In het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf werd op 25 juni 2009 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009-2013. Zij werd algemeen verbindend verklaard door een koninklijk besluit van 17 juni 2010 en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 5 augustus 2010.

De CAO van 25 juni 2009 organiseert de verschillende opleidingsstelsels: zie onze sectorale documentatie:

De CAO van 25 juni 2009 organiseert ook de tewerkstellingsstelsels:

• de opleidingspremies: zie Hfdst. 4805;
• de bevordering van de sectorale opleidings- en tewerkstellingsstelsels en organisatie van de initiatieven van het Fonds voor vakopleiding op lokaal vlak (niet  behandelt in onze documentatie).

Voor de bijdragen aan het Fonds voor Vakopleiding: zie Hfdst. 1904.

*****************

Twee CAO's omschrijven de initiatieven ter bevordering van de specifieke risicogroepen:

1. De CAO van 25 juni 2009 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013 (K.B. 17/06/2010; B.S. 05/08/2010): 

bepaalt de maatregelen ten voordele van volgende specifieke categorieën van de "risicogroepen bouw":

• de personen die zich in de situatie bevinden van opleiding door werken of van inschakeling in initiatieven die tot de sociale economie behoren;
• de langdurig werklozen die een basisopleiding bouw volgen;
• de werkzoekenden van minstens 45 jaar die een basisopleiding bouw volgen.

2. De CAO van 16 juni 2011 - Duurzame beroepsintegratie, herintegratie en opleiding van risicogroepen (104588/CO/124) :

omschrijft de maatregelen i.v.m.:

• de inschakeling van laag- of ongeschoolde jongeren
• de opleiding van de laaggeschoolde werknemers
• de ontwikkeling van gezamenlijke initiatieven met het onderwijs.

en omschrijft ook de toekenningsmodaliteiten van de bij artikel 75 bedoelde doorstromingspremie.

Deze CAO heeft tot doel de verschillende instrumenten te bepalen waarvan de sector gebruik zal kunnen maken tijdens de looptijd van deze CAO, om de duurzame beroepsintegratie, herintegratie en opleiding van risicogroepen te bevorderen.

Wij geven U hieronder de algemene bepalingen van deze CAO's en verwijzen bij elk deel naar het hoofdstuk waarin de reglementering verder wordt uitgevoerd.

A. CAO van 25 juni 2009 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013 (95392/CO/124)

TITEL I - Algemene bepalingen

HOOFDSTUK I - Toepassingsgebied, referenties en definities

Artikel 1

Deze CAO is van toepassing op de werkgevers van de ondernemingen die onder het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf ressorteren en op de arbeiders die zij tewerkstellen.

Onder arbeiders wordt verstaan de arbeiders en arbeidsters.

Artikel 2

§1. (...)

§2. Deze overeenkomst bepaalt en organiseert volgende bijkomende initiatieven ter bevordering van de opleiding en de tewerkstelling:

• (...)
• de specifieke ondersteuningsmaatregelen voor de inschakeling van de specifieke "risicogroepen";
• (...)

§3. Deze overeenkomst belet niet dat andere regelingen of instrumenten ter bevordering van de opleiding en de tewerkstelling worden toegepast door de ondernemingen bedoeld in artikel 1.

Op voorstel van de gewestelijke oriëntatiegroepen van het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid kan de Raad van Bestuur van het Fonds bovendien beslissen om instrumenten of initiatieven voor opleiding en tewerkstelling, uitgaand van de gewestelijke of gemeenschapsoverheden, te erkennen als gelijkwaardig of complementair met de regelingen bedoeld in §1.

HOOFDSTUK II - Algemene financieringsregels

(...) Zie Hfdst. 1904. (bijdragen voor het Fonds voor vakopleiding)

TITEL IV - Aanvullende stelsels en maatregelen ter bevordering van de tewerkstelling

(...)

HOOFDSTUK II - De initiatieven ten voordele van de specifieke risicogroepen

Afdeling 1. Voortzetting van de inspanningen

Artikel 68

De inspanningen ten voordele van de "risicogroepen bouw" die worden geleverd in toepassing van de opeenvolgende overeenkomsten over de duurzame beroepsintegratie, herintegratie en opleiding van risicogroepen, worden voortgezet gedurende de toepassingsperiode van deze overeenkomst.

De in lid 1 bedoelde inspanningen hebben hoofdzakelijk betrekking op de inschakeling van ongeschoolde of laaggeschoolde jongeren, op de opleiding van laaggeschoolde arbeiders en op de ontwikkeling van gezamenlijke initiatieven met het onderwijs.

De collectieve arbeidsovereenkomst betreffende de integratie, herintegratie en opleiding van risicogroepen omschrijft nader de inhoud van de in de vorige leden bedoelde inspanningen.

Commentaar: zie tekst van deze CAO hierna.

Artikel 69

Tijdens de toepassingsperiode van deze overeenkomst zullen bijkomende inspanningen ten voordele van volgende specifieke categorieën van de "risicogroepen bouw" worden voortgezet:

• de personen die zich in de situatie bevinden van opleiding door werken of van inschakeling in initiatieven die tot de sociale economie behoren;
• de langdurig werklozen die een basisopleiding bouw volgen;
• de werkzoekenden van minstens 45 jaar die een basisopleiding bouw volgen.

De bepalingen van dit hoofdstuk stellen de algemene beginselen vast van de initiatieven die moeten worden genomen ten voordele van de in lid 1 bedoelde specifieke categorieën; deze beginselen worden uitgevoerd door de bepalingen van de in artikel 68, lid 3 bedoelde collectieve arbeidsovereenkomst.

Afdeling 2 - De initiatieven op het vlak van de sociale economie

Artikel 70

De in toepassing van deze afdeling te ontwikkelen initiatieven hebben tot doel de doorstroming te stimuleren en te organiseren van personen die een opleiding of een inschakeling volgen in een project van de sociale economie, hierna "de stagiairs in opleiding of inschakeling" genoemd, naar een volledige beroepsopleiding van de bouwsector en naar de tewerkstelling in een in artikel 1 bedoelde onderneming.

Het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid coördineert de initiatieven die aan de in lid 1 bepaalde doorstromingsdoelstelling beantwoorden.

Artikel 71

Bij het uitdenken en organiseren van de bij artikel 70 bedoelde doorstromingsinitiatieven, moet rekening worden gehouden met de verschillen in opleidings- of vooropleidingsniveau in de groepen van stagiairs in opleiding of inschakeling.

De Raad van Bestuur van het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid bepaalt, rekening houdend met de in artikel 70 bepaalde doelstelling, de aard van voormelde doorstromingsinitiatieven.

Artikel 72

De in toepassing van deze afdeling georganiseerde doorstromingsinitiatieven zijn van toepassing op de stagiairs in opleiding of inschakeling in een sociale economie-instelling die een samenwerkingsovereenkomst heeft gesloten met het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid.

De in lid 1 bedoelde overeenkomst bepaalt met name de verplichtingen die de promotor van het project van de sociale economie heeft in het kader van zijn actieve medewerking aan de realisatie van de doorstromingsdoelstelling die nagestreefd wordt door de samenwerkingsovereenkomst.

De in lid 1 bedoelde overeenkomst moet, op eenparig advies van het uitvoerend bureau van de bevoegde FVB-regio, worden goedgekeurd door de Raad van Bestuur van het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid.

Afdeling 3 - Hulp bij de opleiding van de langdurig werklozen

Artikel 73

De initiatieven die in toepassing van deze afdeling worden ontwikkeld, hebben tot doel de overgang van de bij artikel 74 bedoelde langdurig werklozen en werkzoekenden van minstens 45 jaar naar een baan in een bij artikel 1 bedoelde onderneming, te bevorderen.

Artikel 74

De langdurig werklozen die onder de toepassing van deze afdeling vallen, zijn de reeds minstens 6 maanden werkloze werkzoekenden die met succes een basisopleiding bouw van minimum 200 uur hebben gevolgd in een door het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid erkend opleidingscentrum. Het programma van deze basisopleiding bouw moet een opleidingsmodule veiligheid bevatten.

Artikel 75

Het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid kent het voormelde erkende opleidingscentrum een doorstromingspremie van 250,00 EUR toe per in artikel 74 bedoelde langdurig werkloze die wordt aangeworven in een bij artikel 1 bedoelde onderneming.

De bij artikel 68, lid 3 vermelde collectieve arbeidsovereenkomst omschrijft nader de toekenningsmodaliteiten van de lid 1 bedoelde doorstromingspremie.

Artikel 76

De bij artikel 75 bepaalde doorstromingspremie is van toepassing vanaf 1 september 2009.

(...)

TITEL VI - Slotbepalingen

Artikel 99

Deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten voor bepaalde duur. Zij treedt in werking op 1 september 2009 en loopt af op 31 augustus 2013.

(...)

B. CAO van 16 juni 2011 - Duurzame beroepsintegratie, herintegratie en opleiding van risicogroepen (104588/CO/124)

HOOFDSTUK I – Toepassingsgebied

Artikel 1

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werkgevers en de arbeiders van de ondernemingen die onder het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf ressorteren.

In deze CAO verstaat men onder:

• arbeiders: de arbeiders en arbeidsters;
• fvb-ffc Constructiv: het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid - fvb-ffc Constructiv.

Artikel 2

Deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten ter uitvoering van:

1. artikel 69 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 juni 2009 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013;
2. afdeling 1 "Inspanning ten voordele van de personen die behoren tot de risicogroepen" van hoofdstuk 8 van titel XIII van de wet van 27 december 2006 houdende diverse bepalingen (I), zoals verlengd door de wet van 1 februari 2011 houdende verlenging van de crisismaatregelen en uitvoering van het interprofessioneel akkoord en de wet van 12 april 2011 houdende aanpassing van de wet van 1 februari 2011 houdende verlenging van de crisismaatregelen en uitvoering van het interprofessioneel akkoord, en tot uitvoering van het compromis van de Regering met betrekking tot het ontwerp van interprofessioneel akkoord.

Ze heeft tot doel de verschillende instrumenten te bepalen waarvan de sector gebruik zal kunnen maken tijdens de looptijd van deze CAO, om de duurzame beroepsintegratie, herintegratie en opleiding van risicogroepen te bevorderen.

HOOFDSTUK II – Acties ten bate van laag- of ongeschoolde jonge werkzoekenden

Afdeling 1. Doelgroep

Artikel 3

Onder laag- of ongeschoolde jonge werkzoekenden dient men de volgende risicogroepen te verstaan:

1. de jongeren die nog onderworpen zijn aan de deeltijdse leerplicht;
2. de jongeren van minder dan 25 jaar oud die hun 6de maand van inschrijving als werkzoekende ingaan en die geen diploma van hoger secundair onderwijs hebben;
3. laaggeschoolde werkzoekenden van 18 tot 23 jaar oud die geen diploma van het technisch of beroepssecundair bouwonderwijs hebben;
4. bijzonder moeilijk te plaatsen werkzoekenden die tewerkgesteld zijn in toeleidingsinitiatieven (erkend door fvb-ffc Constructiv).

Afdeling 2. Instrumenten voor duurzame beroepsintegratie en herintegratie

Artikel 4

Onder acties ten bate van laag- of ongeschoolde jonge werkzoekenden, dient men te verstaan:

1. voor de werkzoekenden bedoeld in artikel 3, 1°, de acties ondernomen in het kader van de leerovereenkomst voor jongeren zoals georganiseerd door titel II, hoofdstuk 1, van de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 juni 2009 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013;
2. voor de werkzoekenden van minder dan 25 jaar oud bedoeld in artikel 3, 2°, de acties ondernomen:
   1. in het kader van de samenwerkingsovereenkomsten tussen fvb-ffc Constructiv en de VDAB, de FOREm, Bruxelles-Formation of het Arbeitsamt voor zowel het Vlaams, het Waals als het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Duitstalige gemeenschap;
   2. in het kader van het bouwleerlingwezen, zoals georganiseerd door titel II, hoofdstuk 1 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 juni 2009 tot organisatie van de opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013;
3. voor de laaggeschoolde werkzoekenden bedoeld in artikel 3, 3°, de acties ondernomen in het kader van het bouwleerlingwezen bedoeld in punt 2, b, van dit artikel;
4. voor de werkzoekenden bedoeld in artikel 3, 4°, de acties ondernomen in het kader van de samenwerkingsovereenkomsten met toeleidingsinitiatieven (erkend door fvb-ffc Constructiv) met het oog op de noodzakelijke vooropleiding om een minimumdrempel te verkrijgen die vereist is voor de toegang tot het leerlingwezen.

Artikel 5

In het kader van de in dit hoofdstuk omschreven acties, hebben de FVB-regio's, in het kader van de opdrachten die hen worden gegeven door artikel 98, § 4 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 juni 2009 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013 onder meer de taak:

1. de jongeren bedoeld in artikel 3 te oriënteren naar de verschillende deeltijdse opleidingsregelingen;
2. ondernemingen te zoeken om hen op te leiden in het kader van de regelingen bedoeld in artikel 4 van deze overeenkomst.

HOOFDSTUK III – Acties ten bate van laag- of ongeschoolde bouwvakarbeiders

Afdeling 1. Doelgroep

Artikel 6

Onder laag- of ongeschoolde bouwvakarbeiders dient men de doelgroep te verstaan die bestaat uit de volgende risicogroepen:

1. de in de bouwsector tewerkgestelde arbeiders die onvoldoende of niet geschoold zijn voor de door hen uit te voeren taken;
2. de in de bouwsector tewerkgestelde arbeiders die geconfronteerd worden met nieuwe technologieën;
3. de in de bouwsector tewerkgestelde arbeiders die getroffen worden door een collectief ontslag of een herstructurering.

Afdeling 2. Instrumenten ter bevordering en behoud van de beroepskwalificaties

Artikel 7

Onder acties ten bate van laag- of ongeschoolde bouwvakarbeiders, dient men de acties te verstaan die worden ondernomen in het kader:

1. van de weekdagopleidingen zoals georganiseerd door titel III, hoofdstuk 2 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 juni 2009 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013;
2. van de avond- en zaterdagopleidingen zoals georganiseerd door titel III, hoofdstuk 4, van de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 juni 2009 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013;
3. van de winteropleidingen zoals georganiseerd door titel III, hoofdstuk 3 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 24 juni 2005 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2005 tot 2009;
4. van de specifieke opleidingen voor arbeiders die geen enkele beroepsbekwaamheid hebben, uitgewerkt ter uitvoering van titel IV, hoofdstuk 1, van de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 juni 2009 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013.

De verschillende opleidingsacties bedoeld in het 1ste lid hebben tot doel tijdens de looptijd van deze overeenkomst de basisopleiding, de bij- en herscholing of de vervolmaking in de verschillende bouwberoepen verder uit te bouwen voor de doelgroep vermeld in artikel 6.

Artikel 8

In het kader van de in dit hoofdstuk omschreven acties, heeft de regiomanager, wiens algemene rol omschreven is in artikel 14 van deze overeenkomst, met name de opdracht:

1. het paritair overleg op het niveau van de FVBregio te organiseren voor alle regelingen voor de opleiding van werknemers;
2. de opleidingen voor nieuwe technologieën te organiseren in nauwe samenwerking met de centra voor nieuwe technologieën.

HOOFDSTUK IV – Acties ter ondersteuning en bevordering van het bouwvakonderwijs

Afdeling 1. Doelgroep

Artikel 9

De doelgroep voor de acties ter ondersteuning en bevordering van het bouwvakonderwijs bestaat uit jongeren die voltijds bouwonderwijs volgen of willen volgen om een kwalificatiegetuigschrift te behalen van het technisch of beroepssecundair onderwijs (gericht op de bouw) of een getuigschrift van het bijzonder secundair onderwijs (gericht op de bouw).

Afdeling 2. Instrumenten ter ondersteuning en bevordering van het bouwvakonderwijs

Artikel 10

Fvb-ffc Constructiv heeft de opdracht het beroepssecundair en technisch bouwonderwijs te stimuleren en te bevorderen.

Om de doelstelling vermeld in het 1ste lid te verwezenlijken, worden onder andere de volgende middelen aangewend:

• het sluiten van een globaal convenant;
• ontwikkeling van didactische middelen zoals handboeken en cursussen, de organisatie en de uitbouw van de stages voor de leerlingen;
• bijscholing van leerlingen en leraren;
• promotie van het bouwonderwijs bij jongeren, ouders en centra voor leerlingenbegeleiding (CLB).

Artikel 11

In het kader van de in dit hoofdstuk omschreven acties, hebben de FVB-regio's, in het kader van de opdrachten die hen worden gegeven door artikel 98, § 4 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 juni 2009 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013, onder meer de taak:

1. de schoolplichtige jongeren te oriënteren naar het voltijds bouwonderwijs;
2. bedrijfsstages te zoeken voor jongeren uit het voltijds onderwijs;
3. convenanten te sluiten met de scholen;
4. de jongeren te informeren over de bouwberoepen;
5. de overgang van afgestudeerden van het voltijds bouwonderwijs naar de ondernemingen te organiseren.

HOOFDSTUK V – Algemene steunmaatregel voor alle acties ten bate van de doelgroepen bedoeld in de hoofdstukken 2 tot 4 van deze overeenkomst

Afdeling 1. Financiële tegemoetkomingen

Artikel 12

Voor de verwezenlijking van de in deze overeenkomst beoogde doelstellingen kan fvb-ffc Constructiv bijdragen:

1. tot de financiering van een specifiek collectief steunprogramma ten bate van de opleidingscentra;
2. tot het medebeheer en de cofinanciering van de opleidingsacties verduidelijkt in de samenwerkingsovereenkomsten met de VDAB, de FOREm, Bruxelles-Formation en het Arbeitsamt;
3. tot de oprichting van een netwerk van punten waar de vraag en het aanbod van arbeidskrachten elkaar kunnen vinden.

Fvb-ffc Constructiv kan bijdragen tot de financiering:

1. van een specifiek steunprogramma;
2. van didactisch materiaal;
3. van bouwmaterialen;
4. van premies voor tewerkstelling en opleiding, omschreven, krachtens artikel 67 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 juni 2009 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013, door de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 juni 2009 betreffende de toekenning van een opleidingspremie.

Artikel 13

Krachtens artikel 75 en 81 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 juni 2009 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013, kan fvb-ffc Constructiv een financiële ondersteuning bieden voor acties ter ondersteuning van werkzoekenden bedoeld in artikel 73 van bovenvermelde collectieve arbeidsovereenkomst.

Fvb-ffc Constructiv kan nagaan hoe de financiële ondersteuning worden aangewend.

Afdeling 2. Reorganisatie van de taken van de FVB-regio's

Artikel 14

Om de specifieke opdrachten te ondersteunen die hem door deze collectieve arbeidsovereenkomst worden gegeven, heeft de regiomanager de opdracht, krachtens artikel 98 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 juni 2009 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013:

1. de opleidingen ten behoeve van bouwvakarbeiders te organiseren en op te volgen, met inbegrip van het vereiste subregionaal paritair overleg voor de praktische uitvoering van deze opleidingen;
2. in te staan voor de oriëntering van werkzoekenden naar de bouwopleidingen en hun overgang naar de sector te organiseren.

In het kader van de opdrachten die aan de FVBregio's worden gegeven door artikel 98, § 4 van de collectieve arbeidsovereenkomst van 25 juni 2009 tot organisatie van opleidings- en tewerkstellingsstelsels voor de jaren 2009 tot 2013, kunnen de FVB-regio's een beroep doen op de in het 1ste lid bedoelde regiomanager om:

1. de contacten te organiseren met het voltijds bouwonderwijs;
2. de follow-up van de deeltijdse opleidingsregelingen te organiseren, met name door te zorgen voor de contacten met de centra voor deeltijds onderwijs;
3. deel te nemen aan de opdrachten bepaald in artikel 5 van deze collectieve arbeidsovereenkomst;

HOOFDSTUK VI – Berekening van de theoretische stageverplichting voor de sector

Artikel 15

Volgens de statistische gegevens van de RSZ beschikbaar op 31 oktober 2010, zijn er 522 bouwondernemingen die 50 of meer werknemers tewerkstellen en hebben zij in totaal 72.184 werknemers.

Op basis van de gegevens bedoeld in het 1ste lid, is de sector, ter uitvoering van artikel 42 van de wet van 24 december 1999 ter bevordering van de werkgelegenheid, theoretisch verplicht om voor 2.166 personen startbaanovereenkomsten te sluiten.

HOOFDSTUK VII – Slotbepalingen

Artikel 16

Fvb-ffc Constructiv is belast met de uitvoering, opvolging en coördinatie van alle acties en tegemoetkomingen die worden vastgesteld in deze collectieve arbeidsovereenkomst.

Artikel 17

Voor de in deze overeenkomst vastgestelde opleidingsacties voor risicogroepen wordt een inspanning van ten minste 0,15% van de jaarlijkse loonmassa van de sector gedaan tijdens de geldigheidsduur van deze overeenkomst.

Artikel 18

Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking op 1 januari 2011 en loopt af op 31 december 2012.