Op 26 mei 2019 trekken we met z’n allen weer naar de stembus voor de Europese, federale en regionale parlementsverkiezingen. Een aantal van deze mandaten geven uw verkozen werknemer recht op politiek verlof.
1. Welke werknemers kunnen beroep doen op politiek verlof?
Naar aanleiding van de verkiezingen van 26 mei hebben werknemers uit de privésector die verkozen worden voor bepaalde ambten of mandaten, recht op politiek verlof. Het gaat enkel om de volgende mandaten:
- leden van de gemeenschappelijke gemeenschapscommissie;
- leden van de Vlaamse gemeenschapscommissie;
- leden van de Franse gemeenschapscommissie;
- leden van de Raad van de Duitstalige gemeenschappen;
- personen die het ambt bekleden van de voorzitten van één van de voornoemde instellingen of lid zijn van hun uitvoerend college.
Opgelet: Regionale, federale en Europese parlementsleden alsmede bestendig afgevaardigden hebben geen recht op politiek verlof.
2. Duur van het verlof en formaliteiten
De maximale duur van het politiek verlof en de na te leven formaliteiten hangen af van het uitgeoefende ambt of mandaat. De werknemer die op 26 mei 2019 wordt verkozen voor een van de mandaten of ambten die recht geven op politiek verlof, mag 1 werkdag per maand afwezig zijn voor de uitoefening van dit mandaat.
Algemene opmerking: het politiek verlof mag alleen worden gebruikt voor het vervullen van de opdrachten die rechtstreeks voortvloeien uit de uitoefening van deze mandaten of ambten. Indien een werknemer in een bepaalde maand zijn verlof niet opneemt of dit slechts gedeeltelijk doet, mag daarom in een volgende maand het gestelde maximum niet overschrijden. De betrokken werknemers zullen bij de aanvang van de uitoefening van hun mandaten of ambten het bewijs daarvan moeten leveren.
3. Wanneer is er recht op behoud van het normale loon en hoe wordt dit berekend?
Er is enkel recht op een loonwaarborg voor de hierboven opgesomde mandaten.
Het loon wordt berekend zoals het loon voor een feestdag maar is beperkt tot de loongrens die wordt voorgeschreven door de ziekte- en invaliditeitswetgeving.
Werkgevers kunnen het betaalde brutoloon en de patronale sociale zekerheidsbijdragen hierop terugvorderen van de instelling waarin de betrokken werknemer het mandaat of ambt waarneemt. Zij dienen daarvoor driemaandelijks een aangifte van schuldvordering in te dienen per werknemer aangevuld met een kopie van de loonafrekeningen. Een model van aangifte kan de werkgever bekomen bij de betrokken instelling.
De betrokken instelling kan op haar beurt het aan de werkgever terugbetaalde bedrag afhouden van de vergoeding die de werknemer voor de uitoefening van zijn mandaat ontvangt maar wel maximaal ten belope van de helft van deze vergoeding.
4. Welke ontslagbescherming genieten deze werknemers?
Werknemers die kandidaat zijn, op een verkiezingslijst staan of effectief verkozen zijn voor een politiek mandaat, genieten ontslagbescherming. Tijdens de periode van ontslagbescherming mag de werkgever geen daad stellen die ertoe strekt eenzijdig een einde te maken aan de dienstbetrekking van de werknemer, behalve om redenen die vreemd zijn aan zijn kandidatuur, resp. het op een verkiezingslijst staan of het effectief verkozen zijn voor een politiek mandaat. Let wel op, de regionale, federale en Europese parlementsleden alsmede de bestendig afgevaardigden die werden verkozen genieten geen ontslagbescherming. Enkel de werknemers die recht hebben op politiek verlof, genieten een ontslagbescherming.
Houdt de werkgever zich niet aan deze ontslagbescherming, dan zal er, naast een te respecteren opzeggingstermijn of een uit te betalen opzeggingsvergoeding, ook een beschermingsvergoeding verschuldigd zijn gelijk aan zes maanden brutoloon.
De duur van de ontslagbescherming verschilt naargelang de situatie.
- een werknemer stelt zich kandidaat – of heeft althans de intentie daartoe – maar komt uiteindelijk niet voor op de kandidatenlijst
De werknemer geniet ontslagbescherming van zodra de werkgever het aangetekend schrijven heeft ontvangen waarin hij door de werknemer wordt verwittigd van de kandidatuur. Deze verwittiging dient te gebeuren binnen de zes maanden die voorafgaan aan de verkiezingen. Wordt geen aangetekende verwittiging verstuurd, dan geniet de werknemer geen ontslagbescherming.
Wordt de aangetekende verwittiging niet gevolgd door een definitieve kandidatuur, dan neemt de ontslagbescherming een einde op de dag van de verkiezingen.
- de werknemer komt daadwerkelijk voor op een kandidatenlijst, maar wordt uiteindelijk niet verkozen
De werknemer geniet ontslagbescherming vanaf de ontvangst door de werkgever van de aangetekende verwittiging, tot afloop van een periode van drie maanden na de verkiezingen. Wordt geen aangetekende verwittiging verstuurd, dan geniet de werknemer geen ontslagbescherming.
- de werknemer is effectief verkozen
De werknemer geniet ontslagbescherming vanaf de ontvangst door de werkgever van de aangetekende verwittiging, tot afloop van een periode van zes maanden na einde van het mandaat. Werd geen aangetekende verwittiging verstuurd, maar kan de werknemer aantonen dat de werkgever op een andere wijze op de hoogte was van het mandaat, bijvoorbeeld door een bekendmaking van de verkiezing van de werknemer, dan geniet de werknemer ontslagbescherming vanaf de begindatum van het mandaat, tot afloop van een periode van zes maanden na einde van het mandaat.