Sinds 1 december 2017 werden de regels inzake gelijkstelling van studieperiodes in het sociaal statuut voor zelfstandigen gewijzigd. Deze hervorming heeft tot doel de reglementeringen van de pensioenstelsels voor werknemers, ambtenaren en zelfstandigen op elkaar af te stemmen. Op dit ogenblik beschikken we enkel over voorlopige richtlijnen.
Hieronder vindt u de antwoorden op de essentiële vragen die u zich in dit verband stelt.
Gelijkstelling van studieperiodes: wat is dat?
De gelijkstelling van studieperiodes is een mogelijkheid om mits betaling uw studiejaren te laten meetellen voor de berekening van uw pensioen en het bedrag van uw pensioen dus te verhogen.
Goed om weten: met het afkopen van de studieperiode kunt u het bedrag van uw pensioen verhogen maar dit verhoogt de duur van uw loopbaan niet!
Op welke pensioenen is de nieuwe reglementering van toepassing?
De nieuwe reglementering geldt voor:
- pensioenen die effectief ten vroegste ingaan op 1 december 2018;
- overlevingspensioenen die ten vroegste ingaan op 1 december 2018 als gevolg van het overlijden van een nog niet gepensioneerde zelfstandige dat na 30 november 2018 plaatsheeft.
Zijn hiervan uitgesloten:
- Overlevingspensioenen berekend op basis van rustpensioenen die effectief en voor de eerste maal op uiterlijk 1 november 2018 ingaan.
Welke studieperiodes kunnen worden gelijkgesteld?
De studieperiodes die voor gelijkstelling in aanmerking komen, worden beperkend opgesomd en hebben elk een eigen specifiek karakter zoals de maximumduur van de gelijk te stellen jaren. We gaan hier niet in op de bijzonderheden maar geven een eenvoudige opsomming.
U kunt vijf soorten periodes afkopen:
- volledige studiejaren in het hoger onderwijs die geleid hebben tot het behalen van een einddiploma;
- periodes van voorbereiding van een doctoraatsthesis;
- stageperiodes;
- periodes met een leerovereenkomst;
- volledige periodes van één jaar gevolgd in het secundair onderwijs na de 6 jaren verplicht onderwijs.
Bovendien komen enkel de studiejaren in aanmerking die tot het behalen van een diploma of een titel hebben geleid. Dit betekent dat een overgedaan jaar niet meetelt in de berekening.
Moeten al mijn studiejaren worden gelijkgesteld?
Nee, u hebt de keuze. De gelijkstelling kan betrekking hebben op de totale duur van uw studies of op een gedeelte ervan.
Hoeveel gaat dit kosten?
Als u uw aanvraag indient tijdens de overgangsperiode (van 01/12/2017 tot 30/11/2020) betaalt u een forfaitaire kwartaalbijdrage van 382,49 €. Dit stemt overeen met een jaarlijks bedrag van 1.529,96 €. Als uw aanvraag daarentegen kwartalen vóór de 1ste januari van uw 20ste verjaardag omvat en pas later tien jaar na het behalen van uw diploma ingediend is, dan zal u een actuariële bijdrage verschuldigd zijn voor deze kwartalen.
Vanaf 01/12/2020 zal het bovengenoemde forfait enkel nog van toepassing zijn op aanvragen die worden ingediend binnen de tien jaar na het behalen van het diploma (of getuigschrift of gelijkgesteld document).
Voor aanvragen die buiten deze termijn worden ingediend, zal het sociaal verzekeringsfonds u een actuariële bijdrage vragen.
De bijdragen voor het afkopen van studiejaren moeten binnen 6 maanden na de beslissing van het RSVZ integraal worden betaald bij uw sociaal verzekeringsfonds. Voor de betaling van dit bedrag kan u geen afbetalingsplan worden toegekend.
Goed om weten: de bijdragen die worden betaald voor de gelijkstelling van uw studieperiodes zijn fiscaal volledig aftrekbaar in het jaar waarin ze worden betaald!
De nieuwe regeling lijkt me niet voordelig. Kan ik toch nog genieten van de oude reglementering?
Ja! Tot november 2020 kunt u kiezen voor de reglementering die u best past.
Hoe uw aanvraag indienen?
U kunt uw aanvraag schriftelijk indienen bij uw dossierbeheerder van het sociaal verzekeringsfonds en er de nodige bewijsstukken bijvoegen (diploma, getuigschrift, …).
Wat is de termijn om de aanvraag in te dienen?
Uw aanvraag moet ingediend zijn vóór de eerste effectieve ingangsdatum van uw rustpensioen.
In welk stelsel moet men de aanvraag tot gelijkstelling van de studieperiodes indienen in geval van gemengde loopbaan?
De aanvraag tot gelijkstelling moet worden ingediend in het stelsel waartoe u op het tijdstip van de aanvraag behoort (werknemer, zelfstandige of ambtenaar).
Om een aanvraag in te dienen in het stelsel voor zelfstandigen moet u dus zelfstandige zijn op de datum van indiening van uw aanvraag tot gelijkstelling.
Als u op het tijdstip van uw aanvraag aan geen enkel wettelijk pensioenstelsel onderworpen bent, moet u de aanvraag indienen in het laatste stelsel waarin u zich bevond.
Opmerking: er mogen maximum twee aanvragen worden ingediend (voor alle stelsels samen). Bovendien kunt u dezelfde studieperiode niet in meerdere stelsels gelijkstellen.