Het nieuwe stelsel van economische werkloosheid als gevolg van de energiecrisis: de wet is gepubliceerd (update)

article image Van 

De RVA had reeds zijn instructies omtrent dit nieuwe stelsel van economische werkloosheid als gevolg van de energiecrisis op zijn website gepubliceerd, waardoor werkgevers het systeem konden aanvragen. Ondertussen is ook de wet verschenen in het Belgisch Staatsblad.

Van 1 oktober 2022 tot en met 31 maart 2023 kan de werkgever een nieuwe vorm van economische werkloosheid als gevolg van de energiecrisis invoeren. De RVA heeft over dit systeem een nieuw infoblad E5 gepubliceerd op zijn website en het aanvraagformulier C106A-Energie staat online. De werkgever kan dus overgaan tot de invoering van deze vorm van economische werkloosheid rekening houdend met de principes die hierna worden besproken.

1. Voor wie en wanneer kan dit aangevraagd worden?

Werkgevers kunnen zowel voor arbeiders als voor bedienden een beroep doen op de economische werkloosheid als gevolg van de energiecrisis.

Voor arbeiders zal het wel moeilijker worden om van dit nieuwe systeem gebruik te maken. In het klassieke systeem van economische werkloosheid volstaat het immers om voor arbeiders een “gebrek aan werk” aan te tonen wat door de rechtspraak ruim wordt geïnterpreteerd. Nu moet de onderneming voldoen aan de definitie van een energie-intensief bedrijf, zowel wanneer hij het systeem wenst in te voeren voor de arbeiders als voor de bedienden. Dat betekent concreet dat de onderneming moet kunnen aantonen dat:  

  • de aankoop van energieproducten (met inbegrip van energieproducten andere dan aardgas en elektriciteit) voor het kalenderjaar 2021 ten minste 3% van de toegevoegde waarde van het bedrijf uitmaakt;

OF

  • dat de definitieve energierekening voor het trimester voorafgaand aan het trimester waarin de firma gebruik maakt van de bijzondere regeling tijdelijke werkloosheid energie is verdubbeld ten opzichte van de definitieve energierekening voor hetzelfde trimester van het voorafgaande jaar. Bij de beoordeling van het begrip definitieve energierekening, moet rekening gehouden worden met de factuur die door de onderneming effectief werd betaald.

Om na te gaan of u aan één van deze twee voorwaarden voldoet, dient u contact op te nemen met uw boekhouder.

Voor bedienden zal de onderneming dan weer niet (bijkomend) moeten voldoen aan de definitie van “onderneming in moeilijkheden” zoals dat het geval is bij de “klassieke” economische werkloosheid maar volstaat het dat de onderneming aan de bovenvermelde voorwaarden voldoet.

2. Welke formaliteiten moeten er vervuld worden? 

2.1 Voorafgaandelijke formaliteiten

2.1.1 Verzending formulier C106A-Energie

Ten minste 5 kalenderdagen (i.p.v. 14 kalenderdagen op voorhand zoals de gewone C106A voor de toepassing van de “klassieke” economische werkloosheid voor bedienden) vóór de kennisgeving van de eerste effectieve werkloosheidsdag moet de onderneming een formulier C106A-Energie overmaken aan de RVA, ofwel per aangetekend schrijven ofwel elektronisch.

Opmerking: de RVA bevestigt dat hij de termijn van vijf dagen soepel zal toepassen. Dat betekent dat vanaf het ogenblik dat de onderneming de ontvangstbevestiging van de indiening van het formulier C106A-Energie ontvangt van de RVA, hij reeds de mededeling van de eerste effectieve werkloosheidsdag naar de RVA kan versturen.

Met het formulier C106A-Energie verklaart de onderneming aan de RVA op eer dat hij aan de definitie van een energie-intensief bedrijf voldoet. Er hoeven geen bewijsstukken toegevoegd te worden aan het formulier. Wel moeten de bewijsstukken in de onderneming ter beschikking gehouden worden van de RVA die ze kan opvragen en kan controleren.

2.1.2 Aankondiging periode economische werkloosheid

Net zoals in het “klassieke” systeem van economische werkloosheid dient er een voorafgaandelijke elektronische mededeling te gebeuren t.a.v. de RVA. Deze mededeling zal drie kalenderdagen vóór de eerste voorziene werkloosheidsdag, (de dag van kennisgeving en de eerste voorziene werkloosheidsdag niet inbegrepen) moeten verstuurd worden.

Indien op niveau van de sector een koninklijk besluit in een kortere mededelingstermijn voorziet dan drie kalenderdagen, dan is die van toepassing.

Als de onderneming op dit nieuwe systeem van economische werkloosheid een beroep wil doen voor zijn arbeiders én bedienden, dan moet hij wel een aparte voorafgaandelijke elektronische mededeling versturen voor elk van beide categorieën werknemers.

Dezelfde voorafgaandelijke mededelingstermijn van drie dagen moet ook worden gerespecteerd t.a.v. de werknemers (en t.a.v. de ondernemingsraad, bij gebrek de vakbondsafvaardiging indien aanwezig in de onderneming).

2.2 Formaliteiten bij aanvang

Net zoals dat het geval is voor de “klassieke” economische werkloosheid voor arbeiders en bedienden, moeten volgende formaliteiten eveneens worden vervuld bij aanvang van de economische werkloosheid:

  • de maandelijkse mededeling van de eerste effectieve werkloosheidsdag aan de RVA én
  • de maandelijkse elektronische aangifte ASR scenario 5.

Tot en met 31/12/2022 geldt er een vrijstelling voor de werkgever van:

  • afgifte van een controlekaart C3.2A en inschrijving in het validatieboek;
  • het verrichten van een ASR scenario 2.

3. Welke regeling kan ingevoerd worden?

Er zijn twee regelingen mogelijk en dit zowel voor de arbeiders als voor de bedienden:

  • een regeling van volledige schorsing voor maximum vier weken;
  • een regeling van gedeeltelijke arbeid, waarbij er minder dan drie arbeidsdagen per week of minder dan één arbeidsweek per twee weken wordt gewerkt (regeling ‘grote schorsing’) voor maximum drie maanden.

Er moet geen verplichte werkweek worden ingevoerd na een regeling van 4 weken volledige schorsing (zoals dat wel het geval is bij de “klassieke” economische werkloosheid voor arbeiders). Er zal dus onmiddellijk aansluitend op het einde van een regeling van 4 weken volledige schorsing een nieuwe regeling van 4 weken volledige schorsing kunnen ingevoerd worden. Dat betekent dus concreet dat de werknemers in principe onbeperkt tot de voorziene einddatum van deze nieuwe regeling (= 31/12/2022) tijdelijk werkloos kunnen gesteld worden.

Het is geen probleem om werknemers meer te werk te stellen dan in de mededeling van de voorziene tijdelijke werkloosheid is aangekondigd. Deze tijdelijke werkloosheid verliest daardoor in voorkomend geval niet het karakter van “tijdelijke werkloosheid energie”.

Opgelet! De aanvraag kan steeds maar voor een periode van 4 weken volledige schorsing gebeuren en niet onmiddellijk voor de resterende periode tot en met 31/12/2022. U kan dus in de voorafgaandelijke elektronische mededeling t.a.v. de RVA telkens slechts een volledige schorsing aanvragen voor maximum 4 weken maar u kan u wel steeds een aansluitende aanvraag voor 4 weken volledige schorsing doen zonder dat er een verplichte werkweek moet gerespecteerd worden.

Stel dat de onderneming tijdens dit jaar reeds een beroep gedaan heeft op de “klassieke” economische werkloosheid voor bedienden (= maximum 16 weken volledige schorsing of 26 weken gedeeltelijke schorsing per jaar), dan moeten deze weken in het klassieke systeem niet worden aangerekend op het nieuwe systeem van economische werkloosheid als gevolg van de energiecrisis.

4. Op welke vergoedingen hebben de werknemer recht?

De werknemers die economisch werkloos zullen worden gesteld als gevolg van de energiecrisis zullen recht hebben op:

  • een tijdelijke werkloosheidsuitkering van 70% (i.p.v. 65%) van het begrensde brutoloon (= 3.075,04 euro per maand);
  • een supplement ten laste van de werkgever van 6,22 euro per dag tijdelijke werkloosheid, tenzij een sectoraal fonds de betaling ervan ten laste neemt. In de sectoren waar een sectorale cao reeds voorziet in de betaling (door de werkgever of het fonds voor bestaanszekerheid) van een minimumbedrag van 6,22 euro per werkloosheidsdag in geval van economische werkloosheid in het “klassieke” stelsel, volstaat de betaling van deze sectorale toeslag en is de werkgever geen extra toeslag van 6,22 euro meer verschuldigd.

Dit supplement van 6,22 euro per dag stemt overeen met het supplement dat door de RVA werd ten laste genomen in het kader van de coronawerkloosheid en kan geïndexeerd worden. Het bedrag werd op 1 november 2022 geïndexeerd en bedraagt 6,34 euro. Het bedrag werd opnieuw op 1 december 2022 geïndexeerd en bedraagt 6,47 euro.
Wij verwijzen ook graag naar het artikel "Stelsel tijdelijke werkloosheid energiecrisis en supplement: verduidelijkingen".

5. Andere aandachtspunten

5.1 Verhouding t.o.v. het "klassieke" stelsel economische werkloosheid

Het systeem van economische werkloosheid als gevolg van de energiecrisis betreft een nieuwe vorm van economische werkloosheid die zal bestaan naast het klassieke systeem van economische werkloosheid.

Vergeet niet dat wat het klassieke systeem van economische werkloosheid betreft, er tot 31/12/2022 soepele overgangsmaatregelen gelden! Voor meer info hierover verwijzen wij u naar ons artikel terzake.

Dit betekent dus concreet dat beide systemen naast elkaar zullen bestaan en dat werkgevers een keuzemogelijkheid zullen hebben tussen de beide systemen alsook van het ene systeem naar het andere systeem zullen kunnen overgaan.

Bij overgang van de “klassieke” economische werkloosheid naar het nieuwe systeem als gevolg van de energiecrisis moet de werkgever de lopende mededelingen in het kader van het “klassieke” systeem niet stopzetten. Eens de C106A-Energie aan de RVA werd overgemaakt, moet enkel een nieuwe mededeling aan de RVA gebeuren die de RVA automatisch zal linken aan de C106A-Energie zodat voor de werknemers vermeld in de nieuwe mededeling de regeling economische  werkloosheid energie van toepassing is.

Eens de onderneming op eer heeft verklaard dat zij aan de definitie van een energie-intensief bedrijf voldoet door indiening van het formulier C106A-Energie, registreert de RVA de onderneming als een energie-intensief bedrijf en geldt voor alle werknemers van de onderneming het nieuwe stelsel tijdelijke werkloosheid energie voor alle mededelingen van de voorziene economische werkloosheid die nadien verstuurd worden naar de RVA.

Opgelet! Het nieuwe stelsel van economische werkloosheid als gevolg van de energiecrisis moet steeds voor de volledige onderneming worden ingevoerd. Het is bijgevolg niet mogelijk om een onderscheid te maken tussen afdelingen of vestigingen, noch om een onderscheid te maken tussen arbeiders en bedienden (en dus voor de ene de “klassieke” economische werkloosheid en voor de andere de economische werkloosheid energiecrisis toe te passen).

5.2 Gelijkstelling voor jaarlijkse vakantie

Het nieuwe stelsel tijdelijke werkloosheid als gevolg van de energiecrisis wordt gelijkgesteld voor de jaarlijkse vakantie aangezien het een vorm van economische werkloosheid betreft.

5.3 Schorsing opzeggingstermijn

Het nieuwe stelsel tijdelijke werkloosheid als gevolg van de energiecrisis schorst de opzeggingstermijn in geval van een opzeg gegeven door de werkgever (ook wanneer de opzeggingstermijn reeds aangevangen is vóór 1 oktober 2022).

In geval van een opzeg gegeven door de werknemer is er geen schorsing van de opzeggingstermijn.

5.4 Sanctie voor de werkgever in geval van ten onrechte ingeroepen tijdelijke werkloosheid?

In één van onze vorige artikels informeerden wij u over een tijdelijke sanctionering van werkgevers die ten onrechte bepaalde vormen van tijdelijke werkloosheid hebben ingeroepen. Deze sanctionering is eveneens van toepassing op het nieuwe stelsel van tijdelijke werkloosheid als gevolg van de energiecrisis.

6. Wat is de geldigheidsduur

    Het nieuwe systeem tijdelijke werkloosheid als gevolg van de energiecrisis is van toepassing vanaf 1/10/2022 tot en met 31/03/2023.

    7. Bron

    Wet dd. 30 oktober 2022 houdende tijdelijke ondersteuningsmaatregelen ten gevolge van de energiecrisis, Belgisch Staatsblad, 3 november 2022.

    8. Overzichtstabel: "klassieke" economische werkloosheid (soepel regime tot en met 31/12/2022) vs. economische werkloosheid als gevolg van de energiecrisis

     

    Klassieke EW arbeiders

    TW energie arbeiders

    Klassieke EW bedienden

    TW energie bedienden

    Toelatings-voorwaarden

    “Gebrek aan werk”

    Aankoop van energieproducten van

    ten minste 3% van de Toegevoegde waarde voor kalenderjaar 2021 of verdubbeling van de definitieve energierekening voor het 3de kwartaal 2022 t.o.v. het 3de kwartaal 2021

    Voldoen aan de definitie van “onderneming in moeilijkheden”: substantiële daling van minimum 10% van de omzet, de productie of de bestellingen in één van de 4 voorafgaande kwartalen in vergelijking met het corresponderende kwartaal van 2021, 2020 of 2019 of het aantal dagen TW voor arbeiders (zowel EW als coronawerkloosheid) bedraagt ten minste 10% van het globaal aantal aan de RSZ aangegeven dagen tijdens het kwartaal voorafgaand aan het kwartaal van aanvraag.

     

     

     

    Aankoop van energieproducten van ten minste 3% van de Toegevoegde waarde voor kalenderjaar 2021 of verdubbeling van de definitieve energierekening voor het 3de kwartaal 2022 t.o.v. het 3de kwartaal 2021

    Vooraf-gaandelijke formaliteiten

    1. Geen C106A versturen naar de RVA

     

    2. Vooraf-gaandelijke kennisgeving t.a.v. de RVA, de werknemers en de OR (bij gebrek, de VA) ten minste 3 kd op voorhand

     

     

    1. Minstens 5 kd vóór de kennisgeving van de eerste effectieve werkloosheidsdag een formulier C106A-Energie versturen naar de RVA zonder bewijsstukken (bewijsstukken in de onderneming ter beschikking houden i.g.v. controle)

     

    2. Vooraf-gaandelijke kennisgeving t.a.v. de RVA, de werknemers en de OR (bij gebrek, de VA) ten minste 3 kd op voorhand

     

    1. Minstens 14 kd vóór de kennisgeving van de eerste effectieve werkloosheidsdag een formulier C106A-Overgangsregeling  versturen naar de RVA met bewijsstukken

     

    2. Vooraf-gaandelijke kennisgeving t.a.v. de RVA, de werknemers en de OR (bij gebrek, de VA) ten minste 3 kd op voorhand

     

    1. Minstens 5 kd vóór de kennisgeving van de eerste effectieve werkloosheidsdag een formulier C106A-Energie versturen naar de RVA zonder bewijsstukken (bewijsstukken in de onderneming ter beschikking houden i.g.v. controle)

     

    2. Vooraf-gaandelijke kennisgeving t.a.v. de RVA, de werknemers en de OR (bij gebrek, de VA) ten minste 3 kd op voorhand

     

    Formaliteiten bij aanvang

    Wel:

    • Maandelijkse mededeling 1ste effectieve werkloosheids-dag aan de RVA
    • ASR 5

    Niet:

    Afgifte C3.2A en bijhouden vamidatieboek

    - ASR 2

     

    Wel:

    • Maandelijkse mededeling 1ste effectieve werkloosheids-dag aan de RVA
    • ASR 5

    Niet:

    - Afgifte C3.2A en bijhouden vamidatieboek

    - ASR 2

     

    Wel:

    • Maandelijkse mededeling 1ste effectieve werkloosheids-dag aan de RVA
    • ASR 5

    Niet:

    - Afgifte C3.2A en bijhouden vamidatieboek

    - ASR 2

     

    Wel:

    • Maandelijkse mededeling 1ste effectieve werkloosheids-dag aan de RVA
    • ASR 5

    Niet:

    - Afgifte C3.2A en bijhouden vamidatieboek

    - ASR 2

     

    Regeling

    Volledige schorsing: ofwel 4 weken + verplichte werkweek ofwel 8 weken + 2 verplichte werkweken ofwel 12 weken + 3 verplichte werkweken

     

    OF

     

    Gedeeltelijke schorsing:

    • “Grote” schorsing: regeling waarbij minder dan 3 arbeidsdagen / week of minder dan 1 arbeidsweek / 2 weken wordt gewerkt voor max. 3 maanden + 1 verplichte werkweek.
    • “Kleine” schorsing: regeling waarin er minstens 3 arbeidsdagen / week of minstens 1 arbeidsweek / twee weken wordt gewerkt voor max. 12 maanden

     

    Volledige schorsing van max. 4 weken zonder verplichte werkweek

     

    OF

     

    Gedeeltelijke schorsing (enkel “grote” schorsing: regeling waarin er < 3 arbeidsdagen / week of minder dan 1 arbeidsweek / twee weken wordt gewerkt voor max. 3 maanden.

     

    Geen “kleine” schorsing mogelijk

    Volledige schorsing van max. 16 weken

     

    OF

     

    Gedeeltelijke schorsing van max. 26 weken (met minstens 2 werkdagen per week)

     

    per kj zonder verplichte werkweek

    Volledige schorsing van max. 4 weken zonder verplichte werkweek

     

    OF

     

    Gedeeltelijke schorsing ( regeling waarin er < 3 arbeidsdagen / week of minder dan 1 arbeidsweek / 2  weken wordt gewerkt) voor max. 3 maanden

    Vergoeding WN’s

    1. Uitkering TW van 65% van het begrensde brutoloon (= 3.075,04 euro per maand)

     

    2. Supplement van min. 2 euro per dag TW te betalen door de WG (of kan ook ten laste worden gelegd van het sectoraal sociaal fonds)   

     

    1. Uitkering TW van 70% van het begrensde brutoloon (= 3.075,04 euro per maand)

     

    2. Supplement van min. 6,22 euro per dag TW te betalen door de WG (of kan ook ten laste worden gelegd van het sectoraal sociaal fonds). Als suppplement bij EW hoger ligt dan moet dit betaald worden

    1. Uitkering TW van 65% van het begrensde brutoloon (= 3.075,04 euro per maand)

     

    2. Supplement per dag TW minstens = supplement EW van toepassing voor de arbeiders van dezelfde WG en/of het PC waaronder de WG zou ressorteren als hij arbeiders zou tewerkstellen met:

    - een minimum van 5,63 euro per dag TW  indien de werkgever toepassing maakt van CAO n° 159 van de NAR;

    - een minimum van 2 euro per dag TW indien de werkgever toepassing maakt van een cao;

    - een minimum van 5 euro per dag TW indien de werkgever toepassing maakt van een ondernemingsplan. 

     

     

    1. Uitkering TW van 70% van het begrensde brutoloon (= 3.075,04 euro per maand)

     

    2. Supplement van min. 6,22 euro per dag TW te betalen door de WG (of kan ook ten laste worden gelegd van het sectoraal sociaal fonds). Als suppplement bij EW hoger ligt dan moet dit betaald worden

     

    Geldigheids-duur

    Van 1/7/2022 t.e.m. 31/12/2022

    Van 1/10/2022 t.e.m. 31/12/2022

    Van 1/7/2022 t.e.m. 31/12/2022

    Van 1/10/2022 t.e.m. 31/12/2022