Coronavirus: uw werknemer keert terug uit vakantie in het buitenland in een corona-risicogebied: wat kan u doen als werkgever? (UPDATE)

article image Van 

Niet-essentiële reizen naar sommige landen en regio’s worden ten zeerste afgeraden. Bij terugkeer ervan moet men zich in principe laten testen en in quarantaine gaan. Als telewerk niet mogelijk is, moet geen loon betaald worden.

101350

Niet-essentiële reizen naar sommige landen en regio’s worden ten zeerste afgeraden. Bij terugkeer ervan moet men zich in principe laten testen en in quarantaine gaan. Als telewerk niet mogelijk is, moet geen loon betaald worden.

Ook tijdens de huidige coronacrisis kan en mag een werknemer beslissen om op reis te gaan naar het buitenland. Hij moet er dan wel rekening mee houden dat niet-essentiële reizen naar sommige landen of regio’s vanuit België ten zeerste worden afgeraden door de Belgische overheid alsook dat de autoriteiten van sommige landen niet-essentiële reizen vanuit België verbieden.

Op haar site, www.diplomatie.belgium.be, vermeldt de FOD Buitenlandse zaken de landen of regio’s naar waar niet-essentiële reizen:

  • mogelijk zijn (groene zone). Hygiëne en afstandsregels zijn nog steeds van toepassing;
  • mogelijk zijn met advies van verhoogde waakzaamheid of mogelijk zijn maar de autoriteiten van het betrokken land leggen reizigers uit België een COVID-test en/of quarantaine op (oranje zone). Er wordt gevraagd om in quarantaine te gaan maar zonder verplichting;
  • ten zeerste afgeraden zijn door de Belgische overheid of de overheid van het betrokken land verbiedt niet-essentiële reizen vanuit België (rode zone). Bij terugkeer uit deze landen of regio’s moet men een coronatest laten uitvoeren op de 5de dag na terugkeer en onmiddellijk 7 dagen in quarantaine als men na het invullen van het passenger locator form een sms krijgt die u verzoekt om dit te doen.

Omwille van onvoldoende testcapaciteit wordt vanaf 21/10/2020 tem 15/11/2020 voorrang gegeven aan symptomatische personen, personen die gehospitaliseerd moeten worden en nieuwe bewoners van residentiële collectiviteiten. Vanaf 21 oktober t.e.m. 15 november worden hoog-risico contacten en terugkerende reizigers (die hoog risico lopen, na invullen zelf-beoordelingsformulier) verzocht zich in quarantaine te plaatsen gedurende 10 dagen maar zij worden niet meer systematisch getest, behalve gezondheidspersoneel.

Sinds 1 augustus moeten alle personen die vanuit het buitenland naar België terugkeren of naar België reizen en hier langer dan 48 uur verblijven een identificatieformulier (Passenger Locator Form) invullen, en dit ongeacht de kleur van de zone van zijn vakantiebestemming en ongeacht of de reis al dan niet een essentieel karakter heeft. Het formulier moet ingevuld worden binnen de 48u vóór aankomst in België. Het moet altijd ingevuld worden als men met het vliegtuig of per boot naar België reist. Het moet niet ingevuld worden als men met een ander transportmiddel reist én minder dan 48 uur in België blijft of als men met een ander transportmiddel terugkeert na een verblijf in het buitenland van minder dan 48 uur.

Vanaf 1 oktober 2020 wordt reizigers ook gevraagd om een zelfevaluatie vragenlijst in te vullen over hun reis- en/of verblijfsomstandigheden in het buitenland, ongeacht de zone(s) waar zij uit terugkeren.

Groene zone: het reizen naar dergelijke zone is mogelijk

Als de werknemer uit een groene zone terugkeert is er geen probleem. Uiteraard dient de werknemer waakzaam te blijven voor eventuele symptomen van coronabesmetting en tijdig naar zijn behandelend geneesheer te stappen.

Oranje zone: het reizen naar dergelijke zone is mogelijk met advies van verhoogde waakzaamheid

Keert de werknemer terug uit een oranje zone, dan kan hij zelf beslissen om in quarantaine te gaan.

1. De werknemer gaat in quarantaine

Beslist de werknemer om in quarantaine te gaan, dan:

  • moet hij zijn werkgever onmiddellijk verwittigen;
  • moet hij zijn werkgever een quarantaine getuigschrift overmaken.

Als de werknemer tijdens de quarantaine telewerk kan verrichten, ontvangt hij zijn loon voor de geleverde arbeidsprestaties. Is telewerk niet mogelijk, dan moet de werkgever hem geen loon betalen maar kan de werkgever hem in tijdelijke werkloosheid overmacht omwille van corona zetten en kan hij tijdens de periode van quarantaine tijdelijke werkloosheidsuitkeringen genieten. Noteer dat de werknemer die in quarantaine gaat niet arbeidsongeschikt is en bijgevolg geen gewaarborgd loon noch ZIV-uitkeringen geniet. Wordt hij daarentegen wel arbeidsongeschikt verklaard, dan zal zijn behandelend geneesheer hem een ziekte-attest afleveren en geniet hij gewaarborgd loon en vervolgens ZIV-uitkeringen.

Voor te volgen procedure in geval van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht, verwijzen wij u naar ons artikel: Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht om een andere reden dan de coronacrisis vanaf 1 september – welke formaliteiten?

2. De werknemer gaat niet in quarantaine

Beslist de werknemer om niet in quarantaine te gaan en het werk te hervatten, dan zal zijn werkgever dit moeten toelaten. De werkgever kan zelfs geen medisch attest eisen waaruit blijkt dat hij arbeidsgeschikt is. Hij mag alleen een medisch attest vragen als de werknemer arbeidsongeschikt is.

Zolang de werknemer geen symptomen van besmetting vertoont, kan de werkgever niets ondernemen en moet hij hem laten werken. Het is pas als de werknemer symptomen vertoont dat de werkgever hem kan vragen om, met het oog op de veiligheid van de andere werknemers, naar huis te gaan om uit te zieken en hem aanraden om zich te laten verzorgen.

De werkgever kan, indien hij van oordeel is dat de toestand van de werknemer de risico’s die verbonden zijn aan de werkpost onmiskenbaar verhoogt, contact opnemen met de arbeidsarts, die dan oordeelt of het noodzakelijk is de werknemer aan een gezondheidsbeoordeling bij hem te onderwerpen. De werknemer dient hier dan onverwijld gevolg aan te geven.

Rode zone: het reizen naar dergelijke zone is ten zeerste afgeraden

Als de werknemer terugkeert uit een rode zone en ongeacht of de reis al dan niet een essentieel karakter heeft, dan moet hij 7 dagen in quarantaine gaan en zich op de vijfde dag na terugkeer laten testen, tenzij wanneer hij de zelfevaluatie vragenlijst heeft ingevuld en na analyse van de ingevulde gegevens de werknemer wordt vrijgesteld van de verplichte test en quarantaine.

In geval van een negatieve test, duurt de quarantaine in totaal 7 dagen. In geval van een positieve test, zal de initiële quarantaineperiode van 7 dagen met 7 dagen verlengd worden en dus in totaal 14 dagen duren.

De quarantaine- en testverplichting is niet van toepassing in het geval men minder dan 48 uur in een rode zone verblijft, zoals bijvoorbeeld grensarbeiders.

Omwille van onvoldoende testcapaciteit wordt vanaf 21/10/2020 tem 15/11/2020 voorrang gegeven aan symptomatische personen, personen die gehospitaliseerd moeten worden en nieuwe bewoners van residentiële collectiviteiten. Vanaf 21 oktober t.e.m. 15 november worden hoog-risico contacten en terugkerende reizigers (die hoog risico lopen, na invullen zelf-beoordelingsformulier) verzocht zich in quarantaine te plaatsen gedurende 10 dagen maar zij worden niet meer systematisch getest, behalve gezondheidspersoneel.

1. De werknemer gaat in quarantaine

Beslist hij om in quarantaine te gaan dan:

  • moet hij zijn werkgever onmiddellijk verwittigen;
  • moet hij zijn werkgever een quarantaine getuigschrift overmaken.

Als de werknemer tijdens de quarantaine telewerk kan verrichten ontvangt hij zijn loon voor de geleverde arbeidsprestaties.

Is telewerk niet mogelijk, dan zal de werkgever hem niet tijdelijk werkloos wegens overmacht kunnen plaatsen als zijn niet-essentiële reisbestemming op het ogenblik van zijn vertrek reeds een rode zone was. In dat geval kan de werknemer vragen om deze dagen om te zetten in vakantiedagen of dagen inhaalrust. Is dit niet mogelijk (omdat er geen voldoende rechten meer zijn, dan wel omdat de werkgever niet akkoord gaat), dan zal de uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst feitelijk worden geschorst gedurende de periode van quarantaine. Voor die dagen zal de werkgever “toegestane afwezigheid” boeken wat tot gevolg heeft dat de werknemer geen recht heeft op loon voor die dagen.

Is de reisbestemming van de werknemer op het ogenblik van zijn vertrek een groene of oranje zone maar wordt deze pas tijdens zijn verblijf een rode zone, dan zal de werknemer wel recht hebben op tijdelijke werkloosheidsuitkeringen indien geen telewerk mogelijk is. Hij zal ook steeds recht hebben op tijdelijke werkloosheidsuitkeringen wanneer hij terugkeert van een essentiële reis uit een rode zone, ook al was de reisbestemming reeds rood op moment van vertrek.

Daar waar het voorheen verboden was om naar rode zones af te reizen, is dit sinds kort gewijzigd naar “ten zeerste afgeraden” om naar rode zones te reizen. Toch heeft de RVA zijn standpunt daardoor niet gewijzigd voor wat betreft het recht op tijdelijke werkloosheidsuitkeringen.

Voor te volgen procedure in geval van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht, verwijzen wij u naar ons artikel: Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht om een andere reden dan de coronacrisis vanaf 1 september – welke formaliteiten?

2. De werknemer gaat niet in quarantaine…

2.1. omdat hij hiervan vrijgesteld is op basis van de ingevulde zelfevaluatie vragenlijst

Beslist de werknemer om niet in quarantaine te gaan en het werk te hervatten, dan zal zijn werkgever dit moeten toelaten. De werkgever kan zelfs geen medisch attest eisen waaruit blijkt dat hij arbeidsgeschikt is. Hij mag alleen een medisch attest vragen als de werknemer arbeidsongeschikt is.

Zolang de werknemer geen symptomen van besmetting vertoont, kan de werkgever niets ondernemen en moet hij hem laten werken. Het is pas als de werknemer symptomen vertoont dat de werkgever hem kan vragen om, met het oog op de veiligheid van de andere werknemers, naar huis te gaan om uit te zieken en hem aanraden om zich te laten verzorgen.

De werkgever kan, indien hij van oordeel is dat de toestand van de werknemer de risico’s die verbonden zijn aan de werkpost onmiskenbaar verhoogt, contact opnemen met de arbeidsarts, die dan oordeelt of het noodzakelijk is de werknemer aan een gezondheidsbeoordeling bij hem te onderwerpen. De werknemer dient hier dan onverwijld gevolg aan te geven.

2.2. om een andere reden

Beslist de werknemer om een andere reden dan een gunstige analyse van de ingevulde zelfevaluatie vragenlijst, niet in quarantaine te gaan en het werk te hervatten gedurende de periode van quarantaine (wat bijgevolg een schending van de quarantaineverplichting is), dan is de werkgever gerechtigd om hem de toegang tot de arbeidsplaats te ontzeggen. De arbeidsovereenkomst blijft in dat geval geschorst zonder recht op loon en de werkgever zet de werknemer op toegestane afwezigheid zonder loon.

Conclusie

De werkgever moet als een goed huisvader erover waken dat het werk van zijn werknemers wordt verricht in veilige en gezonde omstandigheden en meer in het bijzonder met naleving van de sanitaire maatregelen zoals vermeld in de generieke gids covid-19. Het kan als werkgever dus belangrijk zijn om te weten wat de reisbestemming van zijn werknemer is. De werkgever kan dit aan de werknemer vragen maar de werknemer is niet verplicht om dit mee te delen.

De werkgever kan anderzijds via een mededeling aan het personeel de werknemers wijzen op het feit dat het ten zeerste afgeraden is om op vakantie te gaan naar landen of regio’s die zich in een rode zone bevinden en de gevolgen ervan bij terugkeer alsmede de voorwaarden in geval van reizen naar landen of regio’s die zich in een oranje zone bevinden. Tegelijk kan hij de werknemers vragen dat zij bij hun terugkeer de correcte informatie geven over hun reisbestemming zodat de werkgever de nodige schikkingen kan treffen op het vlak van werkorganisatie na hun vakantie (telewerk, werken in een aparte ruimtes, al dan niet verplichte quarantaine, akkoord rond het verder opnemen van vakantie- of inhaalrustdagen, …).

In ieder geval is het sterk aangeraden om deze zaken vooraf te regelen via in de onderneming gesloten akkoorden. Aldus kunnen werknemers die uit een risicozone terugkeren duidelijke richtlijnen volgen en wordt vermeden dat de veiligheid van de andere werknemers in gevaar wordt gebracht. De aanbevelingen van de generieke gids kunnen hierbij als uitgangspunt dienen.