6301 Basisveiligheidsopleidingen

Paritair (sub-)Comité nr.:
124.00.00-00.00

Bijwerking: 06/11/2023
Geldig vanaf: 01/04/2022

In het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf werd op 12 mei 2022 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten die de bijzondere regelgevingsbepalingen vaststelt betreffende de basisveiligheidsopleidingen (nr. 174204/CO/124). Zij werd gewijzigd door een collectieve arbeidsovereenkomst van 14 september 2023 (nr. 183496/CO/124). 

Voor meer info hierover, verwijzen wij u naar de site van Constructiv. 

Commentaar

Toepassingsgebied

Embuild heeft zich ondertussen ook uitgesproken over een aantal twijfelgevallen met betrekking tot het toepassingsgebied van de verplichte basisveiligheidsopleiding:

Verschillende soorten stagiairs, leerlingen Duaal Leren e.d.? Zij verrichten werkzaamheden op een tijdelijke of mobiele bouwplaats (TMB) die bijdragen tot de realisatie van het bouwwerk, dus vallen ze onder de opleidingsplicht.

Leerlingen uit het technisch en beroepsonderwijs die op kijkstage komen? Puur juridisch bekeken, moeten ze de opleiding niet gevolgd hebben. Maar toch aan te raden aangezien ze tot een dubbele risicogroep behoren want ze zijn jong en hebben weinig of geen werfervaring.

Projectleiders, werfleiders, techno-commerciële vertegenwoordigers, ...? Zo lang zij op de werf geen effectieve werkzaamheden (helpen metselen, vloeren, ...) verrichten maar louter intellectuele arbeid, vallen zij niet onder de verplichting. 

Chauffeurs vrachtwagens van bouwmaterialenhandels die werven beleveren? Vanaf dat er “interactie” is met andere intervenanten op de TMB en gezien het risico dat vaak met de levering van bouwmaterialen gepaard gaat (gebruik van kraantje op de camion, transpaletten, kettingen en hijsbanden…; het belang van het veilig aanslaan van zware lasten,…) vallen zij onder het toepassingsgebied. Enkele voorbeelden: palet stenen op een verdieping hijsen; met telescopische kraan predallen of welfsels op hun plaats leggen; septisch of regenwaterreservoir in een vooraf uitgegraven put plaatsen enz…).
Gewoon een camion zand of keien afkieperen, daarvoor geldt de opleidingsplicht dan weer niet.

Chauffeurs betonmixers en bedienaars betonpompen + chauffeurs zware kipper-opleggers die asfalt aanvoeren bij wegenwerken en de asfalteringsmachine traag vooraf rijden? Idem, in deze gevallen is er duidelijk interactie en dus vallen zij onder het toepassingsgebied. Ook al ressorteren sommigen van hen onder het Paritair Subcomité 140.03 (Goederentransport).

Arbeiders die enkel in het depot, magazijn of bv. een betoncentrale werken? Zij vallen niet onder de verplichting. Ze verrichten dan wel (manuele) werkzaamheden, maar niet op een TMB. Let op: bedienaars tewerkgesteld in betoncentrale die op een grote infrastructuurwerf zelf geïnstalleerd wordt, vallen uiteraard wel onder de opleidingsplicht. 

Controleplicht hoofdaannemer? 

In de eerste plaats is iedere zelfstandige verantwoordelijk voor zichzelf én zijn eventueel personeel en riskeert hij een sanctie bij niet naleving.

MAAR, de Inspectie Toezicht Welzijn op het Werk (TWW) benadrukte al meermaals dat in geval van onderaanneming de hoofdaannemer mee verantwoordelijk kan worden gesteld én gesanctioneerd. de basis hiervoor is artikel 29 van de Welzijnswet van 04/08/1996 dat zegt dat “de bouwdirectie belast met de uitvoering, iedere aannemer, onderaannemer of zelfstandige van wie zij kon weten dat hij zijn verplichtingen door de Welzijnswet en haar uitvoeringsbesluiten niet nakomt, moet weren”. 

De controleplicht en de medeverantwoordelijkheid (hoofdelijke aansprakelijkheid) geldt bovendien voor heel de keten (en niet enkel voor de rechtstreekse contractant). De basis hiervoor is artikel 25 van de Welzijnswet dat zegt dat “de bouwdirectie belast met de uitvoering ertoe gehouden is alle maatregelen vastgesteld ter uitvoering van de artikelen 23, 5 en 24 na te leven en te doen naleven door ALLE aannemers en onderaannemers die betrokken zijn bij de verwezenlijking van het bouwwerk ”.

Wat met buitenlandse ondernemingen? 

Gedetacheerde werknemers en zelfstandigen vallen ook onder de verplichting, tenzij ze aantonen reeds te voldoen aan vergelijkbare voorwaarden inzake basisveiligheidsopleiding voor veilig en gezond werken op TMB in een andere lidstaat van de EU of vrijgesteld zijn op basis van ervaring (5 jaar in laatste 10).
De Inspectie TWW eist dat voorgelegde bewijsstukken opgesteld / vertaald zijn in 1 van de 3 officiële Belgische landstalen of het Engels.

Tip: gebruik het typecontract onderaanneming van Embuild met de clausule die dit oplegt.
Bij blijvende twijfel over voorgelegde stukken kunnen ondernemingen uit PC 124 deze laten checken door Constructiv.

Indien:

• de gevolgde basisopleiding in ander EU land niet voldoet
• het bewijs ervan niet is voorgelegd of
• niet voldaan wordt aan de vrijstellingsvoorwaarden,

zullen gedetacheerde werkkrachten de basisveiligheidsopleiding hier moeten volgen en dat uiterlijk 1 maand na aanvatten van de werken.

Opmerking: zelf geschreven “verklaringen op eer” worden door de Inspectie TWW niet aanvaard! Enkel “officiële stavingsstukken worden aanvaard. 

Sancties bij het niet volgen van de opleiding 

Basis: artikel 132 van het Sociaal Strafwetboek. Het gaat om een sanctie van niveau 3, wat neerkomt op:

• een strafrechtelijke geldboete van 100 tot 1.000 euro OFWEL
• een administratieve geldboete van 50 tot 500 euro EN
• te verhogen met factor 8 (wettelijke opdeciemen).

Wat concreet betekent: een strafrechtelijke geldboete van 800 tot 8.000 euro of een administratieve boete van 400 tot 4.000 euro.Opgelet! 15 april 2024 is de einddatum van de louter “coachende” controles van de Inspectie TWW!

Toepasselijke collectieve arbeidsovereenkomst: om de integrale tekst te lezen, klik op het registratienummer.

Datum CAO 12/05/2022	Registratienr 174204	Geldig van 01/04/2022	Geldig tot -
Neerleggingsdatum 20/05/2022		Registratiedatum 18/07/2022
Onderwerp Basisveiligheidsopleidingen
BS Bericht van neerlegging 05/08/2022		Algemeen verbindend verklaring Gevraagd
Algemeen verbindend verklaard door Koninklijk Besluit van 17/02/2023		Gepubliceerd in het B.St. van 24/04/2023
Keywords OPLEIDING (EXCL. SYNDICALE VORMING), WELZIJN OP HET WERK, ZIEKTE/ONGEVAL/OVERLIJDEN, OPLEIDING (EXCL. SYNDICALE VORMING), VEILIGHEID OP HET WERK, ZIEKTE/ONGEVAL/OVERLIJDEN
Tekst aangepast op 19/07/2022

Datum CAO 14/09/2023	Registratienr 183496	Geldig van -	Geldig tot -
Neerleggingsdatum 18/10/2023		Registratiedatum 31/10/2023
Onderwerp Basisveiligheidsopleidingen
BS Bericht van neerlegging 15/12/2023		Algemeen verbindend verklaring Gevraagd
Algemeen verbindend verklaard door Koninklijk Besluit van 21/02/2024		Gepubliceerd in het B.St. van 06/03/2024
Keywords OPLEIDING (EXCL. SYNDICALE VORMING), WELZIJN OP HET WERK, ZIEKTE/ONGEVAL/OVERLIJDEN, OPLEIDING (EXCL. SYNDICALE VORMING), VEILIGHEID OP HET WERK, ZIEKTE/ONGEVAL/OVERLIJDEN
Tekst aangepast op 02/11/2023

Historiek
01/04/2022		6301 Basisveiligheidsopleidingen