Sociaal Strafwetboek: nieuwe sancties na de omzetting van twee europese richtlijnen

Van 

Door de omzetting van de “TPWC Directive” en de “Work-Life Balance Directive” werd het Sociaal Strafwetboek gewijzigd en voorziet het in nieuwe sancties bij niet-naleving van bepaalde verloven (geboorteverlof, zorgverlof,...), de informatieplicht en de minimumrechten die aan werknemers worden toegekend.


1. Niet-naleving van bepaalde verloven en flexibele werkregelingen

Een wet van 7 oktober 2022 wijzigt bepalingen betreffende de omzetting van moederschapsverlof, geboorteverlof, zorgverlof en adoptieverlof en voorziet in verschillende ontslagbeschermingen. Ze voert ook een wettelijk stelsel in voor flexibele werkregelingen.

Meer informatie over deze maatregelen vindt u in ons artikel gepubliceerd op 11 november 2022.

De aanpassingen van het Sociaal Strafwetboek zijn als volgt.

1.1. Omgezet moederschapsverlof, zorgverlof en geboorteverlof

De begrippen omgezet moederschapsverlof (= verlof waarop de werknemer recht heeft, omdat de moeder in het ziekenhuis is opgenomen of is overleden) en zorgverlof worden ingevoerd, terwijl het begrip vaderschapsverlof wordt vervangen door het begrip geboorteverlof.

Met een sanctie van niveau 2 wordt bestraft, de werkgever, zijn aangestelde of lasthebber die:

  • het geboorteverlof niet toegekend heeft aan de werknemer die er recht op heeft of;
  • de duur of de voorwaarden van dit geboorteverlof niet in acht heeft genomen.

Met een sanctie van niveau 2 wordt bestraft, de werkgever, zijn aangestelde of lasthebber die:

  • het zorgverlof niet heeft toegekend aan de werknemer die er recht op heeft;
  • de duur of de voorwaarden van het zorgverlof niet in acht heeft genomen.

Voor deze nieuwe inbreuken wordt de geldboete vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers.

1.2. Recht op tijdskrediet en loopbaanonderbreking

Er wordt voorzien in een extra sanctiemogelijkheid wanneer het recht op tijdskrediet en loopbaanonderbreking wordt verhinderd.

Met een sanctie van niveau 2 wordt bestraft, de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die de duur of de voorwaarden van dit recht niet in acht neemt.

Voor deze nieuwe inbreuk wordt de geldboete vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers.

2. Niet-naleving van het recht op informatie en de minimumeisen inzake arbeidsvoorwaarden

Een andere wet van 7 oktober 2022 garandeert werknemers het recht op informatie over de belangrijkste aspecten van hun arbeidsrelatie. Ze stelt ook bepaalde minimumeisen vast met betrekking tot de arbeidsvoorwaarden (meerdere banen, verplichte opleidingen, overgang naar een andere vorm van werk, maximale duur van proeftijden, minimale voorspelbaarheid van het werk) en biedt bescherming tegen nadelige behandeling en ontslag.

Meer informatie over deze maatregelen vindt u in ons artikel gepubliceerd op 11 november 2022.

De wijzigingen die werden aangebracht aan het Sociaal Strafwetboek zien er  als volgt uit.

2.1. Minimale voorspelbaarheid van het werk 

Wordt bestraft met een sanctie van niveau 2, de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die de werknemer,  tewerkgesteld  op grond van een variabel uurrooster,  die heeft geweigerd een prestatie te verrichten terwijl hij het recht had om ze te weigeren, nadelig heeft behandeld.

2.2. De kosteloze verplichte opleidingen

Wordt bestraft met een sanctie van niveau 3, de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die aan zijn werknemer niet kosteloos de opleidingen aanbiedt wanneer die noodzakelijk zijn voor de werknemer om het werk waarvoor hij is aangeworven, uit te voeren en wanneer die moeten worden verstrekt door de werkgever in toepassing van een wettelijke regeling of een collectieve arbeidsovereenkomst.

Wordt bestraft met een sanctie van niveau 2, de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die:

  • buiten de werkuren de opleidingen verstrekt die noodzakelijk zijn voor de werknemer om het werk waarvoor hij is aangeworven, uit te voeren, en die moeten worden verstrekt door de werkgever in toepassing van een wettelijke regeling of een collectieve arbeidsovereenkomst, zonder dat hij aantoont dat het organiseren ervan tijdens de werkuren onmogelijk is;
  • de opleidingsuren die noodzakelijk zijn voor de werknemer om het werk waarvoor hij is aangeworven, uit te voeren, en die moeten worden verstrekt door de werkgever in toepassing van een wettelijke regeling of een collectieve arbeidsovereenkomst, niet in aanmerking neemt als arbeidsduur.

2.3. Meerdere banen

Wordt bestraft met een sanctie van niveau 2, de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die:

  • aan zijn werknemer verbiedt om, behoudens de wettelijk voorziene gevallen, buiten zijn werkrooster te werken voor één of meerdere andere werkgevers;
  • of hem om die reden onderwerpt aan een nadelige behandeling.

2.4. Overgang naar een andere vorm van werk

Wordt bestraft met een sanctie van niveau 2, de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die, de werknemer die aan de voorwaarden voldoet en die een meer zekere en meer voorspelbare vorm van werk vraagt niet op schriftelijke of elektronische wijze, met redenen omkleed en binnen de voorziene termijn te rekenen vanaf de datum van ontvangst van het verzoek beantwoordt.

2.5. Informatie over de arbeidsrelatie

Wordt bestraft met een sanctie van niveau 3, de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die, aan zijn werknemer niet de elementen van informatie over de belangrijkste aspecten van hun arbeidsrelatie geeft.

Wordt bestraft met een sanctie van niveau 2, de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die:

  • aan zijn werknemer onjuiste of onvolledige informatie-elementen verstrekt rond de belangrijkste aspecten van hun arbeidsrelatie onvolledig;
  • aan zijn werknemer de informatie over de belangrijkste aspecten van hun arbeidsrelatie niet binnen de voorziene wijze en termijnen heeft medegedeeld;
  • zijn werknemer niet zo snel mogelijk en uiterlijk op de dag waarop de wijziging van kracht wordt, informeert over elke wijziging van de aspecten van de arbeidsrelatie.

2.6. Arbeidsreglement

Er worden nieuwe sancties voorzien wanneer bepaalde vermeldingen niet voorkomen in het arbeidsreglement.

Wordt bestraft met een sanctie van niveau 2, de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die in zijn arbeidsreglement de vermeldingen die worden opgelegd door de wet voor de deeltijdse werknemers tewerkgesteld in het kader van een variabel werkrooster niet heeft opgenomen.

Wordt bestraft met een sanctie van niveau 1, de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die het volgende niet heeft opgenomen in zijn arbeidsreglement:

  • de procedure, met inbegrip van de formele voorwaarden en opzegtermijnen, die de werkgever en de werknemer bij beëindiging van het arbeidsrelatie in acht moeten nemen, alsmede de termijnen voor het aantekenen van bezwaar tegen het ontslag, of verwijzing naar de op deze punten toepasselijke wet- of regelgeving;
  • de vermelding van de collectieve arbeidsovereenkomsten en/of collectieve akkoorden gesloten in de onderneming en die van toepassing zijn op de werkomstandigheden en, wat betreft de collectieve arbeidsovereenkomsten die buiten de onderneming zijn gesloten, de vermelding van het bevoegde paritair orgaan waarin deze zijn gesloten;
  • het door de werkgever geboden recht op opleiding of de verwijzing naar de wettelijke of reglementaire bepalingen of collectieve arbeidsovereenkomsten die dit recht regelen;
  • de sociale zekerheidsinstelling die de sociale bijdragen in het kader van de arbeidsrelatie ontvangt.

Daarnaast is er voortaan een sanctie van niveau 2 voorzien wanneer de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber geen afschrift van het arbeidsreglement aan iedere werknemer bezorgt .

Er wordt ook een sanctie van niveau 2 voorzien wanneer de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber:

  • in geval van wijziging van het arbeidsreglement de door de wet voorziene procedure voor het opstellen of het wijzigen van het reglement niet nageleefd heeft;
  • of geen afschrift van dit gewijzigde reglement aan de werknemer gegeven heeft.

Voor al deze nieuwe inbreuken vermeld in punt 2 wordt de geldboete vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers, met uitzondering van degene rond de ontbrekende vermeldingen in het arbeidsreglement en rond de wijziging van dat laatste.

3. Herinnering aan sanctieniveaus

De werkgever, aangestelde of lasthebber die een inbreuk pleegt bedoeld in het Sociaal Strafwetboek, stelt zich bloot aan een administratieve of strafrechtelijke sanctie. Deze sancties zijn onderverdeeld in 4 niveaus:

 

Gevangenisstraf

Strafrechtelijke geldboete

Administratieve geldboete

Niveau 1

/

/

10 tot 100 euro

Niveau 2

/

Ofwel een geldboete van 50 tot 500 euro

Ofwel een geldboete van 25 tot 250 euro

Niveau 3

/

Ofwel een geldboete van 100 tot 1.000 euro

Ofwel een geldboete van 50 tot 500 euro

Niveau 4

Ofwel een gevangenisstraf van 6 maanden tot 3 jaar

En/of een geldboete van 600 tot 6.000 euro

Ofwel een geldboete van 300 tot 3.000 euro

 

Merk op dat de bedragen in de tabel moeten worden verhoogd met extra opdeciemen (sinds 1 januari 2017 bedrag van de boete x 8)!

 

Bronnen:

Wet van 7 oktober 2022 tot gedeeltelijke omzetting van de Richtlijn (EU) 2019/1158 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 betreffende het evenwicht tussen werk en privéleven voor ouders en mantelzorgers, en tot intrekking van Richtlijn 2010/18/EU van de Raad, en tot regeling van een aantal andere aspecten op het vlak van de verloven, B.S., 31 oktober 2022.

Wet van 7 oktober 2022 houdende gedeeltelijke omzetting van Richtlijn (EU) 2019/1152 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 betreffende transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden in de Europese Unie, B.S., 31 oktober 2022.