66 Recht op deconnectie

Paritair (sub-)Comité nr.:
140.04.00-00.00

Bijwerking: 27/09/2023
Geldig vanaf: 01/01/2023

1. Algemeen

Werkgevers die 20 of meer werknemers tewerkstellen moeten afspraken maken over het recht van werknemers op deconnectie als zij niet moeten werken en de modaliteiten om dit te bereiken zoals het gebruik van communicatiemiddelen zoals telefoons, sms en mails tijdens én vooral buiten de werkuren van de werknemer.

De maatregel bepaalt niet hoe moet geteld worden om te bepalen of er 20 werknemers worden tewerkgesteld. Bijgevolg is de telling een momentopname, geen gemiddelde, en moet er in "hoofden" geteld worden en niet in voltijdse equivalenten.

De wetgever heeft bepaald dat werkgevers met minstens 20 werknemer een bedrijfs-CAO moeten sluiten met oog op de nakoming van hun verplichtingen inzake het recht op deconnectie. Bij ontstentenis van een bedrijfs-CAO zullen ze  hun arbeidsreglement moeten wijzigen. Dit moet uiterlijk op 1 april 2023 gebeuren.

Indien op niveau van de sector of de NAR een collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten die de nodige bepalingen bevat, vervalt de verplichting om een ondernemings-cao te sluiten of het arbeidsreglement te wijzigen.

2. PC 140.04

In het Paritair Comité voor de grondafhandeling op luchthavens werd op 31 augustus 2023 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten betreffende deconnectiviteit (nr. 182495/CO/140.04).

Deze suppletieve cao is van toepassing op ondernemingen met 20 of meer werknemers die, uiterlijk op 1 april 2023 niet beschikken over een cao met betrekking tot het recht op deconnectie of, die in hun arbeidsreglement niet de voorziene bepalingen omtrent de modaliteiten en uitvoering van het recht op deconnectie hebben opgenomen. 

De sociale partners erkennen het  recht op deconnectie met het oog op het respecteren van de rust- en verlofperioden en  met het oog op het vrijwaren van de balans tussen werk- en privéleven.

Onder het "recht op deconnectie" verstaan we: 

• Het recht van de werknemer om niet ingelogd te zijn op zijn persoonlijke en professionele digitale tools buiten de overeengekomen werkuren of de tijd die de  werknemer aanvaardt om voor de  werkgever bereikbaar te zijn (bv. Permanenties, stand-by, enz...). Onder "werkuren" verstaan we alle periodes  tijdens dewelke de werknemer ter beschikking staat van de werkgever. De werknemer is o.m. niet verplicht kennis te nemen van mails die aan hem gericht zouden zijn en/of erop te antwoorden buiten de normale werkuren, tijdens weekends of vrije dagen. Hetzelfde geldt voor zakelijke oproepen, sms'en of andere online berichten;
• De werkgever mag de werknemer er niet toe verplichten om in zijn vrije tijd, op zijn privé toestel bereikbaar te zijn via private digitale tools (vb. sociale media, Whatsapp of andere);
• In de gevallen waarin de werkgever een toestel ter beschikking stelt of een kostenvergoeding betaalt voor het professioneel gebruik van een privétoestel, mag de werkgever wel vragen dat de werknemer toetreedt tot een door de werkgever georganiseerde social media groep (vb. Whatsapp groep). De overige bepalingen uit onderhavige cao blijven van toepassing bij gebruik van een door de werkgever ter beschikking gesteld/gefinancierd toestel; 
• Het engagement van de werknemers om zich te onthouden van het opnemen van professioneel contact met hun collega's buiten de werkuren, tijdens de rusttijden, tijdens de vakantie, verlof en schorsing van de arbeidsovereenkomst, tenzij er sprake is van een noodsituatie; 
• Het recht op deconnectie doet geen afbreuk aan de verplichtingen van werkgevers en werknemers die voortvloeien uit de regels die toepasselijk zijn op de arbeidsrelatie (bv. Arbeidsovereenkomst en de uitvoering ervan, te goeder trouw, arbeidsreglement, collectieve arbeidsovereenkomsten, bedrijfsregels,...)

 

Op dit principe gelden volgende uitzonderingen:

• Een situatie van overmacht; dit is een situatie waarbij het functioneren van de organisatie, de dienst of de personen ernstig verstoord kan raken of dreigt verstoord te worden, die potentieel schade kan veroorzaken en/of die onmiddellijk of snel handelen vereist;
• Het louter in ontvangst nemen van de planning en werkopdracht(en); de werkgever zal extra aandacht besteden aan een tijdige communicatie indien een werkopdracht aanzienlijk moet vervroegd worden, zodat de werknemer nog de nodige rust kan nemen voor aanvang van zijn taak;
• Het beantwoorden van dringende oproepen;
• Het beantwoorden van en gevolg geven aan oproepen tijdens een periode van stand by;
• Werknemers die een kritieke functie uitoefenen;
• Gevallen waarin vooraf andere overeenkomsten zouden zijn gesloten met de werknemer.

Toepasselijke collectieve arbeidsovereenkomst: om de integrale tekst te lezen, klik op het registratienummer.

Datum CAO 31/08/2023	Registratienr 182495	Geldig van 01/01/2023	Geldig tot -
Neerleggingsdatum 04/09/2023		Registratiedatum 14/09/2023
Reikwijdte RSZ-categorie 283, werknemerskengetal 015 of 027
Buiten bereik Leerlingen aangegeven in de RSZ-categorie 283 met werknemerskengetal 035, Leerlingen die vanaf 1 januari van het jaar waarin ze 19 jaar worden, aangegeven worden met werknemerskengetal 015, maar werken onder leercontract zoals aangegeven aan de RSZ met vermelding type leerling in de zone 'type leercontract'
Onderwerp Deconnectiviteit
BS Bericht van neerlegging 25/09/2023		Algemeen verbindend verklaring Gevraagd
Algemeen verbindend verklaard door Koninklijk Besluit van 21/02/2024		Gepubliceerd in het B.St. van 07/03/2024
Keywords WELZIJN OP HET WERK, WELZIJN OP HET WERK
Tekst aangepast op 16/09/2023

Historiek
01/01/2023	31/12/2050	66 Recht op deconnectie