Waals Gewest: hervorming van de Waalse tewerkstellingsmaatregelen (APE)

Van  PAGANO Caroline, op 29 Juli 2021

Na jaren van debat, hebben de hervormde tewerkstellingsmaatregelen in de Waalse non-profitsector (“APE”) vorm gekregen in het decreet van 10 juni 2021. De uitvoeringsmaatregelen laten nog op zich wachten, maar de inwerkingtreding van de hervorming staat gepland op 1 januari 2022.

---

Hier vindt u een overzicht van de grote lijnen van de nieuwe maatregelen.

De hervorming steunt op twee grote pijlers:

• het behoud van de banen die in het kader van de APE-maatregelen werden gecreëerd dankzij de vernieuwde APE-subsidie, waarbij de twee luiken (APE-punten en vermindering van de werkgeversbijdragen voor de sociale zekerheid) omgevormd worden tot een eenmalige jaarlijkse subsidie;
• het scheppen van nieuwe banen aanmoedigen via projectoproepen waarmee men tegemoet wil komen aan de prioritaire maatschappelijke behoeften in het Waalse Gewest.

Het FOREm zal de praktische uitvoering van de maatregelen op zich nemen.

I. Behoud van de banen die dankzij de APE-maatregelen werden gecreëerd: eenmalige jaarlijkse subsidie

Het nieuwe decreet voorziet in de toekenning van een subsidie die de banen standvastig maakt die zijn gecreëerd met behulp van de drie volgende steunmaatregelen:

• huidige APE;
• startbaanovereenkomsten (SBO's gesubsidieerd door het Waals Gewest);
• tewerkstelling van jongeren in de non-profitsector.

Het doel is om de toegekende steun in het kader van die maatregelen voor elke werkgever om te zetten in een eenmalige jaarlijkse subsidie. Elke werkgever die op 30 september 2021 de voorgenoemde steun kreeg toegekend, kan in het kader van het nieuwe decreet een subsidie krijgen.

1. Bedrag van de subsidie

Aan de hand van een berekeningsformule wordt het bedrag berekend van de subsidie die elke werkgever geniet op het moment dat de hervorming van kracht wordt.

Ter herinnering: volgens de huidige APE-steun, genieten werkgevers een dubbel voordeel:

• steun van het Waals Gewest (subsidie waarvan het bedrag afhangt van het aantal punten dat het Gewest aan de werkgever heeft toegekend om een bepaald aantal werkzoekenden aan te nemen die de activiteit zullen uitvoeren waarvoor de steun werd aangevraagd; in 2021 was een APE-punt 3174,17 euro waard);
• een vermindering van de werkgeversbijdragen voor sociale zekerheid.

De omvorming van de APE-steun bestaat voortaan uit twee aparte “luiken”: één om de subsidies met punten om te zetten in een eenmalig bedrag en één om de verminderingen van de werkgeversbijdragen voor de sociale zekerheid om te zetten in een eenmalig bedrag. Door die twee luiken bij elkaar op te tellen, krijgt men uiteindelijk het bedrag van de eenmalige jaarlijkse subsidie voor elke werkgever, waarmee men ijvert voor het behoud van de banen die zijn gecreëerd in het kader van het APE-decreet.

De omzettingsformule is bovendien ook een “afvlakking”. Er wordt namelijk ook rekening gehouden met het subsidiepercentage van de werkgever over drie referentiejaren (2017, 2018 en 2019). Voor sommige kleine structuren (non-profit en lokale overheden) die aan bepaalde criteria voldoen, is het echter mogelijk om begin 2022 een herberekening van de subsidie aan te vragen. Zo kunnen de moeilijke situaties waarmee ze werden geconfronteerd en waar de werkgevers geen vat op hadden tijdens de referentiejaren 2017, 2018 en 2019 deels worden geneutraliseerd.

Wat het behoud betreft van de banen die zijn gecreëerd in het kader van de “Startbaanovereenkomsten” en de “Tewerkstelling van jongeren in de non-profitsector”, omvat de berekening van de subsidie in voorkomend geval ook een derde luik dat rekening houdt met de toegekende steun via deze twee maatregelen.

Voor meer informatie over de berekening, raadpleeg het vademecum op de site van het FOREm (enkel beschikbaar in het Frans). Dat document is bedoeld om betrokken werkgevers te helpen en ze de middelen te leren kennen waarover ze via deze nieuwe APE-maatregelen kunnen beschikken. Bovendien is er ook een simulator voor de berekening van de eenmalige subsidie waarmee het bedrag wordt geschat dat de werkgever zal krijgen zodra de hervorming van kracht gaat (enkel beschikbaar in het Frans). Daarvoor kan elke betrokken werkgever de gegevens invoeren die het FOREm heeft opgestuurd via een individuele brief in de loop van de maand januari 2021.

2. Doel van de subsidie

De eenmalige jaarlijkse subsidie is bedoeld om de loonkosten en de verminderingen van de werkgeversbijdragen te dekken die worden betaald door de werkgever voor de werknemers die hij tewerkstelde in het kader van het APE-decreet, een startbaanovereenkomst of een tewerkstelling van jongeren in de non-profitsector of ook voor de aanwerving van niet-werkende werkzoekenden.

Wat die laatste categorie betreft, moet de Waalse regering nog beslissen hoe werkgevers een aanvraag zullen kunnen indienen om de aanwerving van niet-werkende werkzoekenden ook op te nemen in de jaarlijkse subsidie.

3. Handhaving van het globale volume van de werkgelegenheid

Om de volledige subsidie te kunnen genieten, moet het globale volume van de werkgelegenheid absoluut worden gehandhaafd.

Het globale volume van de werkgelegenheid omvat alle werknemers van de werkgever, ongeacht hoe hun verloning financieel geregeld wordt (eigen middelen, APE-subsidie, startbaanovereenkomst, subsidie “tewerkstelling van jongeren in de non-profitsector” of gelijk welke andere staatssteun voor de verloning).

Dat volume wordt bepaald op basis van het gemiddelde jaarlijks aantal tewerkgestelde werknemers per werkgever in het kader van het APE-decreet, berekend voor de jaren 2017, 2018 en 2019.

Als de werkgever geen APE-steun heeft genoten tijdens alle referentiejaren, wordt de berekening van het globale volume van de referentiewerkgelegenheid aangepast aan de periode waarin de werkgever wel APE-steun genoot.

Als het globale volume van de werkgelegenheid daalt, wordt het subsidiebedrag voor het betrokken jaar teruggevorderd in verhouding tot het globale volume van de werkgelegenheid dat niet werd gerespecteerd. De werkgever kan echter een aanvraag indienen tot vrijstelling van deze verplichting.

II. Scheppen van nieuwe banen die tegemoetkomen aan prioritaire maatschappelijke behoeften

Het nieuwe decreet biedt de mogelijkheid om een subsidie toe te kennen aan werkgevers die in het toepassingsgebied vallen, zodat er nieuwe banen kunnen worden gecreëerd die tegemoetkomen aan prioritaire maatschappelijke behoeften.

Deze subsidie is bedoeld om de lonen en de socialezekerheidsbijdragen volledig of gedeeltelijk te dekken van met een arbeidsovereenkomst aangeworven niet-werkende werkzoekenden.

1. Betrokken werkgevers

Het toepassingsgebied van de nieuwe maatregelen is identiek aan het toepassingsgebied van de APE-steun. Het gaat om de volgende werkgevers die over een vestigingseenheid beschikken in het Franse taalgebied:

• werkgevers uit de openbare sector of lokale overheden (autonome gemeentebedrijven die de gemeenten hebben opgezet, politiezones, hulpverleningszones);
• werkgevers uit de non-profitsector (vzw’s en openbare nutsbedrijven, openbare huisvestingmaatschappijen, instellingen met een rechtspersoonlijkheid zonder winstoogmerk en waarvan het doel is om bedrijven te helpen, sociale verhuurkantoren);
•  werkgevers uit de onderwijssector.

2. Betrokken werkzoekenden

De werkzoekenden die in aanmerking komen voor een subsidie zijn niet-werkende werkzoekenden.

Het gaat hier om iedereen die bij het FOREm staat ingeschreven als werkzoekende sinds minstens een dag en die niet gebonden is door een arbeidsovereenkomst noch door een statutaire arbeidsrelatie en die geen zelfstandige activiteit uitoefent in hoofdberoep.

Om er zeker van te zijn dat een kandidaat aan die voorwaarden voldoet, kunnen de werkgever en de toekomstige werknemer zelf, vóór de aanwerving, een beveiligde databank raadplegen waarin staat dat de werkzoekende een niet-werkende werkzoekende is.

3. Procedure: projectoproepen

De subsidie wordt voor bepaalde of onbepaalde duur toegekend in het kader van een procedure voor projectoproepen.

De Waalse regering moet de volgende zaken nog bepalen: het maximaal toegewezen totaalbedrag van de subsidie voor elke projectoproep; de prioritaire maatschappelijke behoeften die het project moet dekken; de toelaatbaarheidsvoorwaarden; de voorwaarden voor de projecten om in aanmerking te komen; het maximumbedrag van de steun, toegekend per voltijdsequivalent.

4. Aanwerving van niet-werkende werkzoekenden

De werkgever zal een niet-werkende werkzoekende kunnen aanwerven zodra de toekenning van de subsidie van kracht gaat en ten laatste binnen een termijn van zes maanden vanaf de eerste dag van de maand die volgt op de bekendmaking van de toekenning van de subsidie.

De aanwerving moet gebeuren aan de hand van een arbeidsovereenkomst conform de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, afgesloten voor voltijdse of deeltijdse tewerkstelling die ten minste overeenstemt met een halftijdse tewerkstelling. Voor de deeltijdse werknemers die werknemers of personeelsleden vervangen die een loopbaanonderbreking of een tijdskrediet nemen, mag de werkregeling ook een 1/5^e-regeling zijn.

5. Voorwaarden: verhoging van het referentiepersoneelsbestand en behoud van het globale volume van de werkgelegenheid

Elk jaar gaat het FOREm na of de werkgever een aantal niet-werkende werkzoekenden heeft aangeworven dat overeenstemt met het aantal voltijdsequivalenten waarvoor de subsidie werd toegekend. Als het referentiepersoneelsbestand niet is gestegen met een aantal niet-werkende werkzoekenden dat overeenstemt met het aantal voltijdsequivalenten waarvoor de subsidie werd toegekend, zal het FOREm de subsidie terugvorderen in verhouding tot het minimumaantal voltijdsequivalenten dat gerespecteerd moest worden.

Het referentiepersoneelsbestand wordt berekend op basis van het aantal werknemers in dienst met een arbeidsovereenkomst, berekend in voltijdse equivalenten, tijdens de vier kwartalen voorafgaand aan het kwartaal dat voorafgaat aan de kennisgeving van de beslissing tot overdracht van de subsidie.

Bovendien moet de werkgever het globale volume van de referentiewerkgelegenheid op peil houden tijdens de hele duur van de beslissing van toekenning van de subsidie om de volledige subsidie te kunnen genieten.

Het globale volume van de werkgelegenheid is gelijk aan de som van het referentiepersoneelsbestand en het aantal voltijdsequivalenten waarvoor de subsidie werd toegekend.

• Voor werkgevers waarvan het globale volume van de referentiewerkgelegenheid meer dan 5 werknemers bedraagt, berekend in voltijdsequivalenten, wordt geacht aan de verplichting van het behoud van het globale volume van de werkgelegenheid te hebben voldaan als het globale volume van de werkgelegenheid van de werkgever in de loop van het betrokken jaar 90% van het globale volume van de referentiewerkgelegenheid bereikt.
• Voor werkgevers waarvan het globale volume van de referentiewerkgelegenheid gelijk is aan of minder is dan 5 werknemers, berekend in voltijdsequivalenten, wordt geacht aan de verplichting van het behoud van het globale volume van de werkgelegenheid te hebben voldaan als het globale volume van de werkgelegenheid van de werkgever in de loop van het betrokken jaar 80% van het globale volume van de referentiewerkgelegenheid bereikt.

III. Betaling van de subsidie

De subsidie wordt uitbetaald door het FOREm, volgens modaliteiten die de Waalse regering nog moet bepalen.

IV. Grenzen

Het bedrag van de subsidie kan niet hoger zijn dan de effectieve werkgeverskosten van de tewerkstelling van niet-werkende werkzoekenden gebonden door een arbeidsovereenkomst op basis van de beslissing om de subsidie toe te kennen.

V. Cumulaties

De nieuwe subsidie kan niet worden gecumuleerd met een gewestelijke verlaging van de werkgeversbijdragen voor sociale zekerheid. Voor werknemers die in een ander Gewest zijn tewerkgesteld en die gesubsidieerd worden op basis van het nieuwe decreet kan de werkgever de subsidie echter cumuleren met de verminderingen van de werkgeversbijdragen voor sociale zekerheid die zijn toegekend door een ander Gewest voor “gesubsidieerde contractuelen”.

Bron: decreet van 10 juni 2021 betreffende het standvastig maken van de in het kader van de regeling voor de steun ter bevordering van de tewerkstelling (Franse afkorting "APE") gecreëerde jobs en de creatie van jobs die beantwoorden aan prioritaire maatschappelijke behoeften BS, 1 juli 2021; https://www.leforem.be/documents/Vademecum_APE_060521.pdf