0701 Arbeidsduur

In het Paritair Comité voor de grote kleinhandelszaken werd op 23 november 2021 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten betreffende de arbeidsduur (nr. 170259/CO/311).

1. Wekelijkse arbeidsduur

Sinds 1 januari 2001 wordt de wekelijkse arbeidsduur op 35 uur gebracht. De arbeidsduurvermindering wordt naar keuze van de werkgever doorgevoerd, hetzij door de duur van de prestaties per week te verminderen tot 35 uur, hetzij door de arbeidsduur per jaar te verminderen.

Wanneer de werkgever kiest voor de vermindering van de prestaties per week, wordt het uur arbeidsduurvermindering op één dag in de week toegekend, en niet over meerdere dagen.

Wanneer de werkgever kiest voor een arbeidsduurvermindering per jaar, doet hij dit door 6 compensatiedagen per jaar toe te kennen. De vaststelling van de data voor deze compensatiedagen, gebeurt in onderling akkoord volgens de aanvraagmodaliteiten die gelden in de onderneming voor de extra-legale verlofdagen.

In afwijking van de bepalingen van hierboven mag, gedurende maximum drie maand per jaar, de wekelijkse arbeidsduur als bepaald hierboven, 40 uur/week bedragen ofwel voor het geheel, ofwel voor een gedeelte van de diensten van de onderneming.

In dat geval, hebben de werknemers recht op een gegroepeerd compensatieverlof gelijk aan het aantal uren die worden gepresteerd boven de wekelijkse arbeidsduur als bepaald hierboven tot een beloop van 40 uur.

Die periode van drie maand is splitsbaar per volledige maand. De praktische modaliteiten, met name die betreffende de bepaling van de periode gedurende dewelke de wekelijkse arbeidsduur 40 uur zal bedragen, de betrokken werknemers of diensten, de spreiding van de opgedeelde periode over het jaar, het stelsel van compensatieverlof, worden vastgelegd op het vlak van de onderneming in overleg met de Ondernemingsraad; of bij ontstentenis van deze instelling het Comité voor veiligheid en gezondheid; bij ontstentenis van deze instelling de vakbondsafvaardiging; bij ontstentenis van deze instelling de gewestelijke vakorganisaties.

De uurroosters van de voltijdse en deeltijdse werknemers tewerkgesteld met een variabel uurrooster moeten tenminste drie weken op voorhand voor de vierde week meegedeeld worden.

2. Minimale dagelijkse arbeidsduur

Vanaf 1 januari 2020 hebben de werknemers met 4 jaar anciënniteit in de onderneming een individueel recht op een minimale dagelijkse arbeidsduur van 4 uur.

3. Rusttijden

De werknemers hebben recht op elf opeenvolgende uren (twaalf uren voor jonge werknemers) rust in de loop van elke periode van vierentwintig uur, tussen de stopzetting en de hervatting van de arbeid.

De duur van de rustonderbrekingen voegt zich bij de zondagsrust of de inhaalrust voor de tewerkstelling van een werknemer op zondag, zodat de werknemers een arbeidsonderbreking van 35 opeenvolgende uren genieten.

Er kan worden afgeweken van deze verplichte regels ofwel bij de wet (werken uitgevoerd om het hoofd te bieden aan een voorgevallen of dreigend ongeval, dringende werken aan machines en materiaal, onvoorziene noodzakelijkheid, ezv) ofwel bij een cao die algemeen verbindend werd verklaard.

In dit paritair comité werd een afwijking voorzien.

Tussen twee arbeidsprestaties wordt een minimale rustperiode per dag van 12 uren voorzien (uitgezonderd bijzondere en occasionele situaties zoals bijvoorbeeld de jaarlijkse inventariswerken), tenzij een andere regeling overeengekomen wordt bij ondernemingsovereenkomst.

4. Pauzes 

De werknemers mogen zes uren zonder onderbreking werken. Wanneer de arbeidstijd per dag zes uren overschrijdt, hebben zij recht op een pauze waarvan de duur en de toepassingsmodaliteiten moeten vastgelegd worden hetzij door cao (sectorale of onderneming) hetzij bij KB.

In dit paritair comité werden geen modaliteiten voorzien. Bij gebrek aan cao of KB, hebben dus de werknemers ten minste recht op een kwartier pauze ten laatste op het ogenblik waarop de duur van de prestaties zes uren bereikt.

De jonge werknemers mogen slechts gedurende vierenhalf uren zonder onderbreking werken. Wanneer de arbeidstijd per dag vierenhalf uur overschrijdt, hebben zij recht op een half uur rust. Wanneer de arbeidstijd zes arbeidsuren per dag overschrijdt, hebben zij recht op één uur rust per dag, waarbij een half uur in één keer moet genomen worden.

5. Spreiding van de prestaties

De wekelijkse arbeidsduur wordt gespreid over een maximum van 5 dagen per week.

Deeltijdse werknemers met een arbeidsovereenkomst voor ten hoogste 24 uren per week, hebben op hun schriftelijk verzoek het recht om hun prestaties te spreiden over 4 dagen per week. Deze regeling treedt in voege vanaf 1 januari 2000.

6. Overloon

De weekgrens vanaf dewelke er overloon dient betaald te worden, blijft behouden op 36 uren per week.

7. Beurtrolverlofdag op zaterdag - individueel recht op vrije weekends

7.1. Winkels met meer dan 5 personen

In de winkels met meer dan 5 medewerkers heeft elke individuele werknemer het recht om aan zijn werkgever de vrijstelling van prestaties te vragen gedurende 8 weekends op een kalenderjaar (bovenop de hoofdvakantie).

Bij een onvolledig kalenderjaar (bv. jaar van indiensttreding) heeft de werknemer recht op een pro rata op basis van de periode van tewerkstelling in dat kalenderjaar.

De werknemer kan het vrije weekend niet cumuleren met een inactiviteitsdag in diezelfde week, onverminderd het recht om in die week een andere vrije dag te nemen, zoals bij voorbeeld een verlofdag, een recuperatiedag of klein verlet.

Het gaat dus om een verschuiving van zijn gebruikelijke inactiviteitsdag in de week naar het weekend.

De opname van de vrije weekends gebeurt in onderling overleg met de directe hiërarchische overste, die niet willekeurig kan weigeren.

7.2. Winkels tot en met 5 personen

De voltijdse werknemers met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur in de winkels met 5 personen of minder hebben recht op 5 beurtrolverlofdagen op zaterdag vanaf het jaar 1997.

De deeltijdse werknemers met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur in de winkels met 5 personen of minder hebben recht op 3 beurtrolverlofdagen op zaterdag vanaf het jaar 1997.