Arbeidsdeal : 4-dagenweek

Van 

Voltijdse werknemers kunnen aan hun werkgever vragen om hun wekelijkse prestaties op 4 in de plaats van 5 dagen te verrichten.


De wet houdende diverse arbeidsbepalingen van 3 oktober 2022 is verschenen in het BS van 10 november 2022. Deze wet moet de maatregelen uitvoeren waartoe de regering heeft beslist in het kader van de arbeidsdeal.

Een van de maatregelen, de 4-dagenweek, biedt de voltijdse werknemer de mogelijkheid om zijn arbeidsprestaties te verrichten gedurende 4 in de plaats van 5 dagen in de week.

1. Inhoud

Het invoeren van de 4-dagenweek betekent natuurlijk dat de normale arbeidsduur van maximum 8 uur per dag niet meer kan volgehouden worden.

De nieuwe maatregel voorziet volgende mogelijkheden :

  • Wanneer een werknemer niet meer dan 38 uur effectief per week werkt, dan kan hij, indien hij zijn normale voltijdse prestaties verricht gedurende 4 dagen per week, 9u30 per dag werken om zo de voltijdse tewerkstelling van 38 uur op 4 dagen te bereiken. Dit is mogelijk via een wijziging van het  arbeidsreglement volgens de gebruikelijke procedure die toestaat dat de dagelijkse grens van de arbeidsduur van een voltijdse werknemer 9 en een half uur bedraagt;
  • Wanneer een werknemer meer dan 38 uur effectief per week werkt met een maximum van 40 uren, dan kan hij ook 4 dagen per week werken door zijn wekelijkse arbeidsduur te delen door 4. Een effectieve werkweek van 40 uur kan dan gepresteerd worden à rato van 4 dagen van 10 uur. Dit is enkel mogelijk door het sluiten van een cao die toestaat dat de dagelijkse grens van de arbeidsduur van een voltijdse werknemer gelijk is aan de voltijdse wekelijkse arbeidsduur gedeeld door 4. Dit kan zowel een cao op sectorvlak als op ondernemingsniveau zijn die na registratie ervan kan ingevoegd worden in het arbeidsreglement zonder de gebruikelijke procedure van wijziging van het arbeidsreglement te moeten volgen..

Deze vierdagenweek mag niet leiden tot een verhoging van de arbeidsweek. De bedoeling van deze regeling is immers een betere work life balance te bereiken en derhalve ook burn outs te vermijden. De maatregel voorziet dan ook dat de werknemer die in toepassing van deze maatregel  zijn normale voltijdse prestaties verricht gedurende vier dagen per week geen vrijwillige overuren kan presteren op de andere dagen van de week. Andere overuren daarentegen zijn niet uitgesloten.

Sommigen zien in de organisatie van dergelijke vierdagenweek een voordeel voor de ecologische voetafdruk vermits de werknemer minder verplaatsingen moet doen. Anderzijds roept dit systeem ook wat vragen op want een 4-dagenweek betekent immers dat de werknemer geen beroep meer zou kunnen doen op het 1/5 tijdskrediet want daar is wel de voorwaarde dat de werknemer moet tewerkgesteld zijn in een 5-dagenwerkweek. Of de wetgeving inzake tijdskrediet hieraan zal aangepast worden, is nog niet duidelijk.

2. Aanvraag werknemer

De werknemer die wenst te werken in een 4-dagenweek moet aan zijn werkgever voorafgaandelijk een schriftelijk verzoek richten. Dit verzoek kan maar voor een periode van maximaal 6 maanden maar de aanvraag kan telkens opnieuw hernieuwd worden voor eenzelfde periode van maximaal 6 maanden.

3. Houding werkgever

Is de werkgever akkoord met het verzoek van de werknemer dan moet een schriftelijke overeenkomst worden opgemaakt. Die overeenkomst moet het concrete uurrooster vermelden, m.a.w. de rustdagen en de dagen van regelmatige onderbreking van de arbeid tijdens de arbeidsregeling, en de begin- en einddatum ervan. Die overeenkomst moet opgemaakt worden uiterlijk op het ogenblik waarop de arbeidsregeling start en kan dus telkens maar voor een periode van maximum 6 maanden gesloten worden.

De werkgever kan de aanvraag ook weigeren. Die weigering moet dan wel binnen de maand na het verzoek van de werknemer schriftelijk meegedeeld worden aan de werknemer, met verduidelijking van de reden. Dit kan bijvoorbeeld zijn om organisatorische redenen, omdat de functie in een vierdagenweek niet mogelijk is, of het verzekeren van de continuïteit van de onderneming.

De werknemer die een aanvraag indient om in een 4-dagenweek te werken geniet een extra bescherming : hij mag immers geen nadeel ondervinden van dergelijke aanvraag en de werkgever mag evenmin een einde stellen aan zijn arbeidsovereenkomst omwille van de aanvraag op zich. Redenen vreemd aan de aanvraag kunnen wel een ontslagreden zijn.

4. Documenten

Een werkgever moet ook nog rekening houden met wat acties omtrent de documenten:

  • Ten eerste moeten de aanvraag van de werknemer en de afgesloten overeenkomst of een kopie ervan bijgehouden worden op dezelfde plaats als het arbeidsreglement gedurende de periode waarop ze betrekking heeft en na afloop van de periode moeten die documenten ook nog eens 5 jaar bewaard worden door de werkgever.
  • Bovendien zal er, als hierom wordt gevraagd,  ook een kopie van die overeenkomst moeten bezorgd worden aan het comité voor preventie en bescherming op het werk of als die er niet is aan de vakbondsafvaardiging. Deze organen worden er bij betrokken in het kader van hun bevoegdheden inzake het welzijn van de werknemers.

Uiteraard ontvangt ook de werknemer een afschrift van de overeenkomst.

De niet-naleving van al deze formaliteiten kan gesanctioneerd worden met een administratieve geldboete van 200 tot 2000 € per inbreuk per werknemer.

5. Inwerkingtreding 

Deze maatregel zal in werking treden de 10de dag volgend op de dag van publicatie ervan in het Belgisch Staatsblad, dus 20 november 2022