Betaald educatief verlof in Brussel: FAQ
Van op 14 September 2023Betaald educatief verlof biedt bepaalde werknemers die erkende opleidingen volgen, de mogelijkheid om op het werk afwezig te zijn om lessen bij te wonen en hun examens voor te bereiden en af te leggen. De regels in Brussel zijn verschillend dan die van toepassing in Wallonië en Vlaanderen. Daarenboven zijn de regels in Brussel gewijzigd vanaf het schooljaar 2023-2024.
Aan het begin van het school-/academisch jaar 2023-2024 willen we u via enkel FAQ's informatie geven over de gevolgen van het aanvragen van betaald educatief verlof door een werknemer die tewerkgesteld is in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Zo weet u wat te doen na de hervorming die van kracht werd op 1 september 2023.
1. Wat is betaald educatief verlof?
Betaald educatief verlof biedt bepaalde werknemers die erkende opleidingen volgen, de mogelijkheid om op het werk afwezig te zijn om lessen bij te wonen en hun examens voor te bereiden en af te leggen.
De regelgeving die op elke aanvraag voor betaald educatief verlof van toepassing is, is die van het gewest waarin de vestigingseenheid ligt waar de werknemer tijdens zijn opleiding tewerkgesteld is.
We bespreken hierna de regeling inzake educatief verlof die momenteel in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van toepassing is.
2. Welke werknemerscategorieën uit de privésector kunnen betaald educatief verlof aanvragen?
De werknemers die tot een van de volgende categorieën behoren, kunnen aanspraak maken op betaald educatief verlof:
- Voltijdse werknemers;
- Nieuw ! Vanaf 1 september 2023: deeltijdse werknemers waarvan de contractuele tewerkstellingsbreuk minstens 25% van een voltijdse baan bedraagt. Het aantal uren recht op betaald educatief verlof dat aan deze werknemers wordt toegekend, wordt berekend in verhouding tot de contractuele bezettingsfractie, zoals vermeld in de DmfA van de maand september van het opleidingsjaar of van de maand van het begin van de opleiding.
De maand september zal steeds als referentie worden gebruikt, waar mogelijk, om het recht op betaald educatief verlof en de uitvoering ervan voor de hele opleiding te bepalen.
Indien op basis van de in september verstrekte informatie geen recht kan worden geopend (minder dan 25% van een voltijds uurrooster) of als er geen arbeidsovereenkomst is tussen de werknemer en de werkgever in september (indiensttreding of verandering van werkgever tijdens het schooljaar) kan vervolgens het percentage van de tewerkstelling worden gecontroleerd in de maand waarin de opleiding begint om de werknemer een laatste kans te bieden om betaald educatief te genieten.
Wanneer een werknemer van 1/09/23 tot 30/11/23 voltijds werkt, van 1/12/23 tot 31/03/24 60% van een voltijds regime werkt en vervolgens van 1/04/24 tot 30/06/24 20% van een voltijds regime werkt, heeft hij recht op 100% betaald educatief verlof voor de hele opleiding.
Indien een werknemer van 1/09 tot 15/09/23 aan 80 % werkt en vanaf 16/09/23 aan 100 % gaat werken, wordt een pro rata gemaakt om het percentage van de tewerkstelling te berekenen die representatief is voor die maand, d.w.z. 90% in het concrete geval.
Een werknemer zal nooit zijn recht op betaald educatief verlof verliezen omdat hij tijdens een lopend schooljaar begint te werken. In deze situatie zal het percentage van de tewerkstelling beoordeeld worden in de "maand van het begin van de opleiding", d.w.z. de maand van het “begin” van de opleiding onder contract bij zijn nieuwe werkgever en bij wie binnen de 15 dagen een aanvraag voor BEV werd ingediend.
Indien een werknemer van werkgever verandert, moet er gekeken worden naar de tewerkstelling bij de nieuwe werkgever. Betaald educatief verlof is een regeling die is ontwikkeld tussen de werknemer en zijn werkgever, en moet het percentage van de tewerkstelling op het moment dat de werknemer bij zijn nieuwe werkgever aan de slag gaat nagekeken worden. Er moet gekeken worden naar de "maand van het begin van de opleiding onder contract bij de nieuwe werkgever", op het moment dat het inschrijvingsattest wordt ontvangen door de nieuwe werkgever.
De werkgever kan maar moet niet het recht prorata verminderen voor iemand die pas later, in de loop van de opleiding, in dienst komt bij hem. Doet hij het niet dan kan hij het volledige recht terugbetaald krijgen als beide partijen akkoord gaan.
Bovendien worden personen die, anders dan krachtens een arbeidsovereenkomst, arbeid verrichten onder het gezag van één of meer andere personen (bijvoorbeeld leerlingen) met werknemers gelijkgesteld.
3. Welke opleidingen geven recht op betaald educatief verlof?
Enkel opleidingen die door de regionale overheid van de plaats van tewerkstelling van de werknemer werden erkend, kunnen recht geven op betaald educatief verlof. Onder voorbehoud van enkele uitzonderingen moet de opleiding in principe minstens 32 uur per jaar duren.
Nieuw ! Vanaf 1 september 2023 worden deze 32 opleidingsuren “contacturen" genoemd. Dit betekent dat ze fysiek of online georganiseerd kunnen worden.
De lijst met opleidingen die erkend zijn door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vindt u op de website van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel: Toegelaten opleidingen | Brussel Economie en Werkgelegenheid (economie-emploi.brussels).
Nieuw ! Vanaf 1 september 2023 worden de erkende opleidingstypes uitgebreid. De belangrijkste aanpassingen worden hieronder samengevat:
- Alle universitaire cursussen die leiden tot de graad van master worden automatisch erkend, ongeacht of ze in dag- of avondonderwijs, in een flexibel of aangepast rooster worden gegeven.
- Alle cursussen van het korte type die worden aangeboden door erkende instellingen voor hoger onderwijs en die leiden tot de graad van bachelor of gegradueerde, geven automatisch recht op betaald educatief verlof.
- Elke opleiding gegeven aan een erkende instelling voor hoger onderwijs of erkende universiteit die ten minste 10 studiepunten (ECTS of studiepunten) omvat en die leidt tot de afgifte van een getuigschrift waaruit het welslagen voor de opleiding blijkt, wordt automatisch erkend.
- Alle CVO’s/opleidingen voor sociale promotie geven recht op betaald educatief verlof (de lijst met uitzonderingen werd ingetrokken).
- Alle opleidingen die worden gegeven door middenstandsorganisaties komen in aanmerking voor betaald educatief verlof (lijst met uitzonderingen werd ingetrokken).
4. Hoeveel uren mag de werknemer afwezig zijn in het kader van betaald educatief verlof?
Een voltijdse werknemer mag in het kader van betaald educatief verlof afwezig zijn voor een duur die overeenstemt met het aantal effectief gevolgde lesuren. Er is echter een jaargrens die verschilt volgens het opleidingstype.
Voor deeltijdse werknemers wordt de duur van het educatief verlof op dezelfde wijze vastgesteld als voor voltijdse werknemers, maar naar rato van hun wekelijkse arbeidsduur.
Nieuw ! Vanaf 1 september 2023:
- praktische proeven, met begeleiding en evaluatie (scriptie, eindwerk, geïntegreerde proef, stage, jury en verdediging, enz.) worden gelijkgesteld met contacturen (ze stimuleren het recht op betaald educatief verlof en de periodes waarin deze proeven worden afgelegd, kunnen nu hiervoor worden gebruikt). Deze proeven tellen echter niet mee in de basisberekening van de 32 contacturen die minimaal vereist zijn om in aanmerking te komen voor een opleiding die recht geeft op betaald educatief verlof;
- het maximum aantal uren educatief verlof voor bepaalde opleidingen wordt verhoogd, met de mogelijkheid om uren toe te voegen. Het onderscheid tussen lesuren al dan die al dan niet samenvallen met arbeidsuren wordt opgeheven.
|
Opleidingstype |
Basisplafond (voor voltijdse werknemers) |
Mogelijkheid om uren toe te voegen |
|
Algemene opleiding |
80u |
80 (Geen verhoging) |
|
Taalopleiding |
80u |
|
|
Beroepsopleiding |
120u |
|
|
Beroepsopleiding + Taalopleiding |
120u |
|
|
Beroepsopleiding (taalopleiding inbegrepen) + Algemene opleiding |
120u |
|
|
Beroepsopleiding |
180u |
|
|
Middenjury/universitair diploma |
3 keer de wekelijkse werktijd. |
/ |
|
Validering van de competenties |
Het hele competentievalideringsproces dat wordt georganiseerd door of in erkende valideringscentra. |
/ |
Voor werknemers die enkel beschikken over een getuigschrift of diploma lager secundair onderwijs ligt het maximumaantal uren betaald educatief verlof per jaar vast op 130 uur voor opleidingen die leiden naar het verwerven van digitale basiscompetenties.
5. Wanneer en volgens welke regels mag de werknemer afwezig zijn in het kader van betaald educatief verlof?
Betaald educatief verlof kan worden genomen in de vorm van volledige dagen of in de vorm van enkele uren om de lessen bij te wonen en examens af te leggen.
Betaald educatief verlof voor opleidingen die tijdens het schooljaar worden georganiseerd, wordt genomen tussen het begin van het betreffende jaar en het einde van de eerste examenzittijd van dat schooljaar. In geval van tweede examenzittijd wordt deze periode verlengd tot het einde van deze zittijd op voorwaarde dat de werknemer de examens effectief aflegt.
Betaald educatief verlof voor opleidingen die niet tijdens het schooljaar worden georganiseerd, wordt genomen tussen begin en einde van de opleiding.
Bovendien moet bij de opstelling van de individuele planning van het betaald verlof van elke werknemer rekening worden gehouden met de collectieve planning van het betaald verlof in de onderneming. Deze collectieve planning wordt opgesteld door de ondernemingsraad of, bij ontstentenis ervan, in onderlinge overeenstemming tussen de werkgever en de vakbondsafvaardiging of, bij ontstentenis ervan, door de werkgever in overleg met de werknemers. Om de arbeidsorganisatie te vrijwaren kunnen gelijktijdige afwezigheden worden beperkt op basis van het aantal tewerkgestelde werknemers in de onderneming.
6. Welk loon ontvangt de werknemer tijdens zijn afwezigheid wegens betaald educatief verlof?
Een werknemer die educatief verlof neemt, heeft recht op behoud van zijn normale loon, maar begrensd tot een bepaald bedrag.
Voor het schooljaar 2022-2023 werd dit plafond vastgesteld op € 3.170 /maand van 1 september 2022 tot en met 31 december 2022 en op € 3.364/maand van 1 januari 2023 tot en met 31 augustus 2023. Op dit moment is het plafond voor het schooljaar 2023-2024 nog niet bekend.
7. Welke formaliteiten moet de werknemer vervullen om betaald educatief verlof te genieten?
Om recht te hebben op betaald educatief verlof moet de werknemer zijn werkgever een getuigschrift van regelmatige inschrijving voor één of meer opleidingen bezorgen. Het inschrijvingsbewijs moet uiterlijk op 31 oktober van het betreffende schooljaar worden verstrekt. Bij laattijdige inschrijving na 31 oktober en bij verandering van werkgever tijdens hetzelfde schooljaar moet de aanvraag van betaald educatief verlof binnen 15 dagen na de inschrijving of verandering van werkgever plaatshebben.
Om het recht op educatief verlof te behouden, moet de werknemer zijn werkgever elk kwartaal een getuigschrift van nauwgezetheid bezorgen dat aantoont dat hij de lessen effectief en regelmatig volgt.
In voorkomend geval moet de werknemer een bewijs van tweede examenzittijd bezorgen als hij de periode voor het nemen van educatief verlof wenst te verlengen tot het einde van deze zittijd.
8. Kan de werkgever het recht op betaald educatief verlof weigeren?
Betaald educatief verlof is een recht van de werknemer. Als de werknemer de vereiste formaliteiten vervult, kan de werkgever zich er dus niet tegen verzetten.
Enkele zaken kunnen echter wel het recht op educatief verlof in hoofde van de werknemer doen verliezen.
Bijvoorbeeld: in geval van ongerechtvaardigde afwezigheid voor meer dan 10% van de effectief gegeven lesuren: verlies van betaald educatief verlof voor 6 maanden.
9. Mag de werkgever een werknemer ontslaan die een aanvraag voor betaald educatief verlof heeft ingediend?
De werknemer die betaald educatief verlof aanvraagt, is beschermd tegen ontslag vanaf de indiening van de aanvraag tot het einde van de opleiding. De werkgever mag hem niet ontslaan, tenzij om gegronde redenen die vreemd zijn aan de aanvraag van educatief verlof.
Als de werkgever niet kan bewijzen dat de redenen van ontslag vreemd zijn aan de aanvraag van educatief verlof, dan moet hij een beschermingsvergoeding betalen die overeenstemt met 3 maanden loon (onverminderd de verbrekingsvergoeding).
10. Hoe kan de werkgever gedeeltelijke terugbetaling bekomen van het loon en de sociale bijdragen die tijdens het educatief verlof werden betaald?
De werkgever kan bij de bevoegde gewestelijk overheid een tussenkomst in de loonkost van het betaald educatief verlof (loon + werkgeversbijdragen) aanvragen.
Deze tussenkomst neemt de vorm aan van een forfaitaire terugbetaling.
Nieuw ! Vanaf het schooljaar 2022-2023 wordt de terugbetaling die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest doet aan de werkgever vastgelegd op een geïndexeerd forfaitair bedrag van 22,07 euro per uur betaald educatief verlof dat voldoet aan de terugbetalingsvoorwaarden.
10.1. Bij wie moet de terugbetalingsaanvraag worden ingediend?
Om terugbetaling te bekomen van de loonkost van het betaald educatief verlof, moet jaarlijks een globaal aanvraagdossier worden ingediend bij het gewest van de bedrijfszetel waar de werknemers met educatief verlof tewerkgesteld zijn. Als de onderneming bedrijfszetels in verschillende gewesten heeft, dan moet een terugbetalingsaanvraag worden ingediend in elk gewest waar personeel met educatief verlof tewerkgesteld is.
Als de plaats van tewerkstelling van de werknemer tijdens hetzelfde schooljaar verandert van het ene gewest naar het andere zijn er twee situaties mogelijk:
Als de werknemer in een ander gewest bij dezelfde werkgever gaat werken, dan moet de werkgever een afzonderlijke terugbetalingsaanvraag indienen voor elk gewest naar rato van de genomen verlofuren in elk gewest.
Als de werknemer in een ander gewest bij een andere werkgever gaat werken, dan moeten beide werkgevers een terugbetalingsaanvraag indienen, elk in zijn gewest, en dit voor het gedeelte van de opleiding dat op hem betrekking heeft.
Als bij verandering van gewest de gevolgde opleiding niet erkend is in het gewest van de nieuwe plaats van tewerkstelling van de werknemer, dan zijn het recht op betaald educatief verlof en de terugbetaling van de uren verloren.
Bovendien moet men zich richten naar de bepalingen die eigen zijn aan elk betrokken gewest (erkende opleidingen, urengrens, terugbetalingsvoorwaarden).
10.2. Wat is de inhoud van het dossier?
De modellen van de vereiste documenten en de te volgen stappen zijn beschikbaar op de respectievelijke websites van de bevoegde gewestelijke overheden: Terugbetaling aan de werkgever | Brussel Economie en Werkgelegenheid (economie-werk.brussels)
10.3. Binnen welke termijn de terugbetalingsaanvraag indienen?
De terugbetalingsaanvragen moeten jaarlijks, na het einde van het schooljaar, worden ingediend binnen een bepaalde termijn die per gewest verschilt.
In Brussel moet het dossier uiterlijk worden ingediend op 31 december van het jaar waarin het betreffende schooljaar eindigde (vb.: elke aanvraag voor het schooljaar 2022-2023 moet ten vroegste op 1 september 2023 en ten laatste op 31 december 2023 worden ingediend).
De terugbetalingsaanvragen kunnen ook door uw sociaal secretariaat worden ingediend. Als u klant bent bij Group S kan uw Payroll Advisor u helpen bij het invullen van de vereiste documenten en ze aan de bevoegde overheid bezorgen.
Bronnen :
-
Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 29 juni 2023 met betrekking tot de nadere regels voor de toekenning van betaald educatief verlof, B.S., 21 augustus 2023.