0701 Arbeidsduur

In het Paritair Comité voor de bedienden uit de kleinhandel in de voedingswaren werd op 23 november 2021 een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten betreffende de arbeidsduur (nr. 173134/CO/202).

1. Toepassingsgebied

PSC 202.01 uitgesloten.

2. Arbeidsduur

De wekelijkse arbeidstijd van de bedienden is vastgesteld op 36 uur.

Vanaf 1 januari 2001 wordt de wekelijkse arbeidsduur op 35 uur gebracht. De arbeidsduurvermindering wordt naar keuze van de werkgever doorgevoerd, hetzij door de duur van de prestaties per week te verminderen tot 35 uur, hetzij door de arbeidsduur per jaar te verminderen.

Wanneer de werkgever kiest voor de vermindering van de prestaties per week, wordt het uur arbeidsduurvermindering op één dag in de week toegekend, en niet over meerdere dagen.

Wanneer de werkgever kiest voor een arbeidsduurvermindering per jaar, doet hij dit door zes compensatiedagen per jaar toe te kennen. De vaststelling van de data voor deze compensatiedagen, gebeurt in onderling akkoord volgens de aanvraagmodaliteiten van toepassing in het bedrijf inzake extralegaal verlof.

3. Minimale dagelijkse arbeidsduur

Vanaf 1 januari 2020 hebben de werknemers met 4 jaar anciënniteit in de onderneming een individueel recht op een minimale dagelijkse arbeidsduur van 4 uur.

4. Rusttijden

De werknemers hebben recht op elf opeenvolgende uren (twaalf uren voor jonge werknemers) rust in de loop van elke periode van vierentwintig uur, tussen de stopzetting en de hervatting van de arbeid.

De duur van de rustonderbrekingen voegt zich bij de zondagsrust of de inhaalrust voor de tewerkstelling van een werknemer op zondag, zodat de werknemers een arbeidsonderbreking van 35 opeenvolgende uren genieten.

Er kan worden afgeweken van deze verplichte regels ofwel bij de wet (werken uitgevoerd om het hoofd te bieden aan een voorgevallen of dreigend ongeval, dringende werken aan machines en materiaal, onvoorziene noodzakelijkheid, ezv) ofwel bij een cao die algemeen verbindend werd verklaard.

In dit paritair comité, is er geen afwijking voorzien.

5. Pauzes

De werknemers mogen zes uren zonder onderbreking werken. Wanneer de arbeidstijd per dag zes uren overschrijdt, hebben zij recht op een pauze waarvan de duur en de toepassingsmodaliteiten moeten vastgelegd worden hetzij door cao (sectorale of onderneming) hetzij bij KB.

In dit paritair comité werden geen modaliteiten voorzien. Bij gebrek aan cao of KB, hebben dus de werknemers ten minste recht op een kwartier pauze ten laatste op het ogenblik waarop de duur van de prestaties zes uren bereikt.

De jonge werknemers mogen slechts gedurende vierenhalf uren zonder onderbreking werken. Wanneer de arbeidstijd per dag vierenhalf uur overschrijdt, hebben zij recht op een half uur rust. Wanneer de arbeidstijd zes arbeidsuren per dag overschrijdt, hebben zij recht op één uur rust per dag, waarbij een half uur in één keer moet genomen worden.

6. Verdeling van de arbeidstijd per week

De arbeidstijd wordt gespreid over ten hoogste vijf dagen van de week en negen uur per dag. In de ondernemingen waarop het ogenblik van de inwerkingtreding van deze collectieve arbeidsovereenkomst bijzondere modaliteiten van verdeling van de wekelijkse arbeidstijd van toepassing zijn ingesteld krachtens de overeenkomsten van 9 februari 1983 en 1 december 1997, blijven deze van toepassing.

Deeltijdse bedienden met een arbeidsovereenkomst van ten hoogste 24 uren per week voorziet, hebben op hun schriftelijk verzoek het recht om hun prestaties te spreiden over vier dagen per week. Deze regeling treedt in werking vanaf 1 januari 2000.

7. Overloon

De weekgrens vanaf dewelke er overbon dient betaald te worden, blijft behouden op 36 uren per week.

8. Tewerkstelling op een gewone inactiviteitsdag

De werkgevers hebben zes maal per jaar de mogelijkheid hun bedienden tewerk te stellen op de gewone inactiviteitsdag, zonder nochtans de in punten 2 en 6 vastgesteld grenzen te overschrijden.

De werkgever die van deze mogelijkheid gebruik heeft gemaakt geeft aan de bediende, hetzij een compensatieverlof dat overeenstemt met de overschrijding van de in vorig lid vastgestelde grenzen binnen de zes weken die volgen op die overschrijding, hetzij een vergoeding die gelijk is aan het normaal loon dat overeenstemt met die overschrijding.

Vooraleer van de in lid 1 geboden mogelijkheid gebruik te maken, licht de werkgever de betrokken bedienden vijftien dagen op voorhand in, behoudens gevallen van overmacht; hij verwittigt ook de sociale inspecteur 24 uur op voorhand.

9. Filiaalhouders

De bepalingen van de punten 2 en 8 zijn niet van toepassing op de filiaalhouders, waarvoor de ondernemingen steunep op de wet van 22 juni 1960 tot instelling van een wekelijkse rustdag voor ambacht en handel, alsook op de besluiten tot uitvoering van deze wet.

Wanneer een feestdag onmiddellijk vóór of na een zondag valt, kan de winkel één van beide dagen gedurende vier uren geopend worden, onverminderd voor de filiaalhouders de wetsbepalingen inzake de wekelijkse rust.

10. Mogelijkheid tot afwijking

Het Paritair comité voor de bedienden uit de kleinhandel in voedingswaren kan de ondernemingen waarvoor een verzoek tot afwijking werd ingediend in samenspraak met de aldaar vertegenwoordigde syndicale organisatie(s), vrijstellen van de toepassing van punten 2 en 6.

11. Vermindering van de arbeidsduur tot 32 uur/w.

Uitvoerende bedienden die vrijwillig hun arbeidsduur wensen te verminderen tot 32 uur per week, kunnen dit doen mits naleving van volgende voorwaarden:

• prestaties verdeeld over vijf dagen;
• evenredige aanpassing van het loon.

De ondernemingen verbinden zich ertoe de aldus vrijgekomen uren te compenseren hetzij door het optrekken van de arbeidsduur van deeltijdse werknemers, hetzij door nieuwe aanwervingen.

12. Mededeling van variabele uurroosters

De uurroosters van de (voltijdse of deeltijdse) werknemers tewerkgesteld met een arbeidsovereenkomst met variabel uurrooster (dit is met uurroosters waarvan de wekelijkse arbeidsduur kan verschillen van week tot week en de uurroosters die binnen een vaste wekelijkse arbeidsduur van dag tot dag kunnen verschillen) moeten 2 weken op voorhand voor de derde week meegedeeld worden. Ze mogen, tijdens deze periode, slechts worden gewijzigd mits voorafgaand akkoord van de betrokkenen.

13. Individueel recht op vrije weekends

In de winkels met meer dan 5 medewerkers heeft elke individuele werknemer het recht om aan zijn werkgever de vrijstelling van prestaties te vragen gedurende 8 weekends op een kalenderjaar (bovenop de hoofdvakantie).

Bij een onvolledig kalenderjaar (bv. jaar van indiensttreding) heeft de werknemer recht op een pro rata op basis van de periode van tewerkstelling in dat kalenderjaar.

De werknemer kan het vrije weekend niet cumuleren met een inactiviteitsdag in diezelfde week, onverminderd het recht om in die week een andere vrije dag te nemen, zoals bij voorbeeld een verlofdag, een recuperatiedag of klein verlet.

Het gaat dus om een verschuiving van zijn gebruikelijke inactiviteitsdag in de week naar het weekend.

De opname van de vrije weekends gebeurt in onderling overleg met de directe hiërarchische overste.

Deze maatregel is niet van toepassing:

• tijdens de maanden juli, augustus en december;
• op weekends welke volgen op een feestdag op vrijdag of welke voorafgaan aan een feestdag op maandag.

Commentaar: om op het einde van het jaar inhaaloperaties en opeenvolgende vrije weekends in deze periode te vermijden, raden wij u aan om, ook buiten de maand december, bewijzen te voorzien dat de werkgever de mogelijkheid heeft gegeven 8 vrije weekends op te nemen, zoals bijvoorbeeld via mededelingen aan het personeel in het begin van het kalenderjaar.