderhevig zijn.

Onder het aantal gepresteerde uren moet worden verstaan: de normale uren, de niet-productieve uren (inclusief recuperatieuren); de opleiding, de interne syndicale uren en de externe syndicale uren.

HOOFDSTUK V - Slotbepalingen

Artikel 23

§1. In geval van betwisting zijn partijen akkoord om uitsluitend een beroep te doen op de Voorzitter van het paritair comité die een verzoeningsbureau kan samenstellen en een oplossing kan voorstellen aan betrokken partijen.

§2. Deze collectieve arbeidsovereenkomst heeft uitwerking met ingang van 1 september 2009 en is gesloten voor onbepaalde duur.

§3. Deze collectieve arbeidsovereenkomst vernietigt en vervangt de collectieve arbeidsovereenkomst van 6 november 2007 (K.B. van 27 oktober 2008 - B.S. van 3 december 2008) aangaande de arbeidsduur en de humanisering van de arbeid.

§4. Vanaf 1 maart 2010 kan zij worden opgezegd door een van de ondertekenende met een opzeggingstermijn van drie maanden, bij aangetekende brief gericht aan de Voorzitter van het Paritair Comité voor de bewakings- en/of toezichtsdiensten.

Bijlage

Referentie 1: Voor het bepalen van de contractuele uren: P + IS + R + ES + BA1 + RBA + NA

Referentie 2: Voor het bepalen van de uren die gerecupereerd moeten worden (boven 190 u): P + IS + R + ES + BA1

Referentie 3: voor het bepalen van de overuren: P + IS

Algemeen principe: het aantal te betalen uren mag maximaal 190 uren bedragen.

2. Tekst van het Koninklijk besluit van 4 juni 1999 betreffende de arbeidsduur van de werklieden tewerkgesteld in de ondernemingen die onder het Paritair Comité voor de bewakingsdiensten ressorteren

HOOFDSTUK I - Toepassingsgebied

Artikel 1

Dit besluit is van toepassing op de werkgevers en de werklieden tewerkgesteld in de ondernemingen die ressorteren onder het Paritair Comité voor de bewakingsondernemingen.

HOOFDSTUK II - Vervoer van waarden of daarmee gelijkgestelde documenten of de begeleiding van dit vervoer

Artikel 2

Dit hoofdstuk is van toepassing op werklieden, bedoeld in artikel 1, die worden tewerkgesteld aan het vervoer van waarden of daarmee gelijkgestelde documenten of die het vervoer ervan begeleiden

Artikel 3

Voor de vaststelling van de toegelaten arbeidsduur wordt niet beschouwd als tijd gedurende dewelke de werkman ter beschikking staat van de werkgever, de tijd welke de werkman besteedt aan het nuttigen van de maaltijden, ten belope van maximaal 5 uur per week.

Artikel 4

De bepalingen van artikel 3 zijn slechts van toepassing inzover de totale aanwezigheidsduur, met inbegrip van de in artikel 3 vermelde periodes, niet hoger ligt dan 11 uur per dag of 42 uur per week.

Artikel 5

De grenzen van de arbeidsduur vastgesteld door de artikelen 19 en 20 van de arbeidswet van 16 maart 1971 of een lagere grens vastgesteld door een collectieve arbeidsovereenkomst kunnen worden overschreden op voorwaarde dat de wekelijkse arbeidsduur, berekend over een periode van een week, of een andere periode vastgesteld bij collectieve arbeidsovereenkomst gesloten in het bevoegde Paritair Comité, gemiddeld de arbeidsduur vastgesteld door de wet of de collectieve arbeidsovereenkomst niet overschrijdt.

HOOFDSTUK III - Andere dan vervoer van waarden of daarmee gelijkgestelde documenten of dan de begeleiding van dit vervoer

Artikel 6

Dit hoofdstuk is van toepassing op de werklieden, bedoeld in artikel 1, tewerkgesteld aan werken andere dan die bedoeld in Hoofdstuk 2 van dit besluit.

Artikel 7

Inzover de totale aanwezigheidsduur van de werkman 11 uur per dag of 50 uur per week overschrijdt, wordt voor de vaststelling van de toegelaten arbeidsduur niet beschouwd als tijd gedurende dewelke de werkman ter beschikking staat van de werkgever, de tijd besteed aan:

1. voor wat betreft de arbeidsprestaties verricht tussen 6 uur en 20 uur, de schafttijd, ten belope van een half uur per volledige periode van vier uren;
2. voor wat betreft de arbeidsprestaties verricht tussen 20 uur en 6 uur, de rustperiode ten belope van 4 uren en voor zover deze rust wordt genomen in een plaats die daartoe behoorlijk is ingericht.

Onder plaats die behoorlijk is ingericht wordt verstaan, het lokaal dat ter beschikking wordt gesteld van de werkman, beschut tegen slechte weersomstandigheden, verwarmd, verlicht en bemeubeld met een tafel, een stoel en een kast.
De rustperiode in de zin van deze bepaling kan door de werkman worden gebruikt voor zijn persoonlijke bezigheden, zonder dat het hem is toegelaten afwezig te zijn, te slapen, of zich te onttrekken aan de taken van de dienst.

Artikel 8

De bepalingen van artikel 7 zijn slechts van toepassing inzoverre de totale aanwezigheidsduur, met inbegrip van de in artikel 7 vermelde periodes, niet hoger ligt dan 12 uur per dag of 60 uur per week.

Artikel 9

De grenzen van de arbeidsduur vastgesteld door de artikelen 19 en 20 van de arbeidswet van 16 maart 1971 of een lagere grens vastgesteld door een collectieve arbeidsovereenkomst kunnen worden overschreden op voorwaarde dat de wekelijkse arbeidsduur, berekend over een periode van een trimester, gemiddeld de arbeidsduur vastgesteld door de wet of de collectieve arbeidsovereenkomst niet overschrijdt.

HOOFDSTUK V - Slotbepalingen

Artikel 10

Het koninklijk besluit van 28 april 1994 betreffende de arbeidsduur van de werklieden tewerkgesteld in de ondernemingen die onder het Paritair Comité voor de bewakingsdiensten ressorteren, wordt opgeheven met ingang van 1 januari 1996.

Artikel 10bis

Dit besluit treedt in werking met ingang van 1 januari 1996.

Artikel 11

Onze Minister van Tewerkstelling en Arbeid is belast met de uitvoering van dit besluit.