Krachtens artikel 11 van de arbeidswet van 16 maart 1971 is het verboden werknemers 's zondags tewerk te stellen. In de arbeidswet werden evenwel enkele uitzonderingen voorzien op deze algemene regel; zo bv. de artikelen 13 en 14 §1 waarvan wij U hierna de tekst geven.

Artikel 13

De werknemers mogen 's zondags tewerkgesteld worden in de bedrijven of voor het uitvoeren van werken aangewezen door de Koning.

Artikel 14

§1            In de andere kleinhandelszaken dan die waarin de zondagsarbeid toegelaten werd in uitvoering van artikel 13, mogen de werknemers 's zondags van 8 uur 's morgens tot 's middags worden tewerkgesteld.

Nochtans kan de Koning in bepaalde gemeenten:

1°    deze tewerkstelling op zondag verbieden of de duur ervan beperken;

2°    deze tewerkstelling op zondag gedurende ten hoogste zes weken per jaar toelaten op andere uren of gedurende een groter aantal uren dan bepaald in het eerste lid, wanneer bijzondere omstandigheden dit vorderen.

In toepassing van de artikelen 13 en 14 §1 van de arbeidswet van 16 maart 1971 verscheen in het Belgisch Staatsblad van 8 december 1987 het koninklijk besluit van 3 december 1987 betreffende de tewerkstelling van werknemers op zondag in de distributiesector. Dit besluit werd gewijzigd door een koninklijk besluit van 18 mei 1989, verschenen in het Belgisch Staatsblad van 1 juni 1989; deze wijziging betreft een aanvulling van artikel 2 en is geldig vanaf 11 juni 1989.

Wij geven U hierna de nuttige bepalingen uit dit koninklijk besluit en vervolgens een commentaar betreffende de inhaalrust in geval van zondagsarbeid.

A. Tekst CAO

HOOFDSTUK 1 - Toepassingsgebied

Artikel 1

Dit besluit is van toepassing op de werkgevers en de werknemers die onder de volgende paritaire comités sorteren:

·       het Paritair Comité voor de handel in voedingswaren, met uitsluiting van de werknemers die zijn tewerkgesteld aan activiteiten van de groothandel in voedingswaren (P.C.119);

·       het Paritair Comité voor de zelfstandige kleinhandel (P.C.201);

·       het Paritair Comité voor de bedienden uit de kleinhandel in voedingswaren (P.C.202);

·       het Paritair Comité voor de grote kleinhandelszaken (P.C..311);

·       het Paritair Comité voor de warenhuizen (P.C.312).

HOOFDSTUK 2 - Tewerkstelling op zondag

Artikel 2

De werknemers kunnen de ganse zondag worden tewerkgesteld in:

-      de beenhouwerijen, de bakkerijen en de banketbakkerijen;

-      de voedingswinkels die minder dan vijf werknemers per winkel in dienst hebben op het ogenblik waarop van de afwijking gebruik wordt gemaakt; worden als werknemers beschouwd de personen die normaal worden tewerkgesteld in de winkel en die ingeschreven moeten zijn in het personeelsregister van de onderneming die haar activiteit in de winkel uitoefent;

-      de salons, tentoonstellingen, musea, jaarbeurzen, nijverheids- en landbouwtentoonstellingen, markten, optochten en sportmanifestaties, voor zover die tewerkstelling gebeurt buiten de lokalen van de onderneming en de aanhorigheden, zoals parking, opslagplaatsen voor goederen;

-      de dagbladondernemingen;

-      ondernemingen die brandstof of olie voor autovoertuigen in 't klein verkopen, doch enkel wat de werknemers betreft, die met de verkoop zijn belast;

-      de winkels van genees- en heelkundige toestellen;

-      de tabakswinkels;

-      de winkels van natuurlijke bloemen.

Artikel 3

De werknemers kunnen de ganse dag worden tewerkgesteld op:

·       de zondag voor Kerstmis;

·       twee andere zondagen per kalenderjaar omwille van bijzondere en voorbijgaande omstandigheden of ter gelegenheid van om het even welke manifestatie of van een braderij.

Deze werknemers kunnen enkel op zondag worden tewerkgesteld voor zover:

·       zij vrijwilligers zijn;

·       zij gewoonlijk worden tewerkgesteld in de winkel die overeenkomstig de wet van 22 juni 1960 tot invoering van een wekelijkse rustdag in handel en ambacht open mag zijn;

·       zij ingeschreven zijn in het personeelsregister van de onderneming die haar activiteit in de winkel uitvoert.

Onverminderd de bepalingen van de wet van 22 juni 1960, brengt de werkgever, die gebruik wenst te maken van de bij dit artikel voorziene afwijking, ten minste vierentwintig uur vooraf de inspecteur-districtshoofd van de Inspectie van de sociale wetten, bevoegd voor de plaats waar de winkel gelegen is, en de vakbondsafvaardiging op de hoogte.

(...)

Artikel 5

Dit besluit treedt in werking op 15 december 1987.

B. Commentaar

De werknemers die zondagsarbeid verrichten hebben recht op inhaalrust in de loop van de zes dagen die op de bewuste zondag volgen (artikel 16 van de Arbeidswet).

De inhaalrust is onbezoldigd. Zij moet niet noodzakelijk samenvallen met een gewone arbeidsdag. Zij mag samenvallen met een gewone inactiviteitsdag, andere dan de zondag (zaterdag bijvoorbeeld) maar zij mag niet samenvallen met de inhaalrust toegekend aan de werknemer ingevolge een tewerkstelling op een feestdag (artikel 11 van de Wet betreffende de betaalde feestdagen).

De rusttijd wordt als volgt bepaald:

-      een volle dag indien de zondagsarbeid langer dan 4 uur heeft geduurd;

-      ten minste een halve dag indien de zondagsrust niet langer dan 4 uur heeft geduurd. In dit geval moet de inhaalrust worden verleend voor of na 13 uur en op die dag mag niet langer dan 5 uur arbeid worden verricht.