Wanneer een werknemer tijdens de werkuren naar zijn huisdokter, een specialist of het ziekenhuis gaat, heeft hij in principe geen recht op gewaarborgd loon, tenzij wanneer het gaat om een zwangerschapsonderzoek, een onderzoek bij de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer of een controleonderzoek n.a.v. een arbeidsongeval of beroepsziekte. Ook in het geval dat de werknemer ziek wordt tijdens de werkdag en naar huis gaat, is er recht op gewaarborgd loon.
Onderzoeken tijdens de werkuren waarvoor er recht is op gewaarborgd loon
Zwangerschap
Het betreft alle onderzoeken die tijdens de zwangerschap plaatsvinden. Om recht te hebben op gewaarborgd loon moet de werkneemster de werkgever wel voorafgaand verwittigen én aantonen dat het onderzoek niet kon gebeuren buiten de arbeidsuren. De werkgever heeft het recht om de werkneemster een attest te vragen dat haar afwezigheid rechtvaardigt.
Onderzoek door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer
Als de werknemer in het kader van de wetgeving welzijn op het werk een medisch onderzoek ondergaat dat wordt uitgevoerd door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer (ongeacht of het onderzoek verplicht is of niet), dan wordt de tijd die hij hieraan besteed als arbeidstijd beschouwt en ook als dusdanig bezoldigd. Dergelijke onderzoeken moeten in principe ook steeds tijdens de werkuren plaatsvinden. Ook de eventuele verplaatsingskosten en de kosten van het onderzoek zijn ten laste van de werkgever.
Controleonderzoek n.a.v. een arbeidsongeval of beroepsziekte
De wet voorziet ook een gewaarborgd loon ingeval de werknemer die slachtoffer werd van een arbeidsongeval of een beroepsziekte, een medisch controleonderzoek moet ondergaan of een behandeling of verzorging moet krijgen. De werkgever kan dit gewaarborgd loon op zijn beurt wel terugvorderen van de verzekeraar.
Ziek tijdens de arbeidsdag
Een werknemer die het werk aanvangt zoals voorzien maar ziek wordt tijdens de arbeidsdag en naar huis gaat, heeft recht op gewaarborgd loon. De werkgever kan in dergelijk geval wel een doktersattest vragen dat de arbeidsongeschiktheid bevestigt of de verplichting om een doktersattest af te leveren opnemen in het arbeidsreglement of een collectieve arbeidsovereenkomst.
Andere onderzoeken tijdens de werkuren
Buiten de hierboven opgesomde gevallen, geldt het principe dat de werknemer zijn afspraken voor een medisch onderzoek in zijn privétijd dient vast te leggen. Wanneer dit praktisch niet mogelijk is, zal de werknemer een halve of volledige dag vakantie of inhaalrust moeten opnemen in overleg met zijn werkgever. Hij zal in geen geval recht hebben op gewaarborgd loon aangezien hij niet arbeidsongeschikt is en dit ongeacht de aard van het onderzoek (vrijwillige afspraak of verplichte controle).
Indien de behandelende arts een medisch attest aflevert van arbeidsongeschiktheid, wordt de werknemer als ziek beschouwd en is er wel recht op gewaarborgd loon. Indien het attest alleen de afspraak bevestigt maar de werknemer niet als arbeidsongeschikt erkent, zal er geen recht zijn op de betaling van gewaarborgd loon.