Nieuwe regels inzake sociaal recht voor diplomatieke zendingen en ambassades

Vanaf 15 februari 2018 worden de collectieve arbeidsovereenkomsten van toepassing op het lokale personeel van diplomatieke zendingen.

De wet van 15 januari 2018 houdende diverse bepalingen inzake werk wijzigt de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités op verschillende punten.

1. Uitbreiding van de cao-wet naar het lokale personeel van diplomatieke zendingen

De wetgever verduidelijkt dat de cao-wet niet van toepassing is op buitenlandse openbare overheden Belgische openbare overheden,  net zoals de Belgische openbare overheden worden uitgesloten.

De wetgever onderwerpt het lokale personeel van de volgende instanties aan de cao-wet:

• diplomatieke zendingen;
• de missies bij internationale organisaties die hun zetel hebben in België (NAVO en Europese Unie);
• de consulaire posten en de buitenlandse diplomatieke of consulaire ambtenaren die gevestigd zijn in België.  

Het betreft aldus het lokale personeel van ambassades en consulaten, permanente vertegenwoordigingen bij de EU en de NAVO, regionale vertegenwoordigingen bij het Europees Comité van de Regio's, organisaties van statengroepen (ACP, Afrikaanse Unie …),  culturele, economische en toeristische  instellingen verbonden met een diplomatieke zending,  de Wereldorganisatie van de Douane, Eurocontrol, SHAPE, Secretariaat van de  Benelux  …

Deze uitbreiding heeft enkel betrekking op het personeel dat niet geniet van een geprivilegieerd statuut krachtens de Verdragen van Wenen van 18 april 1961 inzake diplomatiek verkeer en van 24 april 1963 inzake consulair verkeer of ieder ander toepasselijk internationaal instrument. Het diplomatieke personeel (zoals ambassadeurs, consuls) wordt dus niet beoogd door de cao-wet, alleen het lokale personeel dat geen diplomatiek statuut heeft (technisch en administratief personeel, chauffeurs, …).

2. Een betere sociale bescherming

Het diplomatieke personeel ontvangt een wedde waarvan het bedrag en de evolutie worden bepaald door de bevoegde staat. Het lokale personeel dat dit diplomatieke statuut niet heeft (technisch en administratief personeel) kreeg tot op heden een loon dat vrij werd bepaald door de ambassade die bovendien geen indexregels op deze lonen moest toepassen.

Aangezien de cao-wet van toepassing wordt op het lokale personeel van diplomatieke zendingen heeft dit een betere sociale bescherming van deze werknemers tot gevolg. De cao's van de Nationale Arbeidsraad zijn voortaan op hen van toepassing evenals de sectorale cao's van het paritair comité waaronder ze zullen ressorteren.

2.1.  Toepassing van de cao's van de Nationale Arbeidsraad

Alle cao's gesloten in de Nationale Arbeidsraad worden van toepassing op het lokale technische en administratieve personeel van diplomatieke zendingen. 

Zo mag het loon van deze werknemers niet lager zijn dan het interprofessioneel minimumloon (GGMMI) en moet het worden geïndexeerd. De werkgever moet hen een tussenkomst in hun vervoerskosten betalen. Ze kunnen betaald omstandigheidsverlof nemen ter gelegenheid van een familiale gebeurtenis (klein verlet), betaald educatief verlof of verlof om dwingende redenen nemen. Vrouwelijke werknemers hebben recht op borstvoedingspauzes. De werknemers krijgen toegang tot tijdskrediet, ouderschapsverlof en brugpensioen (SWT). Ze kunnen aan hun werkgever vragen om hun ontslag te motiveren en aanspraak maken op een vergoeding van 3 tot 17 weken loon in geval van kennelijk onredelijk ontslag. Ontslagen werknemers kunnen ook outplacement genieten onder bepaalde voorwaarden.

Alle cao's gesloten in de Nationale Arbeidsraad kunnen op de website van de NAR worden geraadpleegd: www.nar.be.

2.2.  Toepassing van de sectorale cao's  

De toepassing van de cao-wet op het lokale personeel van diplomatieke zendingen heeft ook tot gevolg dat dit personeel voortaan onder een paritair comité zal ressorteren en de toepassing van de sectorale collectieve arbeidsovereenkomsten gesloten in dit paritair comité zal genieten.

Voor het grootste gedeelte van het betrokken personeel zal het paritair comité voor de       non-profitsector (PC 337) bevoegd zijn. Dit paritair comité is echter residuair. Dit betekent dat het niet bevoegd is als er een specifiek paritair comité bestaat voor een bepaalde activiteit of een bepaalde personeelscategorie. Zo is PC 145 bijvoorbeeld het bevoegd paritair comité voor de tewerkstelling van de tuinman voor het onderhoud van de tuin voor eigen rekening en is PC 323 het bevoegd paritair comité voor de tewerkstelling van een dienstbode.

Voor het ogenblik heeft PC 337 nog niet veel sectorale cao's gesloten. In PC 337 is er geen enkele cao die een sectoraal barema vaststelt zodat alleen het  interprofessioneel minimumloon (GGMMI) van de NAR van toepassing is. Daarentegen is PC 337 een specifiek mechanisme inzake loonindexering overeengekomen. PC 337 heeft ook een cao inzake tijdskrediet gesloten.

2.3. Toepassing van de Belgische sociale wetten

Het lokale personeel van diplomatieke zendingen was en blijft onderworpen aan de Belgische sociale wetten betreffende:

• de arbeidsovereenkomsten;
• de tewerkstelling van werknemers van vreemde nationaliteit;
• de arbeidsduur;
• de jaarlijkse vakantie;
• de sociale documenten (waaronder het arbeidsreglement);
• de sociale zekerheid.

3. Inwerkingtreding

Deze nieuwe bepalingen treden in werking op 15 februari 2018.

4. Wettelijke referenties

Artikelen 2 tot 5 van de wet van 15 januari 2018 houdende diverse bepalingen inzake werk (BS van 5 februari 2018)

5. Samengevat