Een werknemer die zijn prestaties vermindert in het kader van tijdskrediet of thematisch verlof moet als een deeltijdse werknemer worden beschouwd. De RVA gaat de controles op de naleving van de regels ter zake opvoeren en heeft hiertoe een nota ter attentie van de werkgevers gepubliceerd.
Een werkgever die een werknemer tewerkstelt die zijn prestaties vermindert in het kader van tijdskrediet of thematisch verlof moet bepaalde regels in acht nemen om te vermijden dat hij bij controle van de inspectiediensten wordt bestraft. Bovendien moeten werkgever en werknemer bepaalde principes naleven om te vermijden dat de werknemer het recht op onderbrekingsuitkeringen verliest.
I. Naleving van de regels inzake deeltijds werk
In geval van vermindering van de arbeidstijd in het kader van tijdskrediet of thematisch verlof wordt de werknemer tijdelijk een deeltijdse werknemer.
De arbeidsovereenkomst van een deeltijdse werknemer moet schriftelijk worden vastgelegd en door werkgever en werknemer worden ondertekend ten laatste op het ogenblik dat de werknemer begint met de uitvoering van zijn deeltijdse prestaties. Dit geschrift moet de overeengekomen arbeidsregeling vermelden alsook het overeengekomen werkrooster als het een vast werkrooster betreft. Is dit niet het geval, dan moet dit geschrift vermelden dat de werknemer volgens een variabel werkrooster is tewerkgesteld en moet worden verwezen naar de regels van het arbeidsreglement inzake de bepaling van variabele uurroosters.
Vervolgens is de werkgever verplicht een kopie van dit geschrift op papier of elektronisch te bewaren op de plaats waar het arbeidsreglement kan worden geraadpleegd.
In de praktijk moeten werkgever en werknemer erop toezien dat een bijlage bij de arbeidsovereenkomst wordt gesloten die gans de periode van loopbaanonderbreking dekt. Aarzel niet contact op te nemen met uw payroll advisor als u meer informatie of een model van bijlage wenst te bekomen.
Als de prestatievermindering de concrete vorm aanneemt van een variabel deeltijds werkrooster, dan moet de werkgever in zijn arbeidsreglement een algemeen kader opnemen waarmee de variabele deeltijdse werkroosters kunnen worden vastgesteld.
De werkgever moet het werkrooster 5 werkdagen voor de aanvang ervan meedelen aan de werknemer (of binnen een andere termijn die bij cao algemeen verbindend is verklaard).
Meer informatie hierover vindt u in ons artikel over de bekendmakingsregels inzake deeltijds werk.
Ten slotte moet de werkgever die niet over een tijdregistratiesysteem beschikt, alle aan de werknemer meegedeelde afwijkingen van het vast of variabel deeltijds werkrooster optekenen in een specifiek document dat "controledocument" wordt genoemd.
Meer informatie hierover vindt u in ons artikel over de regels inzake afwijking van het deeltijds werkrooster.
II. Naleving van de tewerkstellingsbreuk bij loopbaanonderbreking
In geval van vermindering van de prestaties in het kader van tijdskrediet of thematisch verlof moet de werkgever erop toezien dat de werkelijk gepresteerde uren die recht geven op loon overeenstemmen met de werktijd die het gevolg is van de breuk van de loopbaanonderbreking en dit gedurende een referteperiode.
Is dit niet het geval, dan kan de RVA weigeren om de uitkeringen te betalen voor gans de periode van loopbaanonderbreking en de reeds betaalde uitkeringen terugvorderen.
Loopbaanonderbreking met een vaste deeltijdse arbeidsregeling:
De werkelijk gepresteerde en betaalde uren moeten tijdens de periode van loopbaanonderbreking overeenstemmen met de breuk die het gevolg is van de loopbaanonderbreking over een maand (of over een periode langer dan een maand in functie van de cyclus die van toepassing is).
Voorbeeld: een werknemer neemt twee maanden halftijds ouderschapsverlof. In het kader van zijn ouderschapsverlof heeft hij een vaste arbeidsregeling van 19 u/week. Als de gepresteerde en betaalde uren meer dan 19 u/week bedragen, dan is er een niet-toegelaten cumulatie van de RVA-uitkering met het loon.
Loopbaanonderbreking met een flexibele deeltijdse arbeidsregeling:
De werkelijk gepresteerde en betaalde uren moeten over de referteperiode (in principe 3 maanden maar verlengbaar tot 1 jaar) overeenstemmen met de breuk die het gevolg is van de loopbaanonderbreking. Als de periode van loopbaanonderbreking korter is dan de geldende referteperiode, dan moeten de werkelijk gepresteerde uren over de periode van loopbaanonderbreking overeenstemmen met de breuk die het gevolg is van de loopbaanonderbreking.
Voorbeeld: een werknemer neemt halftijds tijdskrediet van 1 januari 2018 tot 30 juni 2019 (18 maanden). In het kader van zijn tijdskrediet heeft hij een flexibele arbeidsregeling van gemiddeld 19 u/week, na te leven over een referteperiode van 12 maanden (kalenderjaar). Als de gepresteerde en betaalde uren tijdens deze referteperiode meer dan gemiddeld 19 u/week bedragen, dan is er een niet-toegelaten cumulatie van de RVA-uitkering met het loon. Dit is eveneens het geval als de gepresteerde uren van 1 januari 2019 tot 30 juni 2019 gemiddeld meer dan 19u/week bedragen.
III. Verbod om overuren te verrichten
Wanneer een werknemer zijn prestaties vermindert in het kader van tijdskrediet of thematisch verlof, dan is het hem verboden overuren te verrichten. Dit verbod geldt ook voor vrijwillige overuren.
Voor bijkomende uren, namelijk uren die door de deeltijdse werknemer boven zijn arbeidsregeling worden verricht zonder de arbeidsduur voor voltijdse werknemers in de onderneming te overschrijden, zijn bijzondere regels voorzien. Het verrichten van bijkomende uren is onder de volgende voorwaarden toegelaten:
- de werknemer mag niet systematisch bijkomende uren verrichten (het moet occasioneel blijven);
- de werknemer moet zijn toestemming geven voor het verrichten van deze bijkomende uren;
- deze bijkomende uren mogen geen aanleiding tot overloon geven. Het krediet aan bijkomende uren zonder overloon moet dus in acht worden genomen;
- deze bijkomende uren mogen niet worden betaald, maar moeten tijdens de geldende referteperiode (zie punt II.) en binnen de periode van de loopbaanonderbreking door de werknemer worden ingehaald.
Bij niet-naleving van deze regels kan de RVA weigeren om de uitkeringen te betalen voor gans de periode van loopbaanonderbreking en de reeds betaalde uitkeringen terugvorderen.
IV. Naleving van bepaalde regels bij toepassing van een systeem van arbeidsduurvermindering op deeltijdse werknemers
Het systeem van arbeidsduurvermindering bestaat erin de arbeidsduur te verminderen door de effectieve wekelijkse arbeidsduur te behouden maar inhaalrustdagen toe te kennen.
Dit systeem kan onder de volgende voorwaarden worden toegepast op een werknemer die zijn prestaties vermindert in het kader van tijdskrediet of thematisch verlof:
- de inhaalrustdagen worden betaald (op het ogenblik waarop ze worden ingehaald en niet op het ogenblik van de prestaties);
- de inhaalrustdagen worden opgenomen tijdens de periode van loopbaanonderbreking;
- de prestaties kunnen geen aanleiding geven tot overloon.
Bij niet-naleving van deze voorwaarden kan de RVA weigeren om de uitkeringen te betalen voor gans de periode van loopbaanonderbreking en de reeds betaalde uitkeringen terugvorderen.
V. Naleving van bepaalde regels bij toepassing van het systeem van glijdende uurroosters op deeltijdse werknemers
Het systeem van glijdende uurroosters is een regeling waarbij de werknemer zelf begin en einde van zijn arbeidsprestaties alsook zijn pauzes bepaalt mits naleving van stam- en glijtijden.
Dit systeem kan onder de volgende voorwaarden worden toegepast op een werknemer die zijn prestaties vermindert in het kader van tijdskrediet of thematisch verlof:
- de regels inzake deeltijdse arbeid worden nageleefd (zie punt I.);
- de praktische modaliteiten (stam- en glijtijden, maximale dagelijkse en wekelijkse arbeidsduur, ...) van het systeem van glijdende uurroosters voor werknemers met loopbaanonderbreking worden vastgelegd in het arbeidsreglement en in de arbeidsovereenkomst van de werknemer;
- de breuk die het gevolg is van de loopbaanonderbreking wordt in acht genomen (zie punt II.)
Bij niet-naleving van deze voorwaarden kan de RVA weigeren om de uitkeringen te betalen voor gans de periode van loopbaanonderbreking en de reeds betaalde uitkeringen terugvorderen.