In het Paritair Comité voor het bouwbedrijf werd op 29 juni 2017 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten betreffende de organisatie van een sectorale outplacement voor sommige oudere werknemers (registratienummer 140762/CO/124).

De geldigheidsduur van deze cao werd door de cao van 14 maart 2019 tot 30 juni 2019 verlengd (registratienummer 151195/CO/124).

Wij geven u hierna de integrale tekst van deze CAO alsook een commentaar.

A. Tekst CAO

HOOFDSTUK I – Toepassingsgebied

Artikel 1

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werkgevers en arbeiders van de ondernemingen die tot de bevoegdheid behoren van het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf.

In deze CAO verstaat men onder:

• arbeiders: de arbeiders en arbeidsters;
• Constructiv: de benaming van het fonds voor bestaanszekerheid opgericht voor de sector van het bouwbedrijf (PC 124).

Artikel 2

De arbeider wiens werkgever de arbeidsovereenkomst heeft beëindigd en die de leeftijd van 45 jaar heeft bereikt op het moment waarop het ontslag is gegeven en die geniet van een opzegtermijn of een compenserende opzegvergoeding van minder dan 30 weken, heeft recht op outplacement-begeleiding zoals bepaald door deze CAO, zonder afbreuk te doen aan de bepalingen van CAO nr. 82bis van 17 juli 2007 en van afdeling II van hoofdstuk V van de wet van 5 september 2001 tot de verbetering van de werkgelegenheidsgraad van de werknemers.

Heeft eveneens recht op een outplacementbegeleiding zoals bepaald in deze CAO, de arbeider die de leeftijd van 40 jaar heeft bereikt, die geniet van een opzegtermijn of een compenserende opzegvergoeding van minder dan 30 weken, en die behoort tot de categorie I en IA. Deze maatregel wil voorkomen dat de arbeider voortijdig de arbeidsmarkt verlaat.

Commentaar bij artikel 2, lid 2:

De sociale partners in de bouwsector vinden het passend en noodzakelijk om de bedoelde 40-plussers van een outplacement te laten genieten. Hierdoor wordt ervoor gezorgd dat ze de arbeidsmarkt niet voortijdig verlaten, dit door de extra ondersteuning in verband met de reïntegratie in de bouwarbeidsmarkt, die bovendien sterk gekenmerkt wordt door de knelpuntberoepen.

Een lagere leeftijd dan deze vervat in de CAO nr. 82bis is gerechtvaardigd omdat de loopbaan in de bouwsector korter is. De leeftijd van 40 jaar is gekozen als de gemiddelde leeftijd vanaf wanneer de bedoelde arbeiders moeilijkheden ondervinden om een nieuwe job te vinden. Deze situatie doet zich in de regel niet voor bij arbeiders onder de 40 jaar.

Het recht op outplacement wordt uitgebreid tot arbeiders jonger dan 45 jaar, die genieten van een opzegtermijn of een compenserende opzegvergoeding van minder dan 30 weken op voorwaarde dat dergelijke begeleiding (1) het voorwerp uitmaakt van een akkoord op ondernemingsvlak in geval van herstructurering of (2) bij bedrijven erkend in moeilijkheden of (3) bij sluiting of faling van de onderneming.

Voor de herplaatsing van de arbeiders die werden ontslagen ten gevolge van een faillissement zal Constructiv een beroep doen op de publieke middelen die daarvoor ter beschikking worden gesteld (bv. Sociaal Interventiefonds van de VDAB, de Waalse “cellules de reconversion” …).

Dit recht wordt aan de werknemer evenwel niet toegekend wanneer hij niet ten minste één jaar ononderbroken dienstanciënniteit heeft, of als het ontslag is gegeven om een dringende reden.

Artikel 3

§ 1. Voor de ontslagen die plaatsvinden tijdens de geldigheidsduur van onderhavige CAO en op voorwaarde dat de werkgever bedoeld in artikel 1 de outplacementopdracht heeft toegewezen aan Constructiv, betaalt Constructiv de helft van het bedrag (exclusief BTW) van de kosten voor outplacement–begeleiding terug aan de werkgever.

De verplichtingen van de individuele werkgever worden overgedragen aan de sector, zonder afbreuk te doen aan de bepaling van artikel 7 van onderhavige CAO.

§ 2. Om aanspraak te kunnen maken op de terugbetaling moet de onderneming in regel zijn met de storting van de bijdragen aan de fondsen voor bestaanszekerheid.

§ 3. Met het oog op de terugbetaling zijn de in artikel 1 bedoelde ondernemingen gehouden de richtlijnen na te volgen die door Constructiv worden verspreid, gebruik te maken van de daartoe uitgegeven formulieren en alle vereiste inlichtingen en rechtvaardigingen te verschaffen.

HOOFDSTUK II – De dienstverlener

Artikel 4

De onder artikel 1 van deze overeenkomst vermelde werkgevers wijzen de outplacementopdracht toe aan Constructiv.

Door deze toewijzing voldoen deze werkgevers aan de verplichtingen die op hen rusten ingevolge de wettelijke en conventionele bepalingen.

Constructiv kan de organisatie van deze outplacementbegeleiding geheel of gedeeltelijk uitbesteden aan derden, voor zover deze laatste(n) voldoen aan de reglementaire vereisten om deze activiteit te mogen uitoefenen en aangewezen worden volgens een sectorale procedure vastgelegd door Constructiv die een objectieve toewijzing moet waarborgen.

Artikel 5

Constructiv neemt bij de uitvoering van deze opdracht de kwaliteitscriteria in acht die bepaald worden in artikel 5 van de CAO nr. 82bis van 17 juli 2007 van de Nationale Arbeidsraad.

De derden die de outplacementbegeleiding in opdracht van Constructiv op zich nemen, dienen er zich toe te verbinden de CAO n° 82bis van 17 juli 2007 van de Nationale Arbeidsraad alsook onderhavige CAO in acht te nemen.

HOOFDSTUK III – Duur en inhoud van de ouplacementbegeleiding

Artikel 6

§ 1. Constructiv organiseert voor de arbeiders, vermeld onder artikel 2, een outplacementbegeleiding die volgende fasen en elementen bevat:

1. 1ste fase: 3 maanden met een intensiteit van 30 uur voor het opmaken van een persoonlijke balans en hulp bij de opbouw van een zoekcampagne (psychologische begeleiding, begeleiding met het oog op de onderhandeling van een nieuwe arbeidsovereenkomst, begeleiding tijdens de integratie in het nieuwe werkmilieu, logistieke en administratieve steun) waarvan 4 uur voor consultancy betreffende de meest dringende opleidingsnoden met snelle toeleiding tot Constructiv en andere cursussen;
2. 2de fase: Indien de arbeider nog geen betrekking heeft gevonden bij een nieuwe werkgever of geen beroepsbezigheid als zelfstandige heeft: 3 maanden met een intensiteit van 20 uur verdere uitvoering van de begeleidingsinspanningen;
3. 3de fase: Indien de arbeider nog geen betrekking heeft gevonden bij een nieuwe werkgever of geen beroepsbezigheid als zelfstandige heeft: 6 maanden met een intensiteit van 10 uur verdere uitvoering van de begeleidingsinspanningen.

§ 2. Het Beheerscomité bedoeld in artikel 23 van de statuten van Constructiv bepaalt zo nodig nader de inhoud en de modaliteiten van deze outplacementbegeleiding.

HOOFDSTUK IV – Procedure

Artikel 7

Binnen een termijn van 15 dagen nadat de arbeidsovereenkomst een einde heeft genomen, doet de werkgever een outplacementaanbod door schriftelijk aan de arbeider, die voldoet aan de voorwaarden bepaald in artikel 2, de concrete gegevens mede te delen over de outplacementbegeleiding bij Constructiv.

In geval van een beëindiging met een opzeggingstermijn is het mogelijk voor de werkgever om reeds vanaf de kennisgeving van de opzegging een begeleiding aan te bieden en voor de arbeider om na de kennisgeving van die opzegging een begeleiding aan te vragen.

Artikel 8

De arbeider beschikt over een termijn van één maand, te rekenen vanaf het tijdstip van het aanbod door de werkgever, om al dan niet zijn schriftelijke instemming met dit aanbod te geven.

De outplacementbegeleiding mag slechts aangevat worden nadat de betrokken arbeider zijn instemming heeft gegeven.

In geval van instemming stelt de werkgever Constructiv in kennis van alle nuttige gegevens over de ontslagen arbeider.

Desgevallend meldt de werkgever de concrete en nuttige gegevens van de ontslagen arbeider aan de plaatselijke werkgeversorganisatie, vertegenwoordigd in het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf, welke op haar beurt Constructiv in kennis stelt.

Artikel 9

De outplacementbegeleiding is ingedeeld in drie achtereenvolgende begeleidingsfasen van respectievelijk 30, 20 en 10 uur. De overgang naar een volgende fase verloopt automatisch behalve wanneer de arbeider Constructiv heeft verwittigd dat hij een nieuwe betrekking heeft of een beroepsbezigheid als zelfstandige uitoefent en dat hij de begeleiding niet wenst voort te zetten. Wanneer de outplacementbegeleiding reeds was aangevat, onderbreekt die verwittiging die begeleiding.

Artikel 10

Constructiv kan de toegang tot elke nieuwe fase van de outplacementbegeleiding van de arbeider weigeren indien hij/zij niet te goeder trouw aan de voorafgaande fase heeft meegewerkt.

Artikel 11

Wanneer de arbeider, die Constructiv verwittigd heeft dat hij een betrekking bij een nieuwe werkgever heeft, deze betrekking verliest binnen drie maanden na de indiensttreding, wordt op zijn verzoek de outplacementbegeleiding hervat en opnieuw aangevangen in de fase waarin het outplacementprogramma werd onderbroken en voor de nog overblijvende uren. De arbeider dient zijn verzoek hiertoe schriftelijk in bij Constructiv binnen een termijn van één maand na het verlies van de nieuwe dienstbetrekking.

De arbeider die ontslagen werd en een nieuwe betrekking heeft gevonden zonder een beroep te hebben gedaan op het sectorale outplacement, behoudt het recht op een volledige outplacementbegeleiding wanneer hij bij de nieuwe werkgever binnen het jaar ontslagen wordt.

HOOFDSTUK V – Slotbepalingen

Artikel 12

Wanneer de begeleiding plaatsvindt tijdens de opzeggingstermijn worden vanaf het begin van de begeleiding de afwezigheidsdagen, bepaald door artikel 41 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, om een nieuwe betrekking te zoeken verminderd met de uren van begeleiding ten belope van, naargelang het geval, een halve arbeidsdag of een arbeidsdag per week.

Artikel 13

De outplacementbegeleiding mag door Constructiv aan de arbeider enkel worden aangeboden indien de dienstverlener er zich tegenover Constructiv uitdrukkelijk toe verbindt om een ongevallenverzekering af te sluiten, waarbij voor alle ongevallen, gebeurd tijdens de uitvoering van de outplacementopdracht en op de weg van en naar de plaats waar ze wordt uitgevoerd en die niet door de arbeidsongevallenverzekering van de werkgever vergoed worden, dezelfde bescherming wordt geboden als deze welke door de arbeidsongevallenwetgeving wordt gewaarborgd.

De dienstverlener moet er zich tevens toe verbinden om, bij niet-naleving van de bij het vorig lid bedoelde verbintenis, aan de arbeider die het slachtoffer wordt van een ongeval, ongeacht de vorderingen, die de arbeider op grond van zijn schade tegenover het outplacementbureau kan instellen, een aanvullende forfaitaire vergoeding gelijk aan 3 maanden loon te waarborgen.

Artikel 14

Het Beheerscomité bedoeld in artikel 23 van de statuten van Constructiv wordt gemachtigd alle nodige handelingen te stellen met betrekking tot de sectorale outplacement bepaald door deze collectieve arbeidsovereenkomst.

Artikel 15

Deze  collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking op 1 juli 2017 en verstrijkt op 31 december 2018.

Het Paritair Comité zal jaarlijks een evaluatie maken over de resultaten van de outplacementbegeleiding. Hiertoe zal Constructiv de nodige gegevens ter beschikking stellen.

B. Commentaar

1. Betrokken werknemers

De werknemers die aanspraak kunnen maken op deze collectieve arbeidsovereenkomst zijn de werknemers die een recht op outplacement kunnen laten gelden op grond van de CAO nr. 82 van de Nationale Arbeidsraad. Het zijn dus de ontslagen werknemers (behalve om een dringende reden of in het kader van het brugpensioen) die op het ogenblik van ontslag 45 jaar oud zijn, die op dat ogenblik minstens 1 jaar ononderbroken dienst tellen in de onderneming en die geniet van een opzegtermijn of een compenserende opzegvergoeding van minder dan 30 weken.

Bovendien verruimt de collectieve arbeidsovereenkomst het aantal begunstigden door de leeftijd op 40 jaar te brengen en die geniet van een opzegtermijn of een compenserende opzegvergoeding van minder dan 30 weken als de werknemer behoort tot de looncategorie I of IA (of de vroegere categorie van ongeschoolden).

Bovendien zou de outplacementbegeleiding nog kunnen verruimd worden tot andere categorieën van arbeiders van minder dan 45 jaar en die geniet van een opzegtermijn of een compenserende opzegvergoeding van minder dan 30 weken, op voorwaarde evenwel dat:

1. in een dergelijke begeleiding is voorzien door een ondernemingsovereenkomst ingeval van herstructurering ;
2. het een onderneming is met een erkenning van onderneming in moeilijkheden ;
3. of in geval van sluiting of faillissement van de onderneming.

2. Tenlasteneming door Constructiv

De helft van het bedrag (excl. BTW) van de kosten van de outplacementbegeleiding wordt ten laste genomen door Constructiv dat zelf de outplacementopdracht vervult. Constructiv kan de organisatie van het outplacement geheel of gedeeltelijk uitbesteden aan derden die voldoen aan de voorwaarden om die activiteit uit te oefenen en aangewezen worden volgens de wetgeving op overheidsopdrachten.

3. Procedure van outplacementbegeleiding

De outplacementbegeleiding is opgebouwd uit drie opeenvolgende fasen:

• 1ste fase: 3 maanden ten belope van 30 uur voor de opstelling van een persoonlijke balans en voor hulp bij het zoeken naar nieuw werk;
• 2de fase : als de werknemer na de 1ste fase nog geen werk heeft gevonden bij een nieuwe werkgever of nog geen activiteit van zelfstandige uitoefent dan volgt er een 2de fase van 3 maand ten belope van 20 uur om de begeleidinginspanningen voort te zetten;
• 3de fase: indien de arbeider na de 2de fase nog geen werk heeft gevonden bij een nieuwe werkgever of indien hij zich nog niet gevestigd heeft als zelfstandige dan volgt er een 3de en laatste fase van 6 maanden ten belope van 10 uur.

4. Door de werkgever te vervullen formaliteiten

Binnen de 15 dagen na het einde van de arbeidsovereenkomst, doet de werkgever een schriftelijk aanbod van outplacement aan de arbeider die voldoet aan de voorwaarden om recht te hebben op outplacement. Het aanbod van de werkgever bevat de concrete gegevens in verband met de door Constructiv voorgestelde begeleiding.

Als de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd met een opzeggingstermijn dan kan de werkgever zijn outplacementvoorstel al doen vanaf de betekening van de opzegging. In zulk geval wordt het aantal afwezigheidsdagen dat toegestaan wordt om een nieuwe baan te zoeken, verminderd met het aantal uren dat besteed wordt aan de outplacementbegeleiding.

De werknemer heeft één maand tijd om dit aanbod schriftelijk aan te nemen of te weigeren. Ingeval van akkoord verschaft de werkgever alle nuttige gegevens over de afgedankte werknemer aan Constructiv.

5. Sanctie in geval van weigering door de werknemer

De arbeider die een outplacementbegeleiding weigert, loopt het risico zijn recht op werkloosheidsuitkeringen tijdelijk of definitief te verliezen.