In het Paritair Comité voor de bedienden uit de petroleumnijverheid en -handel werd op 24 oktober 2013 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten betreffende de loon- en arbeidsvoorwaarden voor de jaren 2013-2014. Zij werd neergelegd op de Griffie van de Dienst der collectieve arbeidsbetrekkingen en geregistreerd op 5 december 2013 onder het nr. 118.288/CO/211. Het bericht van neerlegging verscheen in het Belgisch Staatsblad van 7 januari 2014.

Wij geven U hierna de bepalingen betreffende de beroepenclassificatie, en vervolgens enkele belangrijke praktische schikkingen. Uit praktische overwegingen hebben wij de door de aangeslotenen van Groep S - Sociaal Secretariaat vzw te gebruiken codes voor de beroepskwalificatie geïntegreerd in de tekst van de CAO; het gaat om de cijfers en letters in vetjes.

A. Tekst van de CAO

HOOFDSTUK I - Toepassingsgebied

Artikel 1

Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werkgevers en de bedienden van de ondernemingen welke onder het Paritair Comité voor de bedienden uit de petroleumnijverheid en -handel ressorteren.

Onder "bedienden" worden hierna de bedienden van het mannelijk en het vrouwelijk geslacht verstaan.

Eveneens gebruikt in deze overeenkomst en met een zelfde betekenis is de term `werknemer'.

Onder "CAO" wordt verstaan: de collectieve arbeidsovereenkomst.

HOOFDSTUK II - Beroepsindeling per categorie

Artikel 2

Het begrip "genoten onderwijs" dat op elke trap wordt aangeduid, komt slechts in aanmerking als beoordelingsfactor bij de aanvang van de loopbaan en bij ontstentenis van de andere factoren welke het algemeen kenmerk van elk dezer categorieën uitmaken. Het staat vast dat de bediende, die thans één der hierna vermelde functies uitoefent, in zijn categorie moet worden opgenomen zonder met de maatstaf "schoolonderricht" rekening te houden.

Artikel 3

Voor de indeling van de bedienden in de raffinaderijen wordt er overeengekomen dat de indeling van het technisch personeel per onderneming zal worden uitgewerkt op het niveau ervan; zij geldt slechts voor de onderneming waarvoor zij werd uitgewerkt.

Artikel 4

De verschillende beroepscategorieën zijn:

 §1. Eerste categorie.

a. Bedienden waarvan de functie wordt gekenmerkt door:

1. opgedane kennis welke overeenstemt met het programma van het lager onderwijs en voldoende is om functies te kunnen uitoefenen van het minste niveau welke door de wet of de rechtspraak worden erkend als zijnde van overwegend intellectuele aard;

2. correcte uitvoering van een werk van ondergeschikt belang.

 b. Bijvoorbeeld:

• Bediende die hoofdzakelijk eenvoudig schrijf-, cijfer- en registratiewerk verricht, steekkaarten bijhoudt, lijsten en staten opmaakt of secundair werk van hetzelfde niveau uitvoert.

• Kopiist, typist-kopiist (minder dan 40 woorden per minuut), hulparchivaris.

• Huisbewaarder, kantoorjongen, portier, loopjongen, deurwaarder.

• Hulpmagazijnier.

Code: 01

§2. Tweede categorie.

 a. Bedienden waarvan de functie wordt gekenmerkt door:

1. kennis door onderwijs of praktijk opgedaan, gelijkwaardig aan deze welke wordt verkregen door de eerste drie jaren van het middelbaar onderwijs;

2. de uitvoering van eenvoudig, weinig afwisselend werk, waarvoor de verantwoordelijkheid wordt beperkt door een rechtstreeks en bestendig toezicht;

3. een beperkte leertijd voldoende om de vereiste vaardigheid in een bepaald werk te verkrijgen.

b. Bijvoorbeeld:

• Facturist, houder van secondaire boeken, houder van bestellingboeken, houder van gewone statistieken, van schrifturen, van voorraden.

• Eenvoudige inbreng van gegevens in de computer.

• Hulptekenaar.

• Plankopiist.

• Verificateur van gewone boekhoudingsdocumenten, opmaking van vervoerborderellen en -document en (vrachtbrieven).

• Typist (40 woorden per minuut).

• Typist-kopiist (meer dan 40 woorden per minuut).

• Stenotypist (zonder ervaring, minder dan 100 woorden per minuut in steno en minder dan 40 woorden per minuut met de machine), met hoogstens één jaar dienst in de firma.

• Beginnend telefonist.

• Receptionist.

• Drager (waardenvervoer of koerierdienst).

• Bediende die de briefwisseling moet ontvangen en verzenden.

• Bediende van een vliegveld belast met de bevoorrading onder toezicht van een bediende van de hogere rang.

• Bediende die de kaaiverzender van een hogere rang helpt.

• Pointeur van het verkeer belast met de betrekkingen met de spoorwegen voor het inkomen en uitgaan van de koopwaren (moet het stationeren van het rollend materiaal in de fabriek controleren en de betwistingen, mankementen en averijen vaststellen).

• Bediende tewerkgesteld aan speciale machines welke een opleiding en een goede training vergen.

• Magazijnier (leeggoed, gevulde verpakkingen).

• Hulplaborant.

• Autobestuurder.

Worden insgelijks in deze categorie ingedeeld, al de bedienden waarvan de functies, bij analogie, beantwoorden aan de hierboven bij wijze van voorbeeld omschreven functies.

Code: 02

 §3. Derde categorie.

 a. Bedienden waarvan de functie wordt gekenmerkt door:

1. een praktische vorming, gelijkwaardig aan deze welke wordt verkregen door volledige middelbare studies of door lager middelbaar onderwijs, aangevuld hetzij door een beroepsopleiding, hetzij door een vakbekwaming door middel van stages, hetzij door het uitoefenen van gelijke of gelijkaardige betrekkingen;

2. een zelfstandig afwisselend uitvoeringswerk, dat gewoonlijk initiatief en redenering vereist van degene die het uitvoert en bovendien verantwoordelijkheid voor de uitvoering vergt.

b. Bijvoorbeeld:

• Bediende belast met een binnentaak welke in de tweede categorie voorkomt en die zich insgelijks met buitenpubliciteit inlaat.

• Bediende belast met het opstellen van brieven waarvoor een goede praktijk inzake handelsbriefwisseling noodzakelijk is, evenals met het voeren van telefonische contacten met de klanten en de buitendiensten, de berekening van de prijzen met het oog op de aanbiedingen welke hij opmaakt of ontvangt, de studie van sommige eenvoudige betwistingen teneinde voorstellen van antwoord op te maken.

• Handelsvertaler.

• Bediende belast met de berekening en de onderverdeling van de lonen en de gebeurlijke uitbetaling ervan (sociale verzekeringen, kinderbijslagen, betaald verlof, fiscale afhoudingen, enz).

• Bediende die rekeningen bijhoudt van de klanten, leveranciers en banken, waarvoor goede begrippen van handels- of nijverheidsboekhouding noodzakelijk zijn.

• Bedienaar van telex of gelijkaardige apparatuur (telefax).

• Codificeerder van boekhouding.

• Bediende die de schrifturen bijhoudt en voorraden en overdrachten controleert.

• Kassier, hulpboekhouder, onder meer belast met het opmaken van de facturen waarvoor onderscheidingsvermogen en/of het bijhouden van de rekeningen-courant noodzakelijk zijn.

• Verzender per spoor of langs de baan, maakt alle binnenlandse en internationale vrachtbrieven op, verzekert er zich van dat deze documenten zijn opgemaakt volgens de voorschriften, met gebeurlijke aanduidingen van de te volgen weg, tegen het laagste tarief, en dat de onontbeerlijke tol- en uitvoerbescheiden er bijgevoegd zijn.

• Typist (dictafoon).

• Stenotypist (100 woorden per minuut in steno, 40 woorden per minuut met de machine).

• Telefonist.

• Verpleger (A2).

• Kaai-expediteur die, naast de bediende van de vorige rang, op de kaai nagaat, de verpakking naziet, gebeurlijk mankementen en verliezen vaststelt, zich er van verzekert dat de overslag en de doorvoer normaal verloopt.

• Bediende van de aankoopdienst.

• Depotbediende : belast onder meer met de organisatie van de vrachtvervoerdienst.

• Tankpeiler, na een stage van twee jaar in het beroep, rekening gehouden met de aard van het werk bestaande onder meer in:

• Laborant : technisch bediende (A2), moet op de hoogte zijn van en in staat zijn het merendeel der analyses betreffende de petroleumnijverheid te verrichten. Hij moet verslagen over uitslagen van analyses, berekeningen van analyses opmaken. Hij werkt niettemin onder toezicht van een analistlaborant of van een scheikundige.

• Hoofdmagazijnier.

• Bediende belast met de inspectie van de pompen, zowel in de distributie als in de raffinage.

 Worden insgelijks in deze categorie ingedeeld, al de bedienden waarvan de functies bij analogie beantwoorden aan de hierboven bij wijze van voorbeeld omschreven functies.

Code: 03

§4. Vierde categorie A.

 a. Bedienden waarvan de functie wordt gekenmerkt door:

1. een gelijkwaardige vorming aan deze welke wordt verkregen door volledige middelbare studies aangevuld door gespecialiseerde hogere studies van het korte type;

2. een beperkte tijd om zich in te werken;

3. meer afwisselend zelfstandig werk, dat een meer dan gemiddelde vakbekwaamheid, initiatief en verantwoordelijkheidsbesef eist vanwege diegene die het uitvoert;

4. bekwaamheid om:

   1. al het mindere werk van de eigen specialiteit uit te voeren;

   2. al de elementen voor het hem toevertrouwde werk te verzamelen, gebeurlijk geholpen door bedienden van de voorgaande rangen.

b. Bijvoorbeeld:

• Handelsboekhouder, bediende belast met de omzetting van al de handelsverrichtingen in boekhouding, zo samen te stellen en te verzamelen om er het volgende te kunnen uithalen : balansen, ramingen der kasmiddelen, enz.

• Eerst-verantwoordelijk opsteller van de technische, administratieve of commerciële dienst.

• Commerciële of verkoopsassistent.

• Technisch vertaler.

• Handelsvertaler (ander werk dan briefwisseling).

• Helper computerprogrammeur.

• Beginnend computerprogrammeur.

• Eerste computeroperateur.

• Eerste codificeerder van de boekhouding.

• Steno-typist-secretaris, bekwaam om 100 woorden per minuut in steno en 40 woorden per minuut met de machine te schrijven, die brieven kan opstellen op eenvoudige aanwijzingen van zijn chef of van de directie en die sommige werken kan voorbereiden.

• Bediende belast met kwesties van vervoer, fiscaliteit, verzekering, betwiste gevallen en beheer van onroerende goederen.

• Eerst-verantwoordelijk bediende van de dienst "vrachtvervoer" (dispatcher), die werkelijk deze dienst leidt, gebeurlijk bijgestaan door één of verscheidene bedienden van de voorgaande rang.

• Bediende die de exploitatiekosten en de bewegingen van de lichters controleert.

• Toldeclarant, verantwoordelijk voor de declaraties, zegels, vergunningen, enz., het houden van boeken, zeeschepen, lichters, uitvoer.

• Analist-laborant : houder van een wettelijk diploma van een technische school van de hogere graad; ofwel in de petroleumnijverheid een lange praktijk en ervaring (4 jaren) hebben. Moet zelfstandig al de analyses betreffende de petroleumnijverheid kunnen verrichten, bijvoorbeeld : verhoudingscijfer diesel, viscositeit, zuurgehalte, as, afval koolstof, gomgehalte, destillatie, calorisch vermogen, zwavelgehalte en een voortdurende controle over de aan gang zijnde fabricage.

• Uitvoeringstekenaar.

 Worden insgelijks in deze categorie ingedeeld al de bedienden waarvan de functies, bij analogie beantwoorden aan de hierboven bij wijze van voorbeeld omschreven functies.

 Code: 04A

 §5. Vierde categorie B.

a. Bedienden die aan de maatstaven van categorie 4A beantwoorden en één der hierna vermelde functies uitoefenen.

• Eerstverantwoordelijk bediende van de administratieve, commerciële of boekhoudingsdiensten.

• Bediende met een uitgebreide theoretische en professionele kennis en die verantwoordelijk is voor de goede uitvoering van de taken welke op zijn dienst rusten : heeft rechtstreeks gezag over één of meer bedienden van de lagere rangen.

• Geschoolde tolagent.

• Bediende die verantwoordelijk is voor het onderhoud en het herstellen van tankwagens, lichters (gebeurlijke verhuring, geschillen met de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen, berekening van de kosten der herstelling, arbeidskrachten en grondstoffen).

• Eerste technische vertaler.

• Handelsafgevaardigde die de klanten bezoekt en handelsvertegenwoordiger. Na twee jaar stage in de functie. Zo hun bezoldiging geheel of gedeeltelijk uit commissieloon bestaat, genieten zij de minimumwaarborg van jaarlijkse inkomsten, gelijk aan deze van de categorie 4B, op voorwaarde dat zij hun functie full-time voor dezelfde werkgever uitoefenen.

• Verpleger, houder van een diploma A1.

• Maatschappelijk assistent (A1).

• Scheikundige : moet in bezit zijn van een diploma van een vak- of nijverheidsschool van de hogere graad, of moet een lange praktijk en ervaring (4 jaren) in de nijverheid hebben, moet de algemene gang van een fabriek kennen en alle analyses verrichten die haar aanbelangen. Hij is verantwoordelijk voor de uitslagen van de analyses welke zijn laboratorium verlaten. Hij heeft één of meer bedienden onder zijn bevelen. Hij maakt de uitslagen van de analyses op en ondertekent ze. Hij verricht ook ingewikkelder opzoekingen en proefnemingen, zoals de bepaling van het octaan- en cetaangetal, de vacuümdestillatie, enz.

• Projecttekenaar.

Worden insgelijks in deze categorie ingedeeld, al de bedienden waarvan de functies bij analogie beantwoorden aan de hierboven bij wijze van voorbeeld omschreven functies.

Code: 04B

§6. Categorie 4B+.

 a. Bedienden met een opleidingsniveau van het hoger onderwijs (onder andere industriële ingenieurs) die een bepaalde verantwoordelijkheid over andere uitvoerende bedienden dragen. (notie meesterschapspersoneel). Het gaat om bedienden die hun technische kennis kunnen overdragen op andere en minder ervaren werknemers uit dezelfde diensten. Zij vervullen aldus een bepaalde rol van "coaching", kunnen procedures uitschrijven, hebben een grote mate van zelfstandigheid, zijn in staat hun chef te vervangen en doen dit ook.

b. Het gaat om volgende functies na minimum 2 jaar anciënniteit hierin:

• Console-operators (schermbedienden) in de raffinage.

• Supervisors onderhoud (eerste lijn), in de raffinage.

• Operationele supervisors in de raffinage.

• Inspecteurs technische diensten (verkoopsnet).

• Sergeanten brandweer.

• Veiligheidsbeambten.

• Labotechnologisten die hoogwaardige specialisaties (zoals bijvoorbeeld gas-chromatologie) beheersen en in staat zijn om niet-routinematige analyses te verrichten, en zelfstandig optreden.

• Ervaren computer-programmeur.

• Analistprogrammeur.

• Computer operations assistant of ploegleider informaticadienst.

• Assistent personeelszaken.

• Board secretaries (secretaresse van het bedrijfshoofd).

Kunnen desgevallend, mede gelet op de interne bedrijfsclassificatie, door de werkgever in deze ondercategorie ingedeeld worden, sommige bedienden waarvan functies, bij analogie, nauw verwant zijn met bovengenoemde voorbeelden, en die beantwoorden aan de algemene voorwaarden van de categorie 4B+.

d. De loonschaal van ondercategorie 4B+ zal steeds overeenstemmen met deze van de categorie 4B verhoogd met 5 pct., welke ook de vorm zij waaronder de latere programmatieverhogingen zullen plaatsvinden.

Code: 04B+

§7. De bestaande gunstigere bedrijfsloonschalen zullen niet in het gedrang komen door bovenstaande conventionele bepalingen.

Artikel 5 - Mededeling over de categorie

Bij het begin van ieder jaar is de werkgever ertoe verplicht aan de bediende schriftelijk de categorie mee te delen, welke met de tussen de partijen bedongen loonvoorwaarden overeenstemt. Deze verplichting geldt ook bij iedere categoriewijziging.

Artikel 5 bis

Voor de niet-technische functies, oprichtingen van een paritaire werkgroep belast met de ontwikkeling van een analytische classificatie die gendermeutraal is, naar aanloop van de baremadiscussie voor deze bedienden. Het resultaat van deze werkgroep betreft een aanbeveling, inclusief de technische functies, aan de onderhandelaars, beslast met de baremadiscussie.  

(…)

HOOFDSTUK XXIII - Geldigheidsduur

Artikel 54

Deze collectieve arbeidsovereenkomst heeft uitwerking met ingang van 1 januari 2013 en treedt buiten werking op 31 december 2014 (...).

B. Praktische schikkingen

Krachtens art. 15 van het koninklijk besluit van 8 augustus 1980 betreffende het bijhouden van sociale documenten, moet voor iedere werknemer op de individuele rekening worden vermeld:

• de functie die hij hoofdzakelijk uitoefent bij de werkgever;
• de beroepskwalificatie die hem door de werkgever wordt toegekend, overeenkomstig de beschikkingen van de collectieve arbeidsovereenkomsten tot vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden, of overeenkomstig de bepalingen van de besluiten waarbij forfaitaire lonen worden bepaald voor de toepassing van de wetgeving op de sociale zekerheid.

De aangeslotenen van Groep S - Sociaal Secretariaat vzw worden bijgevolg verzocht zowel de functie (omschrijving) als de beroepskwalificatie (code) te vermelden op het identiteitsformulier van iedere nieuw aangeworven arbeider en ons tevens iedere wijziging dienaangaande in de loop van de tewerkstelling mede te delen.