Sinds begin dit jaar zijn er enkele nieuwigheden op het gebied van tijdskrediet. In het artikel hieronder worden ze onder de loep genomen.
1. Uitbreiding van het begrip gehandicapt kind
Om rekening te houden met de handicap van het kind in al zijn dimensies, namelijk zowel met zijn lichamelijke en geestelijke capaciteiten, als met zijn autonomie, alsook met de gevolgen voor zijn gezinsleden, werd de notie “kind met een handicap” uitgebreid tot kinderen met een aandoening die leidt tot erkenning van minstens 9 punten in alle drie de pijlers van de medisch-sociale schaal in de zin van de regelgeving met betrekking tot de kinderbijslag.
Deze uitbreiding heeft dus betrekking op tijdskrediet met motief en is van toepassing op alle eerste aanvragen of verlengingsaanvragen die vanaf 1 april 2018 bij de werkgever worden ingediend.
2. Slechts één adres voor de uitkeringsaanvragen
Om de behandeling van de aanvragen te versnellen, moeten de aanvragen om onderbrekingsuitkeringen vanaf 1 juni 2018 naar één en hetzelfde adres van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) worden gestuurd en niet meer naar het werkloosheidsbureau dat voor de woonplaats van de werknemer bevoegd is.
De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) zal het centrale adres op de aanvraagformulieren vermelden. Het beheerscomité van de RVA moet het model en de inhoud van de aanvraagformulieren nog bepalen.
Voor de rest blijft de aanvraagprocedure ongewijzigd.
3. Enkele interpretaties van de Nationale Arbeidsraad
In een recente mededeling deelt de NAR ons zijn standpunt over bepaalde punten mee.
3.1. Impact van uitstel van tijdskrediet?
Onder bepaalde voorwaarden kan de werkgever de uitoefening van het recht op tijdskrediet uitstellen om dwingende interne of externe organisatorische redenen of door toepassing van een voorkeur- en planningsmechanisme, gekoppeld aan een drempel.
De vraag rijst of het nog mogelijk is om tijdskrediet met zorgmotief te nemen wanneer de leeftijdsgrens van het kind als gevolg van bovenvermeld uitstel overschreden is. Voor de NAR heeft het eventuele uitstel van de uitoefening van het recht door de werkgever om organisatorische redenen of wegens overschrijding van de drempel geen invloed aangezien rekening wordt gehouden met de periode waarvoor het tijdskrediet oorspronkelijk werd aangevraagd.
3.2. Vaste formules: geen verdere vermindering van de arbeidsduur
De filosofie van het stelsel is dat het vertrekt vanuit vaste opnameformules van tijdskrediet, verbonden aan specifieke tewerkstellingsvoorwaarden, namelijk: ofwel een volledige schorsing van de prestaties, ofwel een vermindering van de prestaties tot een halftijdse baan, ofwel een vermindering van de prestaties met 1/5.
Om de samenhang tussen de gekozen opnameformule van tijdskrediet en de hieraan gekoppelde tewerkstellingsvoorwaarden te behouden, heeft de Nationale Arbeidsraad verklaard dat een conventionele vermindering van de arbeidsduur niet meer mogelijk is als de werknemer zijn prestaties al met de helft of 1/5 heeft verminderd in het kader van tijdskrediet. Dit kan namelijk negatieve gevolgen hebben voor de overgang van de ene vorm van tijdskrediet naar een andere, in het bijzonder wegens het feit dat de werknemer de bijhorende tewerkstellingsvoorwaarde, gekoppeld aan de gevraagde opnameformule, niet meer zal vervullen.
3.3. Toepassing in de tijd van sector- en ondernemingsovereenkomsten
Om voltijds tijdskrediet met motief of halftijds tijdskrediet voor bepaalde motieven (zorg voor een kind tot de leeftijd van 8 jaar, palliatieve zorgen, het verlenen van bijstand of zorgen aan een zwaar ziek gezins- of familielid en opleiding) te bekomen, moet een sector- of ondernemings-cao worden afgesloten.
In de praktijk rijst de vraag of dergelijke overeenkomsten van toepassing moeten zijn op het ogenblik van de aanvraag bij de werkgever, bij de effectieve ingangsdatum van het tijdskrediet of gedurende de volledige duur van het aangevraagde tijdskrediet.
Volgens de Nationale Arbeidsraad beslissen de sociale partners, elk op hun niveau, autonoom over de toepassing in de tijd van de collectieve arbeidsovereenkomsten die ze hebben afgesloten. Indien hierover niets is bepaald, dan geldt het algemene rechtsprincipe: de effectieve ingangsdatum van het tijdskrediet moet als determinerend aanknopingspunt worden beschouwd.
3.4. Vermindering met 1/5, cumulatie van deeltijdse functies en verlies van een van de deeltijdse functies
Werknemers die twee deeltijdse functies combineren bij twee werkgevers hebben recht op tijdskrediet in de vorm van een vermindering met 1/5 (met motief of eindeloopbaan) op voorwaarde dat de som van beide tewerkstellingsbreuken bij beide werkgevers in totaal minstens overeenstemt met een voltijdse tewerkstelling.
Wat gebeurt er als één deeltijdse functie wegvalt? Volgens de Nationale Arbeidsraad, zal het wegvallen van één arbeidsovereenkomst een einde betekenen voor de opgenomen 1/5 vermindering in het kader van tijdskrediet met motief of eindeloopbaan aangezien de som van beide tewerkstellingsbreuken niet langer minstens een voltijdse tewerkstelling zal omvatten. In dit geval moet de betrokken werknemer, op het ogenblik dat zijn arbeidsovereenkomst effectief eindigt, de andere werkgever op de hoogte brengen om zo de volledige deeltijdse arbeidsovereenkomst bij hem te hernemen.
3.5. Wat met de sector- en ondernemingsovereenkomsten afgesloten vóór 1 april 2017?
Op 1 april 2017 werd het tijdskrediet gevoelig gewijzigd:
- enerzijds werd het tijdskrediet zonder motief afgeschaft;
- anderzijds werd de maximumduur van het tijdskrediet voor bepaalde motieven verhoogd (51 maanden).
Ondanks deze wijzigingen werden de sector- en ondernemings-cao's niet gewijzigd. De Nationale Arbeidsraad bepaalt dan ook hoe ze moeten worden geïnterpreteerd in het licht van de nieuwe regels vanaf april 2017.
3.5.1. Tijdskrediet zonder motief
Wanneer er in een sector- of ondernemings-cao, afgesloten voor 1 april 2017, nog sprake is van tijdskrediet zonder motief, dan zijn die bepalingen zonder voorwerp.
3.5.2. Maximumduur van 51 maanden
Ter herinnering: als een werknemer voltijds of deeltijds tijdskrediet vraagt voor bepaalde motieven (zie hoger, onder 1.3.), dan moet een sector- of ondernemings-cao worden afgesloten. De maximumduur hangt dan ook af van deze overeenkomst.
Niettegenstaande de uitbreiding tot 51 maanden in april 2017 werden bepaalde sector- en ondernemings-cao's niet gewijzigd. Volgens de Nationale Arbeidsraad mogen dergelijke overeenkomsten (gesloten voor de wijziging) niet worden geïnterpreteerd als zouden zij automatisch het recht openen op de maximumduur van 51 maanden. Het geopende recht voor de voltijdse of deeltijdse vorm is dat recht dat uitdrukkelijk is bepaald in de overeenkomst.
Hoewel er geen verplichting bestaat, wijst de Nationale Arbeidsraad erop dat het, omwille van de transparantie en de rechtszekerheid, in beide gevallen aangewezen is om de betreffende overeenkomsten aan te passen.
4. Break@Work
Dankzij die online dienst (www.breakatwork.be of via www.rva.be) krijgt de werknemer snel het aantal maanden en dagen tijdskrediet, loopbaanonderbreking of thematisch verlof te zien waarop hij nog recht heeft op basis van zijn persoonlijke situatie.
De werknemer logt in via zijn elektronische identiteitskaart (eID), een federaal token, itsme of via een persoonlijke code uit een mobiele toepassing. Na enkele vragen te hebben beantwoord, krijgt hij een overzicht van het aantal maanden en dagen tijdskrediet, loopbaanonderbreking of thematisch verlof waarop hij nog recht heeft. Break@Work is toegankelijk via computer, tablet en smartphone.
Bronnen:
Cao 103/4 van 29 januari 2018 tot aanpassing van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103 van 27 juni 2012 tot invoering van een stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering en landingsbanen, www.cnt-nar.be.
KB van 27 april 2018 tot wijziging van sommige koninklijke besluiten betreffende de stelsels van onderbreking van de beroepsloopbaan en van tijdskrediet inzake de gecentraliseerde indiening van de aanvragen loopbaanonderbreking en tijdskrediet, BS 22 mei 2018.
Mededeling nr. 13 van 27 februari 2018 betreffende de interpretatie van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103 (gewijzigd door cao nr. 103bis, 103ter en 103/4) tot invoering van een stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering en landingsbanen, www.cnt-nar.be.