Coronavirus: (eindelijk) een kader voor verplicht telewerk!
Van
op
2 Februari 2021
De sociale partners hebben een collectieve arbeidsovereenkomst tot omkadering van verplicht telewerk gesloten.
Sinds maart 2020 is telewerk onvermijdelijk geworden in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus. Naargelang de gezondheidssituatie wordt telewerk namelijk verplicht of aanbevolen.
Ondernemingen die geen structureel telewerk in hun onderneming hadden ingevoerd, hebben gebruik gemaakt van occasioneel telewerk. Het ziet er echter naar uit dat deze situatie langer zal blijven duren. Er moest dan ook een expliciet kader komen voor verplicht of aanbevolen telewerk.
Op 26 januari 2021 hebben de sociale partners een collectieve arbeidsovereenkomst (cao nr. 149) gesloten tot omkadering van verplicht of aanbevolen telewerk omwille van de coronacrisis. Deze cao heeft enerzijds betrekking op het statuut van telewerkers en anderzijds op het beleid inzake welzijn op het werk in het kader van telewerk. We lichten dit hierna toe.
A. Algemeen kader
Wat?
De cao nr. 149 is van toepassing op telewerk dat door de overheidsinstanties werd verplicht of aanbevolen in het raam van de maatregelen om de opmars van het coronavirus tegen te gaan.
Wie?
De cao nr. 149 is van toepassing op ondernemingen die op 1 januari 2021 geen regeling inzake structureel of occasioneel telewerk hebben uitgewerkt.
Deze nieuwe vorm van telewerk heeft dus een suppletief karakter. Met andere woorden: ze is slechts van toepassing als op ondernemingsvlak niets anders werd bepaald inzake telewerk.
Als daarentegen akkoorden op ondernemingsvlak bestaan waarbij vóór 1 januari 2021 een beleid inzake structureel of occasioneel telewerk wordt ingevoerd, dan moet de cao nr. 149 niet worden toegepast.
Hoe?
De nadere toepassingsregels van de cao nr. 149 kunnen worden verduidelijkt:
- in collectieve arbeidsovereenkomsten die op ondernemingsvlak worden gesloten of,
- door een wijziging van het arbeidsreglement of,
- door individuele akkoorden of,
- meegedeelde telewerkpolicies die werden opgesteld met inachtneming van de regels van het sociaal overleg om op een adequate manier rekening te houden met de bijzondere voorwaarden die op de ondernemingen van toepassing zijn.
Wanneer?
De cao nr. 149 is van toepassing tot 31 december 2021.
B. Statuut van de telewerker
Arbeidsvoorwaarden
Een telewerker heeft dezelfde rechten en plichten als wanneer hij in de lokalen van de werkgever werkt.
Kosten verbonden aan telewerk
Over de volgende punten moeten afspraken worden gemaakt:
- terbeschikkingstelling door de werkgever van de nodige apparatuur en technische ondersteuning voor telewerk, bijvoorbeeld terbeschikkingstelling van een laptop;
- bij gebruik van de eigen apparatuur van de telewerker, de vergoeding of betaling door de werkgever van kosten voor installatie van relevante informaticaprogramma's, gebruiks-, werkings-, onderhouds- en afschrijvingskosten;
- bijkomende verbindingskosten.
In dit opzicht kan worden verwezen naar de forfaits die door de RSZ en de fiscus al zijn aanvaard in het kader van structureel of occasioneel telewerk.
Arbeidsorganisatie
In principe organiseert de telewerker zijn arbeidstijd vrij volgens de werkroosters die hij in de onderneming moest naleven. De werkbelasting en prestatienormen van de telewerker zijn dezelfde als wanneer hij in de lokalen van de werkgever werkt.
In de mate van het mogelijke moeten afspraken worden gemaakt over de volgende punten:
- de werkroosters van de telewerker als ze verschillen van de werkroosters die in de lokalen van de onderneming moeten worden nageleefd;
- de nadere regels inzake controle op de te behalen resultaten en/of de beoordelingscriteria;
- de periodes waarin de telewerker bereikbaar moet zijn om privéleven en telewerk op elkaar af te stemmen;
- de middelen om de telewerker te bereiken.
De werkgever heeft de mogelijkheid om op gepaste en proportionele wijze controle uit
te oefenen op de resultaten en/of de uitvoering van het werk. In dit kader moet het privéleven van de telewerker in acht worden genomen. De telewerker wordt geïnformeerd over de wijze waarop de controle in voorkomend geval wordt uitgeoefend.
C. Beleid inzake welzijn op het werk
Veiligheid en gezondheid
In het raam van aanbevolen of verplicht telewerk informeert de werkgever de werknemer over het beleid van de onderneming inzake welzijn op het werk specifiek in verband met telewerk.
Meer bepaald krijgen telewerkers van de werkgever informatie en richtlijnen over:
- de aanpassing van de werkpost,
- het goede gebruik van de beeldschermen en
- de beschikbare ondersteuning op het vlak van techniek en informatica.
Deze informatie, richtlijnen en preventiemaatregelen zijn gebaseerd op een multidisciplinaire risicoanalyse.
De telewerkers worden geïnformeerd over de namen en contactgegevens en de ondersteuning geboden door de direct leidinggevende, de preventieadviseurs bevoegd voor arbeidsveiligheid, arbeidsgeneeskunde en psychosociale aspecten van de interne of externe preventiedienst, en desgevallend van de vertrouwenspersoon of -personen.
Maatregelen tegen isolement
De werkgever moet passende maatregelen nemen om de verbondenheid van de telewerkers met de collega’s en met de onderneming te behouden en isolement te voorkomen. Daarbij wordt bijzondere aandacht besteed aan kwetsbare telewerkers. Met 'kwetsbare telewerkers' worden telewerkers bedoeld die bijvoorbeeld door hun persoonlijke situatie, gezins- en/of huisvestingssituatie met bijkomende spanningen te maken hebben tijdens het telewerk.
De werkgever kan onder andere goed georganiseerde en beperkte terugkeermomenten inplannen met inachtneming van de gezondheidsvoorschriften.
Bron