De wet van 4 november 2020 inzake verschillende sociale maatregelen ingevolge de COVID-19-pandemie is op 13 november 2020 verschenen in het Belgisch Staatsblad. Deze wet is met terugwerkende kracht in werking getreden op 14 oktober 2020.
Deze wet wijzigt de wet van 4 mei 2020 (wet betreffende de opschorting van de verkiezingsprocedure) en bekrachtigt aldus het akkoord gesloten in de Groep van 10 over een nieuwe specifieke omkadering van alternatieve wijzen van stemming. Door deze maatregelen wenste de Groep van 10 het mogelijk te maken om de sociale verkiezingen toch te laten doorgaan tussen 16 en 29 november 2020 ondanks de epidemie van het coronavirus.
Waarin voorziet dit akkoord dat door de nieuwe wet wordt bekrachtigd?
- ondernemingen kunnen tot dag X+80 akkoorden sluiten met de vakorganisaties om elektronisch stemmen of stemming per brief in te voeren. Zo nodig kan het aantal stembureaus en de verdeling van de kiezers over de stembureaus nog worden aangepast overeenkomstig dit akkoord;
- ondernemingen kunnen tot dag X+80 een akkoord sluiten met de vakorganisaties om stemming per brief te organiseren voor werknemers die op de dag van stemming in de onderneming aanwezig zijn ingeval de stemming ter plaatse niet veilig kan worden georganiseerd wegens het coronavirus;
- ondernemingen die gebruikmaken van stemming per brief kunnen de oproepingsbrieven en de stembiljetten op dag X+80 via een gewone prioritaire zending (in plaats van een aangetekende zending) versturen naar werknemers die niet aanwezig zijn in de onderneming op de dagen dat deze oproepingsbrieven en stembiljetten worden overhandigd. In dat geval moet de werkgever de verzending bewijzen. De werkgever kan dit bewijs leveren door getuigen bij deze handeling uit te nodigen;
- ondernemingen kunnen tot en met dag Y een akkoord sluiten met de organisaties die kandidaten hebben voorgedragen waarbij de stembiljetten per brief die tot maximum 5 dagen na het sluiten van de stemming (dag Y+5) toekomen, als geldig in aanmerking worden genomen bij de stemopneming.
Een dergelijk akkoord kan worden gesloten om tegemoet te komen aan het risico van overbelasting van de post bij massale toepassing van stemming per brief en dus aan het feit dat vele stembiljetten per brief laattijdig riskeren toe te komen. Wanneer wordt vastgesteld dat een groot aantal stembiljetten per brief niet zijn toegekomen op dag Y, kan op dag Y nog een dergelijk akkoord worden gesloten.
Dit akkoord moet duidelijk bepalen binnen welke termijn na de sluiting van de stembureaus de laattijdige stembiljetten nog als geldig worden beschouwd. De termijn die in het akkoord wordt vastgelegd, mag niet langer zijn dan 5 kalenderdagen. De uiterste dag die in het akkoord kan worden vastgelegd voor het in aanmerking nemen van laattijdige stembiljetten is dus dag Y+5. Als de verkiezingen over verschillende dagen gespreid zijn, wordt altijd rekening gehouden met de laatste dag Y.
De werkgever moet de werknemers onmiddellijk op de hoogte brengen van dit gesloten akkoord via de gebruikelijke aanplakking.
Met een dergelijk akkoord worden de stembiljetten die hetzij via de post, hetzij via rechtstreekste overhandiging door de kiezer in de onderneming toekomen binnen de in het akkoord vastgelegde termijn als geldig beschouwd. Ingeval het akkoord geen uiterste uur voor het toekomen van de stembiljetten bepaalt (het akkoord kan bijvoorbeeld bepalen dat de stembiljetten per brief die uiterlijk tot de middag van Y+5 toekomen, in aanmerking worden genomen), betekent dit dat de kiezer zijn stembiljet rechtsgeldig aan de voorzitter van het stembureau kan overhandigen tot het einde van de werkdag Y+5.
Door het sluiten van een dergelijk akkoord wordt de stemopneming uitgesteld. Bij de sluiting van de stemming moet de voorzitter van het stembureau alle nodige maatregelen nemen ter bewaring van de stembussen, de stembiljetten en de documenten van de kiesverrichtingen. Het stembureau kan pas tot telling overgegaan wanneer de termijn die in het akkoord is overeengekomen, verstreken is. De behandeling van de stemmen per brief, de stemopneming en de verdeling en de aanduiding van de mandaten worden dus met de overeengekomen termijn van maximum 5 kalenderdagen uitgesteld.
Het akkoord kan bepalen dat de verrichtingen van de stemopneming zullen plaatshebben op dag Y+6 of op de eerste werkdag in de onderneming die op dag Y+5 volgt. Als het akkoord hierover niets bepaalt, heeft de voorzitter van het stembureau het recht de verrichtingen van de stemopneming uit te stellen tot de eerste werkdag in de onderneming die op dag Y+5 volgt. Aldus moet het stembureau op dag Y+5 niet tot in de late uren overgaan tot de verrichtingen van de stemopneming en de aanduiding van de verkozen kandidaten hoewel deze verrichtingen als standaardregel moeten beginnen na het verstrijken van het eventueel in het akkoord vastgestelde uiterste uur voor het in aanmerking nemen van laattijdige stembiljetten (bv.16 u op dag Y+5).
Group S beschikt over een modelakkoord over het in aanmerking nemen van laattijdige stemmen. Onze klanten die intekenden op het pakket sociale verkiezingen, kunnen dit modelakkoord op eenvoudig verzoek bekomen bij hun adviseur sociale verkiezingen.