In het Paritair Comité voor de uitzendarbeid en de erkende ondernemingen die buurtwerken of -diensten leveren werd op 13 maart 2012 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten betreffende de maaltijdcheques ten gunste van de uitzendkrachten (toekenning van elektronische maaltijdcheques).

In de Nationale Arbeidsraad werd op 18 december 1990 de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 47quinquies betreffende de maaltijdcheques voor uitzendkrachten afgesloten in de onderneming. Deze collectieve arbeidsovereenkomst werd algemeen verbindend verklaard door een Koninklijk Besluit van 22 februari 1991 en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 16 mei 1991.

Wij geven u hierna de integrale tekst van deze CAO's.

CAO betreffende de toekenning van elektronische maaltijdcheques

Inleiding

De invoering van maaltijdcheques in een elektronische vorm biedt voordelen, zowel voor de uitzendkracht ais voor de bedrijven.
Vooreerst, en dit in tegenstelling tot het systeem dat thans bestaat, zal de uitzendkracht er automatisch van verwittigd worden als zijn maaltijdcheques binnen afzienbare tijd zullen vervallen.
Deze zullen overigens opdeelbaar zijn. Anderzijds zal de werknemer ook altijd, in real time, een overzicht kunnen krijgen van het saldo dat nog rest.
ln geval van diefstal of verlies zullen de maaltijdcheques ook niet verloren zijn voor de uitzendkracht, vermits het toegekende bedrag geblokkeerd zal kunnen worden tot hij een nieuwe kaart ontvangt waarmee hij de elektronische maaltijdcheques opnieuw kan gebruiken.
Het invoeren van maaltijdcheques in een elektronische vorm zal bovendien een zware administratieve last doen wegvallen bij de bedrijven, die de maaltijdcheques nu moeten opsturen met de post of ze persoonlijk moeten verdelen onder de uitzendkrachten, die dan moeten tekenen voor ontvangst en zich daartoe moeten verplaatsen.
De komst van de elektronische maaltijdcheque biedt ten slotte de mogelijkheid om de 20 ton papier, thans nodig voor het maken van de papieren maaltijdcheques, uit te sparen, alsook de kosten voor het vervoer en de distributie.
Onderhavige collectieve arbeidsovereenkomst bepaalt de voorwaarden waaraan de maaltijdcheque moet beantwoorden om niet als loon te worden beschouwd en voorziet in een regulerend kader voor het toekennen van elektronische maaltijdcheques.

Artikel 1

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op:

1. de uitzendbureaus, bedoeld bij artikel 7, 1° van de Wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers;
2. de uitzendkrachten, bedoeld bij artikel 7,3° van genoemde wet van 24 juli 1987, die door de uitzendbureaus worden tewerkgesteld.

Artikel 2

Deze collectieve arbeidsovereenkomst regelt, wat de uitzendsector betreft, één van de voorwaarden die vervuld moeten zijn om maaltijdcheques in een elektronische vorm toe te kennen. Artikel 19bis §3 van het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de sociale zekerheid van werknemers (hierna: "het koninklijk besluit") schrijft voor dat de keuze, alsook de modaliteiten van de omkeerbaarheid m.b.t. deze keuze voorzien moeten zijn in een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst.

Artikel 3

De toekenningsvoorwaarden m.b.t. de maaltijdcheques voor de uitzendkrachten zijn, zoals voorzien in CAO nr. 47 quinquies van de Nationale Arbeidsraad, identiek aan deze bepaald door de betrokken collectieve arbeidsovereenkomsten van toepassing bij de gebruikers.

Artiket 4

De maaltijdcheques in een elektronische vorm worden aan de uitzendkrachten toegekend conform artikel 19bis §3 van het koninklijk besluit.

In afwijking van alinea 1 moeten de uitzendbureaus bepaald in artikel 1 a) die niet van bij de inwerkingtreding van deze collectieve arbeidsovereenkomst maaltijdcheques in een elektronische vorm wensen toe te kennen, hun beslissing meedelen aan de hand van een aangetekend schrijven gericht aan de voorzitter van Paritair Comité 322, binnen de maand volgend op de inwerkingtreding van deze collectieve arbeidsovereenkomst. Wordt er, binnen de maand volgend op de inwerkingtreding van deze collectieve arbeidsovereenkomst, geen beslissing meegedeeld, dan is de toekenning van maaltijdcheques in een elektronische vorm van toepassing voor de duur van 1 jaar vanaf de inwerkingtreding van deze collectieve arbeidsovereenkomst.

De uitzendbureaus die, in toepassing van alinea 2, hun beslissing hebben meegedeeld om maaltijdcheques op papieren drager toe te kennen, kunnen op ieder ogenblik beslissen maaltijdcheques in een elektronische vorm toe te kennen.

ln dat geval moet het uitzendbureau een aangetekend schrijven sturen, gericht aan de voorzitter van het Paritair Comité 322.

Het toekennen van maaltijdcheques in een elektronische vorm zal kunnen gebeuren na afloop van een opzegperiode van 3 maanden die begint te lopen op de eerste dag van de maand die volgt op het opsturen van het aangetekend schrijven.

Artikel 5

Conform artikel 19bis van het koninklijk besluit kunnen zowel het uitzendbureau ais de uitzendkracht vragen de toekenning van de maaltijdcheques in een elektronische vorm te wijzigen opdat de toekenning van de maaltijdcheques opnieuw op papieren drager zou gebeuren.

Dit principe van de omkeerbaarheid moet worden toegepast met een opzegperiode van 3 maanden. Deze opzegperiode begint te lopen op de eerste dag van de maand die volgt op de maand waarin de opzegperiode met een aangetekend schrijven werd betekend.

In afwijking van de vorige alinea kan het principe van de omkeerbaarheid ten vroegste in werking treden na afloop van het eerste jaar dat volgt op de inwerkingtreding van deze collectieve arbeidsovereenkomst.

Artikel 6

Het gebruik van de elektronische maaltijdcheques mag geen aanleiding geven tot kosten voor de werknemer, behalve bij diefstal of verlies.

In deze laatste gevallen kan de werknemer zijn elektronische maaltijdchequesrekening blokkeren. De geldigheidsduur van de maaltijdcheques wordt met 10 werkdagen verlengd, en de rekening van de werknemer wordt eveneens binnen de 10 werkdagen opnieuw operationeel gemaakt door middel van instrumenten die door de erkende uitgever ter beschikking worden gesteld.

De kosten m.b.t. het blokkeren en opnieuw operationeel maken worden door de erkende uitgever rechtstreeks ten laste van de werknemer gelegd, zonder dat deze kosten echter de nominale waarde van één maaltijdcheque mogen overschrijden. De werknemer ontvangt van de erkende uitgever een kwitantie van de door hem gedragen kosten.

Artikel 7

Deze collectieve arbeidsovereenkomst vervangt en vernietigt de collectieve a rbeidsovereenkomst van 13 december 2011 gesloten in het Paritair Comité voor de uitzendarbeid en de erkende ondernemingen die buurtwerken of -diensten leveren, betreffende de maaltijdcheques ten gunste van de uitzendkrachten, geregistreerd onder de nr. 107790/C0/322.

Artikel 8

Deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten voor onbepaalde duur.

Ze treedt in werking op 1 september 2012.

Zij kan op verzoek van de meest gerede ondertekenende partij herzien of beëindigd worden mits een opzeggingstermijn van drie maanden, per aangetekende brief gericht aan de Voorzitter van het paritair comité.

CAO nr. 47quinquies (N.A.R.)

Artikel 1

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op:

1. de uitzendbureaus, bedoeld bij artikel 7, 1° van de wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers;
2. de uitzendkrachten, bedoeld bij artikel 7, 3° van genoemde wet van 24 juli 1987, die door deze uitzendbureaus worden tewerkgesteld.

Artikel 2

Conform artikel 19 bis, § 2, 1° van het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, regelt onderhavige collectieve arbeidsovereenkomst voor de sector van de uitzendarbeid één van de voorwaarden, waaraan voldaan moet worden opdat de maaltijdcheque niet beschouwd wordt als loon voor de berekening van de sociale zekerheidsbijdragen, met name dat de toekenning van de maaltijdcheque in een collectieve arbeidsovereenkomst vervat moet zijn.

Artikel 3

Aan de uitzendkrachten worden maaltijdcheques toegekend onder dezelfde voorwaarden als deze bepaald bij de overeenkomsten die daarvoor van toepassing zijn bij de gebruikers.

Commentaar

Door deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt geenszins afbreuk gedaan aan de draagwijdte van het loonbegrip, vervat in artikel 10 van de wet van 24 juli 1987, krachtens hetwelk het loon van de uitzendkracht niet lager mag zijn dan datgene waarop hij recht zou hebben gehad, indien hij onder dezelfde voorwaarden als vast werknemer door de gebruiker was in dienst genomen.

Dat laatste begrip loon moet in een ruime zin begrepen worden en houdt in dat alle voordelen, waaronder de maaltijdcheques, die aan de vaste werknemers van een gebruiker worden toegekend, onder dezelfde voorwaarden aan de uitzendkrachten verleend moeten worden (Parlementaire Documenten, Senaat, Zitting 1986‑1987, nr. 558, 2).

Artikel 4

Deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten voor een onbepaalde duur.

Zij treedt in werking op 1 februari 1991.

Zij kan ten vroegste vanaf september 1992 herzien of beëindigd worden en dat op verzoek van de meest gerede ondertekenende organisatie mits een opzeggingstermijn van zes maanden wordt in acht genomen.