0301 Beroepenclassificatie

In het Paritair Comité voor de bedienden van de metaalfabrikatennijverheid werd op 29 juli en 23 augustus 1946 werd een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten betreffende de definitie van de functies van het weddetrekkend personeel. Zij werd niet algemeen verbindend verklaard door een koninklijk besluit. Aangezien zij werd afgesloten in het kader van de besluitwet van 9 juni 1945 tot vaststelling van het statuut der paritaire comités, zijn de bepalingen juridisch niet afdwingbaar. De rechtskracht van niet algemeen verbindend verklaarde CAO's werd immers door de voormelde wet niet geregeld.

Wij geven u niettemin de tekst van de beroepenclassificatie ten informatieven titel.

1. Administratief personeel

Algemene opmerking

Het feit dat een lid van het personeel de nodige bekwaamheid bezit om een gegeven functie uit te oefenen noodzaakt niet hem in de overeenstemmende categorie te rangschikken indien hij deze functie niet werkelijk uitoefent.

De agenten zullen gerangschikt worden overeenkomstig hun functies, activiteit en initiatief of verantwoordelijkheid die zij uitoefenen. Ingeval een hunner aangenomen wordt om meerdere functies uit te oefenen zullen de voorwaarden aangestipt worden waarin hij zijn dienst uitoefent. Hij zal vergoed worden tenminste volgens het tarief der hoogste functie die hij uitoefent, voor zover deze niet enkel toevallig is.

Bedienden gehecht aan de inschrijving der productie en de verkoop ervan, alsook het algemeen administratief personeel waarvan de functie voornamelijk bestaat in schrijfwerk, moeten goed kunnen schrijven en rekenen.

Eerste trap

Bedienden van gelijk welke dienst:

1) die geen enkel persoonlijk initiatief moeten nemen en moeten werken volgens duidelijk opgemaakte regels en formules.

2) waarvan de functies geen enkele bedrijfsopleiding noch speciale kennis vergt maar die slechts op de hoogte moeten gebracht worden.

Voorbeelden;

Bediende die voornamelijk eenvoudig schrijfwerk, rekeningen, inschrijving, steekkaarten, het maken van opgaven of staten, of andere secondaire werken van hetzelfde peil verricht.

- kopiist, dactylo-kopiist, telefoonbediende, hulp-archivaris ;

- huisbewaarder, loopjongen, portier, daar waar ze bedienden zijn ;

- bediende gelast met afdrukken, doorlopend in functie ;

- hulp-magazijnbediende ;

- beginnend mecanograaf, eenvoudige werken uitvoerend ;

- beginneling voor schrijfwerk, en bij de dienst der kostprijzen.

Code: A1 

Tweede trap

Bediende van gelijk welke dienst die bewijs moet geven van genoeg oordeel voor de correcte uitvoering van zijn werk, zich steunend op voorgaanden of de richtlijnen van een overste volgend.

Voorbeelden:

- bediende afweger, belast met de gewichtscontrole der ontvangen of per spoor verzonden goederen, maakt gewichtskaarten op en houdt een register ;

- boekhouder gelast met het inschrijven der boekhouding waarover hij eventueel toezicht houdt (bijkomende werken der boekhouding) ;

- opnemer, belast met het contact met de spoorwegen voor het in- en uitgaan der goederen. Hij moet waken over het verblijf van het rollend materiaal in de fabriek en ontbrekende en beschadigde goederen aantekenen ;

- werkhuisopnemer belast met het nazicht der aanwezigheid volgens steek- of klokkaarten, enz. ..., met het nazicht van de tijd op de werkbons in verhouding tot de aanwezigheid ;

- bedienden belast met het opstellen van gewone brieven volgens gegeven richtlijnen, kan ook offerten opstellen met eenvoudige berekeningen ;

- bedienden belast met het opmaken der rekeningen en alle statistieken, met het houden der boeken betreffende de markten en de bestellingen ;

- bedienden bij het salaris, ontvangt pointeerborderellen der verschillende werkplaatsen, ziet ze na, berekent het veertiendaagse loon, maakt de loonborderellen op en de betaalbons , rekening gehouden met de verschillende afhoudingen ;

- bekwame dactylograaf, 40 woorden per minuut met goede voorstelling van het werk en een juiste schrijfwijze ;

- bediende op comptometer, op de boormachine, aan de statistiekmachines, aan speciale machines die een leertijd en een grote gewoonte vergen ;

- magazijnbediende ;

- niet geschoolde bediende van de kasdienst, geen verantwoordelijkheid dragend ;

- niet gespecialiseerde bediende van de dienst der kostprijzen, die niet kan verantwoordelijk gesteld worden ;

- en alle andere bedienden waarvan de functie met de definitie overeenstemt.

Code: A2

Derde trap

Gespecialiseerde bediende van gelijk welke dienst die de met zijn specialiteit overeenstemmende werken van de vorige trap kan uitvoeren, maar :

1) initiatief moet nemen;

2) die een functie bekleedt waarvoor speciale kennissen of een lange praktijk nodig zijn.

Voorbeelden:

- hulpboekhouder: belast met het opmaken , door middel der nodige documenten, van een gedeelte der boekhouding of der lopende inschrijvingen ;

- niet boekhoudende kassier: belast met de kasverrichtingen onder de verantwoordelijkheid van een kassier, of een overste der boekhouding, of de patroon ;

- bediende bij de kostprijs, nazicht en controle ;

- verzender belast met het toezicht op de volle ladingen (hoeveelheid en kwaliteit), ziet toe of de ladingen in overeenstemming zijn met de reglementen der spoorwegen ;

- bediende belast met het opstellen van brieven die een goede praktijk der handelsbriefwisseling vereisen, met het berekenen van prijzen met het oog op de offerten die hij maakt of ontvangt , met het bestuderen van sommige eenvoudige geschillen om een voorstel tot antwoord gereed te maken ;

- handelsvertaler ;

- voornaamste pointeur van een grote werkplaats, belast met het werk van de werkhuisopnemer. Wordt in het algemeen bijgestaan door één of meer opnemers ;

- bediende bij het salaris : doet het werk van de bediende bij het salaris van de vorige trap en betaalt, eventueel, het loon uit (veertiendaags loon, maatschappelijke zekerheid, gezinsvergoedingen), moet initiatief hebben en blijk geven van initiatief bij het nazicht der werkuren voor het opmaken van de kostprijs ;

- steno-dactylograaf met een snelheid van 100 woorden per minuut in snelschrift en 40 woorden per minuut in machineschrijven met goede schrijfwijze en goede presentatie van het werk ;

- mecanograaf op Elliot-Fisher, Burrough en dergelijke met volledig klavier, houdt de rekeningen der klanten, leveranciers, banken, en heeft goede noties van handels- of nijverheidsboekhouding ;

- gediplomeerde verpleegster en/of maatschappelijke assistent(e) ;

- en alle andere bedienden waarvan de functie overeenstemt met de definitie.

Code: A3

Vierde trap

Voornaamste bediende van gelijk welke dienst die de met zijn specialiteit overeenstemmende werken van de vorige trap kan uitvoeren en die, daarbij, op eigen initiatief al de elementen van het belangrijk werk dat hem toevertrouwd wordt, opzoekt en bijeenbrengt. Hij kan geholpen worden door enkele bedienden van de vorige trap en verdeelt het werk onder hen.

Voorbeelden:

- handelsboekhouder: bediende belast met het omzetten in boekhouding van al de handelsverrichtingen, deze samen te stellen en bijeen te brengen om er: balansen, schatkistvooruitzichten, enz. , uit te trekken ;

- nijverheidsboekhouder: bedienden belast met het opmaken van de kostprijs voor een verwerkt product, door het samenvoegen van het loon, de grondstof, de algemene onkosten, berekend volgens een coëfficiënt welke hij zelf moet kunnen bepalen ;

- voornaamste redacteur van een technische, administratieve of commerciële dienst ;

- technisch vertaler ;

- steno-dactylo-secretaris(esse) met een snelheid van 100 woorden per minuut in steno en 40 woorden per minuut op de machine, kan courante brieven schrijven op eenvoudige aanduiding van de chef of kan zich met de voorbereiding van sommige werken gelasten ;

- eerste briefwisselaar ;

- specialist in vraagstukken omtrent transport, douane, fiscus, verzekeringen, betwiste zaken, domaniaal beheer en sociale wetten ;

- en alle vraagstukken betreffende de bedienden, waarvan de functie aan de definitie beantwoordt.

Code: A4

2. Technisch personeel

Bedienden die een bedrijfsopleiding genoten hebben hetzij in een technische school, hetzij door een voldoende praktijk, en belast met technische verrichtingen in een bureau of in een laboratorium.

Er dient opgemerkt dat de definities welke voor de onderscheidene posten gegeven worden, voor sommige fabrieken kunnen gelden, maar niet passen voor alle werkhuizen.  In principe (en deze opmerking geldt voor al de voorbeelden) mag men de algemene definitie niet uit het oog verliezen en men moet in ieder geval oordelen of de noodzakelijkheid van een beroepsopleiding al dan niet bestaat.

Het feit dat een lid van het personeel de nodige bekwaamheid bezit om een gegeven functie uit te oefenen verplicht niet hem in de overeenstemmende categorie te rangschikken indien hij deze functie niet werkelijk uitoefent.

De agenten zullen gerangschikt worden overeenkomstig hun functies, activiteit en initiatief of verantwoordelijkheid die zij uitoefenen.  In geval één hunner aangenomen wordt om meerdere functies uit te oefenen zullen de voorwarden aangestipt worden waarin hij zijn dienst uitoefent.  Hij zal vergoed worden ten minste volgens het tarief der hoogste functie die hij uitoefent, voor zover deze niet enkel toevallig is.

A. Werkhuis-technici

Eerste categorie

Scheikundige - eerste graad: helpt de scheikundige en maakt slechts doseringen van gewone elementen betreffende grondstoffen of producten die van belang zijn voor de fabriek.

Code: B1

Eerste en tweede categorieën (met een administratieve opleiding of technische opleiding)

Bediende van technische dienst: bediende voor schrijfwerk die een beroepsvorming heeft opgedaan door aanpassing tijdens zijn werk in de diensten: methodes, bestekken, planning, enz., zonder dienstverantwoordelijkheid.

Eerste categorie voor de bediende met een administratieve opleiding: code B1

Tweede categorie voor de bediende met een technische opleiding: code B2

Tweede categorie

Technici voor laboratoriumproeven - eerste graad: maken proeven, metingen, gewone foto's (macrografie, micrografie) zonder ze te moeten bespreken.  In de elektrotechnische nijverheid zijn ze bekwaam om een door de ingenieur opgemaakt schema te verstaan en de overeenkomende montages en regelingen uit te voeren.

Code: B2

Derde en vierde categorieën (met een administratieve opleiding of technische opleiding)

Bedrijfstechnicus: kent de in de fabriek te bouwen toestellen en de algemene middelen warover ze beschikt; volgt en bewaakt de loop der fabricage ten einde het uitvoeren der bestellingen in de voorziene tijd te verzekeren.  Om dit te doen steunt hij zich op documenten die in sommige gevallen uitgaan van het methode-bureau.

Derde categorie voor de technicus met een administratieve opleiding: code B3

Vierde categorie voor de technicus met een technische opleiding: code B4

Vierde categorie

Controle- en keuringstechnicus - eerste rang: technicus die beroepskennis bezit en die, naar tekening, de stukken kan nazien op alle stadia der fabricage en bij de afwerking.  Hij maakt het resultaat van zijn toezicht bekend en heeft de macht om de stukken te doen verbeteren of ze bij de afval te classeren.

Scheikundigen - tweede graad: voert de courante kwantitatieve ontledingen uit van de meeste grondstoffen of producten die van belang zijn voor de fabriek.

Tijdopnemer: bediende met een praktische beroepsopleiding.  Zijn werk bestaat in het meten of schatten, door op voorgaanden te steunen, van de nodige tijden voor de verschillende door de arbeiders uitgevoerede verrichtingen, praktische controleert hij deze tijden.

Code: B4

Vijfde categorie

Technici voor bereiding van werk en bestek - preparator - 1ste graad: bezit beroepskennis:

- maakt eenvoudige bewerkingsreeksen op, uitgaande van de tekeningen of van voorgaande reeksen;

- schat de tijd der bewerkingen;

- stelt het overeenstemmend eenvoudig gereedschap voor.

Code: B5

Zesde categorie

Technicus voor stuklijsten: maakt de stuklijsten op voor de samenstellings- of detailtekeningen voor de fabricage van een toestel of een machine.  Naargelang de aanduidingen welke hij ontvangt omtrent de aard der verscheidene materialen welke zouden kunnen gebruikt worden, kan hij zich bedienen van de specificatienormen van deze materialen.

Technici voor laboratoriumproeven - tweede graad: maken proeven, metingen, gewone foto's (macrografie, micrografie) en zijn bekwaam commentaar te geven bij de bekomen uitslagen.  In de elektrotechnische nijverheid zijn ze bekwaam om alleen een detailstudie te maken volgens de richtlijnen van een ingenieur en de eenvoudige overeenstemmende berekeningen te maken.

Code: B6

Zevende categorie

Controle- en keuringstechnicus - tweede rang: technicus die de controle uitoefent, de voorstelling doet bij de keuring en bij de receptie der materialen door interpretatie en toepassing der lastenkohieren zonder door een ingenieur of een dienstoverste te moeten geleid worden.  Hij is bekwaam om alleen, mechanische en macrografische proeven te leiden en de uitslagen ervan te bespreken.

Tijdopnemer-analysator: technicus die de fabricage in zijn specialiteit kent; hij kan de tijd welke nodig is voor de beweging van arbeider en machine analyseren en opnemen.  Kan een schets maken, is bekwaam om wijzigingen voor te stellen voor wat betreft: het rendement van de arbeider en van de machine, de veiligheid van de arbeider, de kwaliteit van de stukken, het verminderen van de afvalstukken.  Is bekwaam het aan gang zetten van een fabricage welke hem toevertrouwd wordt te verzekeren in de gevraagd kwalitiet en tempo.

Scheikundigen - derde graad: gediplomeerde scheikundige: voert alle kwantitatieve en kwalitatieve ontledingen uit van gelijk welke stof of product die de fabriek kan aangelangen.

Technici voor voorbereiding van werk en bestek - preparator - 2de graad: bezit uitgebreide theoretische en praktische kennis:

- maakt volledige bewerkingsreeksen op, uitgaande van de tekening;

- berekent de nodige tijden voor al de bewerkingen, hetzij in detail, hetzij bij benadering (voor het opmaken van een bestek);

- kan krediet uitoefenen over een tekening met het oog op de bewerking;

- stelt het overeenstemmend gereedschap voor met aanduiding van de details en berekent de prijs bij benadering.

Code: B7

B. Tekenaars 

Bij gebrek aan vereiste diploma's zullen de belanghebbenden het bewijs moeten leveren dat ze de technische kennis bezitten die gelijk staat met de hierboven gespecifieerde.  

Om rekening te houden met de benamingen welke van gewest tot gewest kunnen verschillen, kan het diploma der Hogere Nijverheidschool vervangen worden door het diploma van de Hogere Cursussen der Nijverheidschool.

Tekenaar van eerste categorie

Vereiste technische opleiding.  Diploma van een middelbare school van lagere graad en diploma van een elementaire nijverheidsschool (avondlessen) of diploma van een beroepsschool met volledige leerplan (daglessen). 

Copieert behoorlijk op calqueerpapier, vormt duidelijk letters en cijfers, kan zonder fout een tekening copiëren, helpt de tekenaar in zijn schrijfwerk of in zijn wijzigingen aan calqueer-tekeningen.

Code: C1

Tekenaar van tweede categorie 

Vereiste technische opleiding.  Diploma van een middelbare school van lagere graad en diploma van een elementaire nijverheidsschool (avondlessen) plus één jaar Hogere Nijverheidsschool met vrucht gevolgd, of diploma van volledige beroepsschool (dagschool).

Voert, onder rechtstreekse controle van een verantwoordelijke chef, eenvoudige of tamelijk ingewikkelde tekeningen uit, steunend op bestaande gelijkaardige werken. Maakt gewichtsbestekken op naar tekeningen.

Heeft namelijk voldoende kennis van nijverheidstekenen om :

- detailtekeningen te maken van een tamelijk ingewikkelde samenstelling, zich zo nodig op voorgaanden steunend, met volledige aanduiding van de maten voor de uitvoering (maten zoals ze in deze samenstelling bestaan of zoals men ze zou kunnen opmeten) ;

- de schets met maten opmaken van een eenvoudig stuk ;

- het gewicht van eenvoudige stukken berekenen voor het opmaken van bestekken ;

- de bijbehorende stuklijsten op te maken, op aanduidingen van een chef of van een tekenaar van een hogere graad, behalve wanneer deze bediende als technicus beschouwd wordt.

 Noot: in de elektrotechnische nijverheid worden dezelfde definities toegepast voor gedeeltelijke of ensemble-schema's van wikkelingen.

Code: C2

Tekenaar van derde categorie

Vereiste technische opleiding.  Diploma van middelbare school van lagere graad en diploma der hogere nijverheidsschool of diploma van een volledige cursus van een beroepsschool (daglessen) met diploma van een hogere nijverheidsschool. 

Maakt courante ontwerpen voor het in fabricage brengen, ontwerpt en voert ingewikkelde tekeningen uit volgens strikte richtlijnen en onder het toezicht van een verantwoordelijke chef.

Heeft voldoende technologische kennis om:

- met behulp van reeds bestaande tekeningen, samenstellingen of details van ontwerpen te tekenen, met aanbrenging van wijzigingen gegeven door een chef of een tekenaar van de volgende graad ;

- tekeningen te maken van onderdelen, zonder hulp van een voorbeeld ;

- normen, spelingen en bewerkingstoleranties juist toe te passen volgens vooraf opgemaakte tabellen, alsook de elementaire technische regels voor de gemakkelijke en economische uitvoering der stukken ;

- de montagemogelijkheden te controleren door hersamenstelling ;

- het gewichtsbestek van een toestel op te maken volgens de uitvoeringstekeningen behalve wanneer deze bediende als technicus beschouwd wordt.

 Noot: in de electrotechnische industrie maakt hij, uitgaande van reeds bestaande tekeningen andere tekeningen welke slechts verschillen door wijzigingen in de samenvoeging van de onderdelen.

Code: C3 

Tekenaar van vierde categorie 

Vereiste technische opleiding: zoals voor de 3de categorie.

Maakt belangrijke ontwerpen voor het in fabricage brengen, volgens de algemene richtlijnen van een verantwoordelijke chef, ontwerpt en voert alle tekeningen uit en doet ze detailleren door andere tekenaars waarvan hij het werk leidt.

Daarenboven heeft hij voldoende kennis van technologie en mechanica om:

- courante formules uit handleidingen over materiaalweerstand en statistieken toe te passen en bijgevolg behoorlijke afmetingen aan de stukken te geven ;

- elementaire tekeningen van grafische statistiek te maken ;

- de passende materialen te kiezen.

Noot: in de elektrotechnische nijverheid worden dezelfde definities toegepast op schema's, tabellen, uitrustingen, voor wat de studie betreft.

Code: C4 

Tekenaar van vijfde categorie 

Vereiste technische opleiding : zoals voor de 3de categorie.

Voert, geheel op eigen verantwoordelijkheid, alle werken uit welke ingewikkelder zijn dan die van de 4de categorie met inbegrip van: alle verrichtingen die verwant zijn met het opmaken van volledige projecten, bestekken, enz., met het beantwoorden van alle door de klanten of door de onderneming gestelde vragen, met het toezicht op de uitvoering der te leveren producten, hun voorbereiding tot de keuring door de koper.

Bezit voldoende technische kennis om:

- in zijn specialiteit, de door de chef gestelde vraagstukken te bestuderen, bewijs gevend van initiatief in het opzoeken van juiste en economische oplossingen en om samenstellingstekeningen te maken van een toestel, op zulke wijze dat men er de uitvoeringstekeningen der samenstellende delen kan uit trekken ;

- in het algemeen en door berekening de genomen schikkingen te rechtvaardigen in elk courant geval dat voorkomt in de beroepspraktijk ;

- de beschrijvende nota's te maken voor de werking en het onderhoud der toestellen ;

- de elementen voor de technische briefwisseling voor te bereiden, hij maakt op een klare en duidelijke wijze de elementen gereed voor het werk van de detaillant, de goede opvatting van de studie wordt gewaarborgd, hij controleert de detailtekeningen.

Code: C5

3. Leidend ondergeschikt personeel - Meestergasten

Lid van het leidend personeel, ondergeschikt hetzij aan een lid van een hogere graad, hetzij aan de werkgever of zijn vertegenwoordiger. Hij is belast met het doen uitvoeren van de hem toevertrouwde werken door de werklieden, ploegen of arbeidersgroepen van verschillende beroepen: geschoolde en gespecialiseerde arbeiders, ongeschoolde arbeiders. Hij verzekert het in acht nemen van de kwaliteit der producten, van de tijd en van de tucht door de personen die onder zijn toezicht staan. In de kleine bedrijven heeft de meestergast soms de volledige directie van het werkhuis.

Voor de mechanische constructie:

1ste categorie:

bijvoorbeeld : verhandeling, afruwen,... ;

Code: D1

2de categorie:

bijvoorbeeld : montage van vakwerken en ketelwerk, mechanische afwerking;

Code: D2

3de categorie:

bijvoorbeeld : chef-traceerder, gereedschap (creatie, studie, toepassing, enz. ...).

Code: D3

4. Traceerders

Eerste trap

Traceerders welke gewoonlijk na twee jaar praktijk op zelfstandige wijze tewerkgesteld worden aan schets­werk, en aan traceerwerk van bruggen, metalen gebinten en in de ketelmakerij, indien ze de nodige kennis en praktijk hebben opdat het traceerwerk goed zou overeenstemmen met de voorwaarden, de afwerking en met de verschillende bewerkingen van de fabricatie.

Vereiste technische vorming.

Kennis van wiskunde en tekenen overeenstemmend met deze onderricht in de middelbare nijverheidsscholen of in gelijkaardige lessencyclus. 

Code: E1

Tweede trap

Kennis van het beroep.

Om naar de tweede trap over te gaan, moet de traceerder het bewijs leveren van minimum 3 jaar dienst­ouderdom als traceerder voor de eerste trap en moet hij de praktische kennis bezitten die hem toelaat in de loop van zijn werk in akkoord met zijn onmiddellijke overste maatregelen te nemen van aard, om de kostprijs te verbeteren en de montage te vergemakkelijken. Hij moet elk voorbereidend werk vlug en zeker kunnen uitvoeren onverschillig of het gaat over in fabricatie brengen van bruggen, metalen gebinten, werken van de ketelmakerij, los- en hijstoestellen en verschillend mechanismen.

Hij moet zijn werken kunnen uitvoeren met weinig uitgewerkte plannen welke van hem veel initiatief vragen.

Vereiste technische vorming.

Kennis van wiskunde en tekenen, traceren, werkplaats, technologie en beschrijvende meetkunde, welke overeenstemmen met dit onderricht gegeven in de hogere nijverheidsschool of het bewijs leveren van gelijkwaardige praktische kennis.

Code: E2