In juli 2017 hebben de sociale partners van het Paritair Comité voor de begrafenisondernemingen (PC 320) een plan voor een eerlijke concurrentie ondertekend. Dit plan voorziet in de invoering van een statuut van gelegenheidswerknemers in deze sector.
Het statuut van gelegenheidswerknemers bestaat al in de landbouw-, tuinbouw- en horecasector. Dit zal binnenkort ook het geval zijn voor de begrafenisondernemingen. Wij leggen u hieronder verder uit wat dit statuut inhoudt.
Doelen
In deze sector moet de werkgever vaak mensen tewerkstellen voor zeer korte en onregelmatige prestaties (bv, 1 of 2 uur/dag voor hooguit een paar keer per week). Daarenboven kan dit werk niet op voorhand worden gepland.
De werkgever moet op vandaag zware administratieve formaliteiten naleven (schriftelijke arbeidsovereenkomsten, aanplakking van uurroosters, enz.), die niet in verhouding staan tot de zeer beperkte omvang van deze tewerkstellingen. Dit heeft tot gevolg dat de sector zich blootstelt aan sociale fraude. Voor de werknemers die slechts prestaties van korte duur leveren wordt beroep gedaan op constructies van schijnzelfstandigheid, illegale terbeschikkingstellingen, enz.…
Om deze praktijken te vermijden werd een overeenkomst over het statuut van de gelegenheidswerknemers in het Paritair Comité voor de begrafenisondernemingen (PC 320) afgesloten. Deze maatregel moet de administratieve lasten voor de werkgevers verlichten en een antwoord bieden op de onmogelijkheid om op voorhand het werk te plannen.
Voor welke werknemers?
De collectieve arbeidsovereenkomst betreffende de gelegenheidswerknemers in de begrafenisondernemingen is van toepassing op oproepbare werknemers zonder vast uurrooster die op vrijwillige basis werken.
Met andere woorden, het gaat dus uitsluitend om de werknemers die af en toe, ter gelegenheid van een overlijden:
- taken verrichten zoals documenten bezorgen, transport van de overledene verzorgen, opbaringen verzorgen, een rouwkapel plaatsen, het onthaal in het rouwcentrum verzorgen en/of bij de koffietafel helpen;
- de kist met het stoffelijk overschot of de urne met de as van de overledene dragen en in de (ceremonie) wagen plaatsene nabestaanden begeleiden en/of de (ceremonie) wagen besturen en net houden.
Werknemers met onregelmatige en korte prestaties
Het gaat hierbij uitsluitend om werknemers die bij eenzelfde werkgever niet meer prestaties verrichten dan:
- 200 dagen per jaar
En
- Maximaal 800 uren per jaar.
Deze limieten gelden niet voor gepensioneerden. Zij mogen meer dan 200 dagen en 800 uur per jaar gelegenheidsarbeid verrichten.
Voorwaarden
1. Raamovereenkomst
Het wetsontwerp voorzag oorspronkelijk in de vervanging van de schriftelijke arbeidsovereenkomst door een dagelijkse Dimona, met vermelding van het aanvangs- en eindtijdstip van de prestatie.
De CAO voegt er echter nog een bijkomende formaliteit aan toe. Uiterlijk bij aanvang van de eerste tewerkstelling moeten werkgever en werknemer schriftelijk een raamovereenkomst sluiten. Een model werd door de cao vastgesteld en is hier beschikbaar.
Bij iedere effectieve tewerkstelling in het kader van dergelijke raamovereenkomst wordt tussen werkgever en gelegenheidswerknemer een arbeidsovereenkomst voor gelegenheidsarbeid gesloten voor een bepaalde tijd of voor een duidelijk omschreven werk. Deze arbeidsovereenkomst voor gelegenheidsarbeid kan zowel schriftelijk als mondeling worden gesloten.
2. Tijdsopvolging
De werkgever zal voor de gelegenheidswerknemers die hij tewerkstelt bovendien gebruik moeten maken van een elektronisch systeem van tijdsopvolging waarbij de werknemer telkens het begin en het einde van de prestatie elektronisch moet registreren, waarna de opgetekende gegevens automatisch zullen overgemaakt aan de sociaalrechtelijke instanties worden (al dan niet via een sociaal secretariaat).
3. Arbeidsduur
Bepaalde afwijkingen op de minimale dagelijkse en wekelijkse arbeidsduur die reeds in de begrafenissector bestaan zijn ook van toepassing op gelegenheidswerknemers.
a. Minimale dagelijkse arbeidsduur
In principe bepaalt de wet dat de duur van elke werkperiode niet minder dan drie uur mag bedragen. Een afwijking hierop is mogelijk via een collectieve arbeidsovereenkomst, hetgeen het geval is binnen de begrafenissector. Elke werkperiode van een gelegenheidswerknemer mag dus minder dan drie uur bedragen (zonder evenwel minder te zijn dan één uur).
b. Minimale wekelijkse arbeidsduur
In principe mag de wekelijkse arbeidsduur van een deeltijdse werknemer niet lager liggen dan 1/3de van de wekelijkse arbeidsduur van de voltijdse werknemers binnen dezelfde categorie in de onderneming. Een afwijking hierop is mogelijk via een collectieve arbeidsovereenkomst, hetgeen het geval is binnen de begrafenissector. Bijgevolg mag de wekelijkse duur van de prestaties van een deeltijdse werknemer lager liggen dan 1/3de van wekelijkse arbeidsduur van de voltijdse werknemers binnen dezelfde categorie in de onderneming.
c. Over de garantie van 25 uren op jaarbasis
De collectieve overeenkomst bepaalt ook dat de garantie van 25 uren op jaarbasis niet van toepassing voor gelegenheidswerknemers is.
4. Loon en bijdragen
Er zijn geen bijzonderheden hiervoor uitgewerkt. De gewone regels inzake loonschalen en sociale bijdragen zijn dus van toepassing.
Inwerkingtreding
Deze maatregelen zal op 1 januari 2019 in werking treden, op voorwaarde dat de wet nog vóór het einde van het jaar wordt gepubliceerd...
Toch bestaat er nog steeds onzekerheid, met name over de concrete toepassing en de controle van deze nieuwe status door de RSZ. Wij houden u verder op de hoogte.
Bronnen
Wetsontwerp van 26 oktober 2018 houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken.
Collectieve arbeidsovereenkomst van 4 december 2018 betreffende de gelegenheidswerknemers in de begrafenisondernemingen.