Om de sectoren die zwaar worden getroffen door de gezondheidscrisis weer op gang te brengen, voert de regering de consumptiecheque in. Een sociaal en fiscaal voordeel van maximum 300 EUR.
Rekening houdend met de impact van de lockdown op de horeca-, cultuur- en sportsector besliste de regering deze sectoren te ondersteunen door de invoering van een nieuwe cheque, consumptiecheque genoemd.
Net zoals maaltijdcheques en ecocheques is dit voordeel niet onderworpen aan socialezekerheidsbijdragen en bedrijfsvoorheffing indien een reeks voorwaarden vervuld zijn. Deze voorwaarden zijn analoog aan degene voor de bestaande cheques.
De consumptiecheque is overigens 100 % aftrekbaar zijn voor de werkgever.
Update (KB van 28 december 2020): we hebben ze in de tekst gehighlight (in het blauw).
1. Vrijstellingsvoorwaarden
1.1. Geen vervanging
De cheque mag niet worden toegekend ter vervanging of omzetting van loon, premies, voordelen in natura of van enig ander voordeel of aanvulling bij het voorgaande, al dan niet aan socialezekerheidsbijdragen onderworpen.
1.2. Cumulatieve voorwaarden
De consumptiecheque is niet onderworpen aan socialezekerheidsbijdragen en belastingen, als alle volgende voorwaarden vervuld zijn.
1.2.1. Collectieve of individuele overeenkomst
De toekenning van de consumptiecheque moet bepaald worden in een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten op sector- of ondernemingsniveau. Als een dergelijke collectieve arbeidsovereenkomst bij gebrek aan vakbondsafvaardiging niet kan worden gesloten of als het een personeelscategorie betreft die gewoonlijk niet door zulke overeenkomst wordt beoogd, dan mag de toekenning geregeld worden in een individuele overeenkomst.
Deze overeenkomst moet schriftelijk zijn en het bedrag van de consumptiecheque mag in voorkomend geval niet hoger zijn dan het bedrag dat bij collectieve arbeidsovereenkomst in dezelfde onderneming is bepaald.
Openbare sector: de toekenning moet onderhandeld zijn in het daarvoor bevoegde onderhandelingscomité.
1.2.2. Vermelding van de nominale waarde
De collectieve of individuele overeenkomst (openbare sector: reglementaire handeling) bepaalt de hoogste nominale waarde van de consumptiecheque, met een maximum van 10 EUR per consumptiecheque.
Een consumptiecheque met een nominale waarde van meer dan 10 EUR, zal dus geen recht geven op de vrijstelling.
Hetzelfde geldt wanneer er geen maximale nominale waarde per consumptiecheque is bepaald, naargelang het geval, in de collectieve arbeidsovereenkomst, de individuele overeenkomst of de reglementaire handeling.
1.2.3. Op naam van de werknemer
De consumptiecheque wordt op naam van de werknemer afgeleverd; deze voorwaarde wordt geacht te zijn vervuld als de toekenning ervan en de gegevens die erop betrekking hebben (totale bedrag aan consumptiecheques) worden vermeld op de individuele rekening van de werknemer, overeenkomstig de reglementering inzake het bijhouden van sociale documenten.
1.2.4. Geldigheid en gebruik
Op de consumptiecheque staat duidelijk vermeld dat hij geldig is tot en met 31 december 2021.
De consumptiecheque vermeldt ook de datum waarop hij werd uitgereikt. Hij mag worden uitgereikt tot en met 31 december 2020 of 30 juni 2021 voor de zorgsector (meer precies: in de sectoren die beslist hebben over de toekenning van een consumptiecheque na een financieringsbeslissing van de subsidiërende federale overheid of gefedereerde entiteit in de periode van 1 november 2020 tot en met 31 december 2020).
Bovendien vermeldt de consumptiecheque dat hij enkel kan worden gebruikt:
-
in inrichtingen die behoren tot de horecasector of in de kleinhandelszaken die verplicht langer dan één maand gesloten zijn geweest en die, in de gelijktijdige fysieke aanwezigheid van de consument in de vestigingseenheid, goederen of diensten aanbieden aan de consument en voldoen aan de voorwaarden gesteld in artikel 15/1, § 1, van het Wetboek van vennootschappen (jaargemiddelde van het personeelsbestand: 10; jaaromzet, exclusief de belasting over de toegevoegde waarde: 700 000 EUR; balanstotaal: 350 000 EUR) of
-
in inrichtingen die behoren tot de culturele sector en zijn erkend, goedgekeurd of gesubsidieerd door de bevoegde overheid of
-
in sportverenigingen waarvoor een door de gemeenschappen erkende of gesubsidieerde federatie bestaat of die behoren tot één van de nationale federaties.
1.2.5. Geen omruiling voor geld
De consumptiecheques kunnen geheel noch gedeeltelijk worden omgeruild voor geld.
1.2.6. Maximumbedrag
Het totale bedrag van de door de werkgever toegekende consumptiecheques mag niet meer bedragen dan 300 EUR per werknemer.
Een consumptiecheque die wordt toegekend aan een werknemer die reeds consumptiecheques voor een totaal bedrag van 300 EUR van diezelfde werkgever heeft ontvangen, zal geen recht geven op de vrijstelling. De consumptiecheques zijn in dat geval belastbaar (+ onderworpen aan rsz) bij de werknemer voor hun totaliteit en niet enkel voor het deel dat de grens van 300 EUR overschrijdt.
Voorbeelden
Een werknemer ontvangt 31 consumptiecheques van 10 EUR van zijn werkgever, zijnde 310 EUR in totaal. Dit voordeel met een waarde van 310 EUR is voor de totaliteit een belastbaar inkomen. Het maximumbedrag van 300 EUR per werkgever is immers overschreden.
Een werknemer ontvangt 20 consumptiecheques van 10 EUR van zijn werkgever, zijnde 200 EUR in totaal. Deze cheques voldoen aan alle voorwaarden. Dit voordeel met een waarde van 200 EUR is een vrijgesteld inkomen. Als de werknemer daarenboven nog één of meerdere andere consumptiecheques ontvangt met een waarde van 100 EUR, die niet voldoen aan de voorwaarden, vormen die bijkomende cheques een belastbaar inkomen. In dit geval wordt het maximumbedrag van 300 EUR per werkgever immers niet overschreden, zodat de consumptiecheques die voldoen aan de voorwaarden vrijgesteld zijn en deze die niet voldoen aan de voorwaarden belastbaar zijn.
Een werknemer ontvangt 30 consumptiecheques van 10 EUR van werkgever A en 30 consumptiecheques van 10 EUR van werkgever B. Indien aan alle andere voorwaarden is voldaan, is de totaliteit van de ontvangen consumptiecheques, zijnde 600 EUR, een vrijgesteld inkomen voor die werknemer. De grens van 300 EUR wordt immers per werkgever afzonderlijk beoordeeld.
1.3. Sanctie
Alle consumptiecheques die worden toegekend zonder dat alle voornoemde voorwaarden zijn vervuld, worden als loon beschouwd voor de toepassing van de reglementering inzake sociale zekerheidsbijdragen en de inkomstenbelasting.
2. Vorm van de consumptiecheque
Normaal, wordt hij noodzakelijkerwijs in papieren vorm of in elektronische vorm uitgegeven.
Elektronische consumptiecheques moeten daarenboven voldoen aan bijkomende voorwaarden om niet als loon beschouwd te worden:
-
totale bedrag moet op de loonbrief worden vermeld;
-
alvorens de elektronische consumptiecheques te kunnen gebruiken moet de werknemer kennis kunnen nemen van het saldo, alsook van de geldigheidsduur van de consumptiecheques die hem werden geleverd en die nog niet gebruikt zijn;
-
er wordt voor elektronische consumptiecheques gekozen bij collectieve of individuele overeenkomst;
-
de elektronische consumptiecheques kunnen slechts door een erkend uitgever worden verstrekt. Als die uitgever zijn erkenning verliest of failliet gaat, blijven de consumptiecheques geldig tot hun vervaldatum;
-
het gebruik van de elektronische consumptiecheques mag geen kosten meebrengen voor de werknemer behalve in geval van verlies of diefstal (tegen de voorwaarden die moeten bepaald worden in een collectieve arbeidsovereenkomst of in het arbeidsreglement; maar zelfs in dat geval mogen de kosten niet hoger zijn dan de nominale waarde van een maaltijdcheque of dan 5 EUR als er geen maaltijdcheques zijn).
3. Uitgever van de cheque
Eenieder die bovenvermelde voorwaarden in acht neemt, kan de consumptiecheque uitgeven. Dat kan bijvoorbeeld een lokaal bestuur, de werkgever zelf, een andere onderneming of een uitgever van gelijkaardige cheques zijn.
Voorbeeld: het zou mogelijk zijn deze cheque te kopen bij een lokale handelaar of organisatie of zelfs bij een stad of gemeente die waardebonnen aanbiedt die bij verschillende handelaars kunnen worden gebruikt.
4. Berekeningsregels
De wettelijke bepalingen betreffende de consumptiecheque maken geen melding op dit vlak (deeltijds werk, schorsingsperiodes, in- en uitdiensttreding, enz.).
Onder voorbehoud dat voormelde vrijstellingsvoorwaarden nageleefd worden, geniet de werkgever bijgevolg vrijheid om de regels desgewenst vast te leggen. Er moet dus gekeken worden naar de bepalingen voorzien door de sector of de onderneming.
Advies: het is mogelijk dat uw sector later een collectieve arbeidsovereenkomst inzake de toekenning van consumptiecheques sluit. We raden u dan ook aan in uw ondernemings-cao of uw individuele overeenkomst te vermelden dat de toekenning van consumptiecheques op ondernemingsvlak een ‘voorschot’ is op wat ter zake eventueel op sectorvlak wordt bepaald.
5. Loonnorm
De consumptiecheque is uitgesloten van de loonnorm.
6. Bedrijfsleiders
Aangezien de voorwaarden voor de vrijstelling van consumptiecheques zijn voorzien in een sociale bepaling die enkel van toepassing is op werknemers, vallen de zelfstandige bedrijfsleiders (zonder arbeidsovereenkomst) buiten het toepassingsgebied van deze vrijstelling. De consumptiecheques die zij ontvangen zijn dus niet vrijgesteld.
Bronnen:
- RSZ: Koninklijk besluit van 15 juli 2020 tot invoeging van een artikel 19quinquies in het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, BS 17 juli 2020.
- Loonnorm: Koninklijk besluit nr. 45 van 26 juni 2020 tot uitvoering van artikel 5, § 1, 5° van de wet van 27 maart 2020 die machtiging verleent aan de Koning om maatregelen te nemen in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus COVID-19 (II) tot verlenging van sommige maatregelen, tot verduidelijking van bepaalde modaliteiten van het corona ouderschapsverlof en van de consumptiecheque, BS, 30 juni 2020 (loonnorm).
- Fiscaliteit: Wet van 15 juli 2020 houdende diverse dringende fiscale bepalingen ten gevolge van de COVID-19-pandemie (CORONA III), BS 23 juli 2020.
- Elektronische cheques: Wet van 31 juli 2020 tot wijziging van diverse bepalingen met het oog op de invoering van de elektronische consumptiecheques, BS 17 augustus 2020.
- Circulaire 2020/C/131 van 22 oktober 2020 over de consumptiecheque.
- Verlenging geldigheid: KB van 28 december, BS 31 december 2020.