03 Beroepenclassificatie

Paritair (sub-)Comité nr.:
124.00.00-00.00

Bijwerking: 28/06/2023
Geldig vanaf: 01/12/2021

In het Paritair Comité voor het bouwbedrijf werd op 12 juni 2014 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten betreffende arbeiderscategorieën.

Deze cao werd gewijzigd door collectieve arbeidsovereenkomsten van 30 september 2019 (nr. 155214/CO/124) en van 20 januari 2022 (nr. 172483/CO/124).

Wij geven u hierna de bepalingen betreffende de beroepenclassificatie. Uit praktische overwegingen hebben wij de door de aangeslotenen van Group S - Sociaal Secretariaat vzw te gebruiken codes voor de beroepskwalificatie geïntegreerd in de tekst van de CAO; het gaat om de cijfers en letters in vetjes.

1. Functieclassificatie

Categorie I

Tot de categorie I behoren de arbeiders:

• de arbeiders die instaan voor de uitvoering van zeer eenvoudige werken, zoals de opruiming van de bouwplaats, het reinigen van de gebouwen en van de keet, alsmede de uitvoering van werken waarvoor geen enkele specialisatie vereist is, zoals voor het verplaatsen van materieel en materialen;
• de arbeiders die hun beroepsloopbaan beginnen en die geen bouwdiploma na voltijds onderwijs hebben behaald, alsook diegenen die een opleiding gevolgd hebben met vrucht in het kader van het Industrieel leerlingenwezen en de Alterende bouwopleiding. Voor deze arbeiders evalueert de werkgever uiterlijk na 9 maand de graad van beroepskwaamheid en verhoogt, in geval van gunstige evaluatie, het loon tot minimaal dat van categorie I A.

Op 1 juli 2023 werd het specifieke studentenbarema afgeschaft. Sinds deze datum wordt het minimum uurloon voor de studenten die tewerkgesteld zijn in het kader van een overeenkomst voor studenten, bedoeld bij titel VII van de wet 3 juli 1978 op de arbeidsovereenkomsten, vastgesteld op het uurloon van    cat. I.

Code: 1

Categorie IA

Tot de categorie IA behoren:

• de arbeiders bedoeld in artikel 4 (lees: de arbeiders die behoren tot categorie I) die naar het oordeel van de werkgever blijk geven van een meer dan gemiddelde bekwaamheid;
• de arbeiders die hun beroepsloopbaan beginnen en die een bouwdiploma van voltijds onderwijs hebben behaald. Na 6 maanden bedraagt hun loon minimaal dat van categorie II. Binnen een periode van maximum 24 maanden vanaf de aanwerving, gaan zij over naar categorie II A (zelfde werkgever). Naar het oordeel van de werkgever kan de periode van 24 maanden verminderd worden;

• de arbeiders die aangeworven worden na het voltooien van een "individuele beroepsopleiding" (IBO via VDAB), een "formation professionnelle individuelle en entreprise" (FPle via Bruxelles Formation), een "Plan Formation-Insertion" (PFI via FOREM) en een "Individuelle Berufsausbilding im Unternehmen" (lBU via ADG). Na 6 maanden bedraagt hun loon minimaal dat van categorie II. Binnen een periode van maximum 24 maanden vanaf de aanwerving, gaan zij over naar categorie II A (zelfde werkgever). Naar het oordeel van de werkgever kan de periode van 24 maanden verminderd worden.

Code: 5

Categorie II

Tot categorie II behoren de arbeiders die niet volledig vertrouwd zijn met één der in de artikelen 8 en 9 opgesomde beroepen (lees: de beroepen uitgeoefend door arbeiders van categorie III en IV).

Behoren verder tot deze categorie: de arbeiders die bij de uitvoering van hun gewoon werk enige vaardigheid aan de dag leggen.

Onder meer worden volgende taken door de arbeiders van categorie II uitgeoefend:

• Algemene bouwwerken: aanstampers van kasseiwerken; bestuurders van betonmengmachines; dekapeerders met zandstraal; gasfitters; gewone betonwerkers; gewone polijsters van beton; grondwerkers, helpers-metselaars; helpers-mijnleggers; helpers-ovenmetsers, helpers-plafonneerders; marmerpolijsters; nivelleerders-voorbereiders der bekisting (wegenwerken); slopers; spoorleggers; teerders; voegleggers bij stampmachines (wegenwerken); voorbereiders van gegoten asfalt;
• Werken in samengeperste lucht: boutenklinkers; cementspuiters; loodmateerders;
• Afbraak en/of verwijdering van asbest of van asbesthoudende materialen: arbeiders die specifieke beschermingsmiddelen gebruiken en die blootgesteld zijn aan het asbestrisico. Hun loon wordt verhoogd tot minimaal dat van categorie II A voor zover zij het persoonscertificaat hebben behaald na 32u basisopleiding en na twee positieve evaluaties bij dezelfde werkgever (een eerste evaluatie 6 maanden na de opleiding, een tweede evaluatie 1 jaar na de opleiding). Na positieve evaluatie gaan ze na 2 jaar over naar categorie III. De evaluatie dient te gebeuren aan de hand van de criteria om tot een postieve evaluatie te komen opgenomen in het standaard evaluatieformulier opgemaakt door Constructiv: het fonds voor bestaanszekerheid opgericht voor de sector van het bouwbedrijf.
  De nieuwkomers die binnen het jaar na aanwerving niet werden ingeschreven in een opleiding om het bedoelde persoonscertificaat te halen, gaan na 1 jaar automatisch over naar categorie II A"
• Allerlei: bedieners van eenvoudige hijstoestellen; stokers van vaste of beweegbare stoommachines; voerlui.

Code: 2

Categorie IIA

Tot de categorie IIA behoren de arbeiders bedoeld in artikel 6 (lees: de arbeiders die behoren tot categorie II) die naar het oordeel van de werkgever blijk geven van een meer dan gemiddelde bekwaamheid.

In de ondernemingen van marmerbewerking en in de ondernemingen waar witte en blauwe steen wordt gehouwen, worden de arbeiders zoals bedoeld in artikel 6 (lees: de arbeiders die behoren tot categorie II) beschouwd als arbeiders van de categorie IIA.

De chauffeurs van bedrijfsvoertuigen met een laadvermogen van minder dan 18 ton worden beschouwd als arbeiders van de categorie IIA.

Code: 6

Categorie III

Tot de categorie III behoren de arbeiders die hun vak grondig kennen, welke kennis slechts verworven wordt dank zij een ernstige leertijd in de werkplaats, op de bouwplaats of in een vakschool, en dit vak sedert ten minste drie jaar met een normale vaardigheid en een normaal rendement uitoefenen.

Dit driejarig tijdvak kan naar het oordeel van de werkgever worden verminderd:

• voor de arbeiders die in het bezit zijn van een einddiploma, uitgereikt door een vakschool;
• voor de afbrekers en verwijderaars van asbest of van asbesthoudende materialen.

Voor zover aan bovenvermelde eisen is voldaan, worden onder meer volgende taken en beroepen door arbeiders van de categorie III uitgeoefend:

• Algemene bouwwerken: asfaltwerkers; asfalthakkers en asfaltprofielmeters van koolwaterstofbeton; bestuurders van mixer-wagen, bestuurders van een voertuig met grindzuiger; betonpolijsters-specialisten; betonwerkers-specialisten; bevloerders; bouwslopers-specialisten; bestuurders van stamp- en trilmachines voor wegenwerken; bouwbeeldhouwers; behangers; cementeerders; gidsen van de bedienaar van grondwerkmachines; gipsvormers en kartonneerders; glazenmakers voor gewoon of kunstglas en spiegelplaatsers; heiers; ijzervlechters; kasseiers; lei- of pannendekkers; leggers-nivelleerders van waterleidingen; loodgieters-zinkbewerkers; marmerhouwers; marmermoeleerders en -plaatsers; metselaars; mijnleggers; mijnontstekers; monteerders van verluchtingsinstallaties; monteerders van thermische isolatie; mozaïkbewerkers; nivelleerders-spoorleggers; nivelleerders en leggers van kantstenen voor wegenwerken; paklaagzetters; parketleggers; plafonneerders; putgravers-beschoeiers; rioolkolkleggers-nivelleerders; rioolleggers-nivelleerders; rolluikmakers; smeden; schrijnwerkers; steigermakers; schilders; steenhouwers van witte of blauwe steen; tegelleggers; timmerlieden; timmerlieden-bekisters; timmerlieden voor galerijen; trapmakers; voegers; wittesteenzagers; zelfstandig werkende zager-bereider van stenen volgens plan;
• Werken in samengeperste lucht: sasmeesters (voor het versassen van personeel); aangestelden voor de erektor; ringplaatsers; duikers;
• Allerlei: boorders (putten); kraanmannen; machinisten van mechanische werktuigen; machinisten van locomotieven; mecaniciens voor het onderhoud; monteerders van pylonen; peilers; plaatsers van bliksemafleiders.

De bestuurders van motorvoertuigen met een nuttig draagvermogen van 18 ton en meer worden gelijkgesteld met arbeiders van de categorie III. De bestuurders van de andere vrachtwagens worden eveneens gelijkgesteld met arbeiders van de categorie III als zij ten minste 3 jaren ervaring hebben.

Code: 3

Categorie IV

Tot de categorie IV behoren de arbeiders wier beroepsbekwaamheid kennelijk hoger ligt dan die van de arbeiders van de categorie III.

Hun aantal ten opzichte van het totaal der arbeiders kan variëren naar gelang van de beschouwde beroepen, onder meer:

a.  in de ruwbouwondernemingen kan het aantal arbeiders van de categorie IV de verhouding van één op vijf tewerkgestelde arbeiders overtreffen ongeacht de beroepsbekwaamheid van deze laatsten;

De arbeiders die de onderstaande machines besturen, dienen evenwel, wanneer deze machines een vermogen ontwikkelen van minstens 50 PK, het loon van een arbeider van categorie IV te krijgen, als zij minstens twee jaar praktijk hebben (de praktijkperiode wordt tot één jaar teruggebracht voor arbeiders die in de centra voor bestuurders van machines van burgerlijke bouwkunde erkend door het Fonds voor Vakopleiding voor het Bouwbedrijf, met succes vakcursussen of cursussen voor versnelde beroepsopleiding hebben gevolgd):

• asfaltgietmachines met doseerinrichting en silo's;
• drukwalsen op ballast banden, motorisch aangedreven of gesleept;
• dieseldumpers;
• emmergraafmachines op rupsbanden, diesel of elektrisch;
• portaalkranen;
• torenkranen met een minimumcapaciteit van 50 ton/m;
• wegenschaafmachines voor koolwaterstofverhardingen;
• dieselmotorschrapers met 2 of 3 assen, zelfladers, diesel of elektrisch;
• nivelleermachines met dieselmotor;
• lepelexcavatoren, grijpers of draglines, op rupsbanden, elektrisch, diesel of dieselelektrisch;
• lepelexcavatoren, grijpers of draglines op vrachtwagen gemonteerd;
• hydraulische bediende lepelexcavatoren en graafmachines, op rupsbanden of op vrachtwagen gemonteerd;
• grondverplaatsers en dieselladers, op rupsbanden of luchtbanden;
• duwtractoren op luchtbanden;
• dieselwalsrollen (type "driewieler" of "tandem") met gladde loopvlakken, motorisch aangedreven trilwalsen met gladde loopvlakken;
• trekkers op rupsbanden uitgerust met hydraulisch bediende angledozer of bulldozer, diesel, met handbediende of automatische overbrenging;
• trilafwerkmachines met effenaar voor betonwegen;
• trilafwerkmachines voor koolwaterstofverhardingen, met of zonder toevoerband, met of zonder laadtrechter;
• trilafwerkmachines voor cementbetonwegen.

Worden eveneens beschouwd als arbeiders van de categorie IV:

• polyvalente arbeiders;
• ovenmetsers;
• de bestuurders van kranen op luchtbanden waarvan de luchtbanden noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de werken op de bouwplaats;
• de werkhuismecaniciens werkzaam in het werkhuis of die herstellingen uitvoeren op de bouwplaats;
• de mecaniciens die voertuigen kunnen onderhouden en herstellen, de lassers, de elektriciens die tewerkgesteld zijn in de reparatie- en onderhoudswerkplaatsen van de ondernemingen evenals de elektriciens-installateurs die tewerkgesteld worden door de ruwbouwondernemingen die meewerken aan de inrichting en het onderhoud van bouwplaatsen, voor zover zij voldoen aan de in de artikelen 9 en 10 gestelde voorwaarden;
• de bedienaars van teersproeimachine op vrachtwagen voor bestrijking.

b. in de dakbedekkingsondernemingen kan het aantal arbeiders van de categorie IV, de verhouding van één op drie tewerkgestelde arbeiders overtreffen, ongeacht de beroepsbekwaamheid van deze laatsten;

c. in de ondernemingen voor het plaatsen van sanitaire installaties, gasverwarmingsinstallaties, de ondernemingen van lood- en zinkbewerking, kan het aantal arbeiders van de categorie IV, de verhouding van één op vier tewerkgestelde arbeiders overschrijden, ongeacht de beroepsbekwaamheid van deze laatsten;

d. in de tegelzettersondernemingen al de zogenaamde "tegelplaatsers-plaatsers van gleiswerk";

e. in de ondernemingen voor het plaatsen van centrale verwarmingsinstallaties, nijverheidsventilatie en -leidingen: al de monteerders-lassers;

f. in de ondernemingen voor stukadoors-, cement- en voegwerk en in die waar ornemanisten en stafwerkers tewerkgesteld zijn: de geschoolde arbeiders "stukadoorsafschrijvers van lijstwerk" en "similistukadoors" genaamd.

Onder "afschrijver van lijstwerk" wordt verstaan de arbeider die de nodige bekwaamheid bezit om zelf het lijstwerk af te schrijven en uit te voeren en hiertoe al het nodige te doen.

g. in de ondernemingen voor afbraak en of verwijdering van asbest of van asbesthoudende materialen: de arbeiders die zelfstandig de werkplaats kunnen klaarmaken.

Code: 4

Graad van beroepsbekwaamheid van geschoolde arbeiders die tewerkgesteld zijn in ondernemingen van schrijn- en timmerwerk, steenhouwerij, marmerbewerking, schilder- en decorwerk.

In de ondernemingen van schrijn- en timmerwerk kunnen de geschoolde arbeiders, volgens de beoordeling van de werkgever een loonbijslag bekomen. Deze bijslag wordt berekend op basis van het loon van de arbeider van de categorie III en de werkgever bepaalt het bedrag van deze loonbijslag.

De zogenaamde "eerste frezers" kunnen evenwel recht hebben op een loonbijslag van ten minste 10 % berekend op basis van het loon van de arbeider van de categorie III.

In de ondernemingen van marmerbewerking en in diegene waar witte en blauwe steen wordt gehouwen, hebben de geschoolde arbeiders recht op een loonbijslag. Deze bijslag wordt berekend op basis van het loon van de arbeider van de categorie III en de werkgever bepaalt het bedrag van deze loonbijslag.

In de ondernemingen van schilder- en decorwerk, kunnen de geschoolde arbeiders naar de beoordeling van de werkgever een loonbijslag ontvangen. Deze bijslag wordt berekend op het loon van arbeider van de categorie III en de werkgever bepaalt het bedrag van deze loonbijslag.

Graad van beroepsbekwaamheid van de arbeiders die zekere taken of functies eigen aan het werk van stortklaar beton uitvoeren.

De taken en functies van de arbeiders die zich bezighouden met de bereiding of het vervoer van stortklaar beton en met het onderhoud worden beloond aan het niveau dat tegenover hun kwalificatie staat:

1. arbeiders die zich bezighouden met de bereiding en/of vervoer van stortklaar beton:
   • categorie I: werklui belast met het schoonmaken van binnenplaatsen, lokalen, eetzalen, sanitair, transportbanden en garages;
   • categorie II: laders, lossers;
   • categorie III: hulp bij de productie, hulp bij de pomp, hulplaborant, nieuwkomers in het beroep van betonmixerchauffeur en pompbedienaar;
   • categorie IV: betonmixerchauffeur en pompbedienaar, na 1 jaar ervaring in dit beroep op voorwaarde dat het attest van betonmixerchauffeur en/of pompbedienaar werd behaald. De nieuwkomers die gedurende hun eerste jaar ervaring in deze functie niet werden ingeschreven in de opleiding om het bedoelde attest te halen, gaan automatisch over naar categorie IV;
   • categorie IV: chauffeur bulldozer, kraanmachinist, doseerder, dispatcher, geschoolde laborant met een erkend certificaat in de basiskennis in de betontechnologie;
   • leidinggevend personeel: zie artikel 13 (lees: meestergasten).
2. arbeiders voor het onderhoud:
   • minstens categorie III (te bepalen door de onderneming naar gelang de bekwaamheid): beginnend mecanicien, invetter;
   • categorie IV: mecanicien, algemeen mecanicien;
   • minstens categorie IV: (te bepalen door de onderneming naar gelang de bekwaamheid): bivalent mecanicien, mecanicien elektricien, mecanicien dieselist;
   • leidinggevend personeel: zie artikel 13 (lees: meestergasten).
3. schippermotoristen: categorie IV (cf. aanvullende overeenkomst baggerwerken).

De meestergasten

De arbeider die blijk geeft van zijn vakbekwaamheid en de functie van meestergast uitoefent, heeft recht op een uurloon dat tenminste 20 % hoger ligt dan het loon van de arbeider van de categorie IV.

Deze vakbekwaamheid wordt beoordeeld in het licht van de kwaliteiten die normaliter van een als "meestergast" aangeduide arbeider mogen verwacht worden, inzonderheid:

• technische en praktische kennis nodig voor het organiseren, het leiden en coördineren van het werk van verschillende arbeidersploegen;
• rekening houdend met de vanwege zijn chef ontvangen richtlijnen in staat zijn om persoonlijk de daaruit voortvloeiende uitvoeringsmoeilijkheden op te lossen;
• de verantwoordelijkheid op zich nemen voor de goede uitvoering van de werken die door het onder zijn gezag gestelde personeel worden verricht.

Code: 7

De ploegbazen

Onder ploegbaas wordt verstaan de arbeider die geholpen wordt door verschillende arbeiders en die toezicht houdt op de uit te voeren werken waarbij hij handenarbeid pleegt te verrichten.

De ploegbaas heeft recht op een uurloon dat tenminste 10 % hoger ligt dan datgene wat overeenkomt met zijn eigen beroepsbekwaamheid.

Commentaar: De ploegbaas die een loon heeft van 10 % meer dan de arbeider van de categorie III wordt in de codering ploegbaas A genoemd, de ploegbaas die een loon heeft van 10 % meer dan de arbeider van de categorie IV ploegbaas B.

Wanneer het een ploegbaas betreft die aan het hoofd staat van een ploeg bestaande uit arbeiders met verschillende beroepsbekwaamheden dan mag het aan deze ploegbaas verschuldigde loon niet lager liggen dan het regelingsloon van de arbeider met de hoogste beroepsbekwaamheid, verhoogd met 10 %.

Code: 

• ploegbaas A: 8
• ploegbaas B: 9

2. Praktische schikkingen

Krachtens artikel 15 van het koninklijk besluit van 8 augustus 1980 betreffende het bijhouden van sociale documenten, moet voor iedere werknemer op de individuele rekening worden vermeld:

• de functie die hij hoofdzakelijk uitoefent bij de werkgever;
• de beroepskwalificatie die hem door de werkgever wordt toegekend, overeenkomstig de beschikkingen van de collectieve arbeidsovereenkomsten tot vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden, of overeenkomstig de bepalingen van de besluiten waarbij forfaitaire lonen worden bepaald voor de toepassing van de wetgeving op de sociale zekerheid.

De aangeslotenen van Group S - Sociaal Secretariaat vzw worden bijgevolg verzocht zowel de functie (omschrijving) als de beroepskwalificatie (code) te vermelden op het identiteitsformulier van iedere nieuw aangeworven werknemer en ons tevens iedere wijziging dienaangaande in de loop van de tewerkstelling mede te delen.

Toepasselijke collectieve arbeidsovereenkomst: om de integrale tekst te lezen, klik op het registratienummer.

Datum CAO 12/06/2014	Registratienr 123570	Geldig van 01/07/2014	Geldig tot -
Neerleggingsdatum 20/06/2014		Registratiedatum 25/09/2014
Onderwerp arbeiderscategorieën
BS Bericht van neerlegging 03/10/2014		Algemeen verbindend verklaring -
Algemeen verbindend verklaard door Koninklijk Besluit van 10/04/2015		Gepubliceerd in het B.St. van 29/04/2015
Keywords LONEN, FUNCTIECLASSIFICATIE

Datum CAO 20/01/2022	Registratienr 172483	Geldig van 01/12/2021	Geldig tot -
Neerleggingsdatum 26/01/2022		Registratiedatum 09/05/2022
Onderwerp Arbeiderscategorieën
BS Bericht van neerlegging 20/05/2022		Algemeen verbindend verklaring Gevraagd
Algemeen verbindend verklaard door Koninklijk Besluit van 14/10/2022		Gepubliceerd in het B.St. van 22/12/2022
Keywords FUNCTIECLASSIFICATIE, FUNCTIECLASSIFICATIE
Tekst aangepast op 11/05/2022

Historiek
01/01/2005	31/01/2006	03 Beroepenclassificatie
01/12/2021	31/12/2050	03 Beroepenclassificatie
01/09/2019	30/11/2021	03 Beroepenclassificatie
01/07/2014	31/08/2019	03 Beroepenclassificatie
01/01/2011	30/06/2014	03 Beroepenclassificatie
01/01/2009	01/01/2009	03 Beroepenclassificatie
01/01/2007	31/12/2008	03 Beroepenclassificatie
01/01/2005	31/12/2006	03 Beroepenclassificatie
01/01/2003	31/12/2004	03 Beroepenclassificatie
01/01/2001	31/12/2002	03 Beroepenclassificatie
01/01/2001	31/12/2000	03 Beroepenclassificatie
01/01/1999	31/12/2000	03 Beroepenclassificatie